1. Mở bài
- Vài nét về Thanh Tịnh: Một cây bút chuyên viết về những vẻ đẹp đằm thắm, tình cảm êm dịu, trong trẻo, nhẹ nhàng.
- Vài nét về tác phẩm “Tôi đi học”: được nhận xét là truyện giàu chất thơ. Có lẽ chất thơ đã góp phần không nhỏ tạo lên sự hấp dẫn của truyện.
2. Thân bài
a. Khái quát chung
- Đề tài và hoàn cảnh ra đời: bài thơ lấy cảm hứng từ thiên nhiên giao mùa để tái hiện lại những cảm giác trong trẻo của ngày đầu tiên đi học.
- Vị trí đoạn trích: in trong tập Quê mẹ, xuất bản năm 1941.
b. Nội dung
* Định nghĩa chất thơ:
- Chất thơ là chất trữ tình bàn bạc trong truyện nó được thể hiện ở nhiều phương diện của tác phẩm xuyên suốt từ đầu đến cuối chuyện đậm văn phong Thanh Tịnh.
* Biểu hiện của chất thơ trong truyện:
- Tình huống truyện: không hấp dẫn ở tình huống gay cấn mà hấp dẫn ở tình huống nhẹ nhàng đó là ngày đầu tiên đi học. Ai cũng từng trải nghiệm nên dễ đồng cảm với nhân vật Tôi trong truyện. Tình huống khá ấn tượng với người đọc, người nghe.
- Bố cục: xây dựng theo dòng cảm xúc, theo dòng hồi tưởng. Từ hiện tại nhớ về dĩ vãng, cảm xúc men theo trình tự thời gian, không gian và bộc lộ. Lúc đầu tâm trạng nhân vật tôi "nao nức", "mơn man" nhớ về ngày đầu tiên đi học. Trên đường đi học, cậu bé ngỡ ngàng trước mọi vật rồi lo sợ vẩn vơ. Cảm xúc vừa lạ vừa quen khi ngồi trong lớp học đó là cảm xúc trong sáng đẹp đẽ.
- Mối quan hệ của các nhân vật: Các phụ huynh rất yêu thương lo lắng quan tâm chăm sóc con em. Ông Đốc và thầy giáo trẻ vỗ về an ủi nhẫn nại, dỗ dành động viên các em bước vào ngôi nhà thứ hai của mình. Tất cả tạo lên môi trường giáo dục ấm áp có sự kết hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường, cái nôi nuôi dưỡng trẻ thơ trưởng thành.
- Các yếu tố khác:
+ Thiên nhiên đặc trưng mùa thu được nói đến qua mấy nét chấm phá. "Hằng năm cứ vào cuối thu lá ngoài đường rụng nhiều và trên không có những đám mây bàng bọc".
+ Mái trường qua cái nhìn của nhân vật tôi cũng rất riêng. Lúc thì nó giống các ngôi nhà trong làng. Lúc thì nó xinh xắn, oai nghiêm như cái đình làng Hòa Ấp.
+ Tác giả kết hợp nhiều phương thức biểu đạt tự sự với miêu tả biểu cảm đặc biệt là biểu cảm khiến chuyện nhẹ nhàng ấm áp, lời văn trong sáng, nhịp kể chậm giọng tha thiết bồi hồi các hình ảnh so sánh khiến lời văn cụ thể sinh động bay bổng, nhẹ nhàng, hấp dẫn.
=> Chât thơ làm cho tác phẩm trở nên thi vị, tinh tế và giàu cảm xúc hơn.
3. Kết bài
- Khái quát giá trị nội dung, nghệ thuật làm nên thành công của tác phẩm.
- Khẳng định chất thơ đã làm nên thành công cho tác phẩm.
