Trả lời câu 1 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
- Nhan đề bài thơ:
+ Là một vế phụ chỉ thời gian trong một câu => gây sự chú ý.
+ Tiếng chim tu hú: tín hiệu của sự sống, mùa hè.
- Nội dung: Khi con tu hú gọi bầy cũng là khi đất trời chuyển sang hè, người tù cách mạng lắng nghe mùa hè đang rạo rực càng thêm cháy bỏng niềm yêu sống, khao khát tự do.
- Tiếng tu hú kêu tác động mạnh mẽ đến tâm hồn nhà thơ vì nó gợi nhắc về mùa hè rạo rực, tưng bừng đối lập với cảnh tù chật chội.
Trả lời câu 2 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
- 6 câu thơ lục bát mở đầu bài thơ là một mùa hè tươi đẹp, dào dạt sức sống, khung cảnh đất trời cao lộng
- Căn cứ vào những hình ảnh tiêu biểu, chọn lọc: tiếng ve ran, lúa chín vàng, bầu trời cao,…
Trả lời câu 3 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
- Tâm trạng người chiến sĩ:
+ Cách ngắt nhịp bất thường: 6/2; 3/3
+ Các động từ mạnh: dậy, đạp tan, ngột, chết uất → nhấn mạnh tâm trạng bức bối, ngột ngạt của người chiến sĩ.
+ Các từ cảm thán: ôi, thôi, làm sao → sự tiếc nuối, muốn vượt thoát khỏi thực tại.
- Tâm trạng người chiến sĩ có sự khác nhau khi nghe tiếng tu hú kêu:
+ 6 câu đầu: Tiếng tu hú ở đầu bài thơ gợi ra trong cảm nhận người tù - người chiến sĩ cảnh tượng mùa hè, cả cuộc sống tự do háo hức, rộn rã;
+ 4 câu cuối: khi cảm giác ngột ngạt, u uất lên đến cao độ thì tiếng chim lại khiến cho tâm trạng chiến sĩ thêm đau khổ, bức bối vì cảnh giam hãm, mất tự do.
Trả lời câu 4 (trang 20 SGK Ngữ văn 8, tập 2)
Thể hiện ở nội dung và nghệ thuật:
- Khi con tu hú thể hiện một tình yêu cuộc sống tha thiết, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng khi bị giam cầm trong nhà tù thực dân.
- Bài thơ có nhiều hình ảnh gần gũi, giản dị mà giàu sức gợi cảm; sử dụng thể thơ lục bát, lời thơ tự nhiên, truyền cảm.
