I. Hiểu bài
1. Từ khó
- Cụ giáo Chu: tức Chu Văn An (1292 – 1370), một nhà giáo nổi tiếng đời Trần
- Môn sinh: học trò của cùng một thầy giáo
- Áo dài thâm: áo dài màu đen
- Sập: giường gỗ, mặt liền với chân, xung quanh có diềm
- Vái: Chắp tay giơ lên hạ xuống, đồng thời cúi đầu, để tỏ lòng cung kính
- Tạ: cảm ơn hoặc xin lỗi một cách kính cẩn
- Cụ đồ: Người dạy chữ Nho thờ trước
- Vỡ lòng: Bắt đầu học (chữ)
2. Ý nghĩa bài học
Ca ngợi truyền thống tôn sư trọng đạo của nhân dân ta, nhắc nhở mọi người cần giữ gìn và phát huy truyền thống tốt đẹp đó.
3. Nội dung bài học
Câu 1: Các môn sinh của cụ giáo Chu đến nhà thầy giáo để làm gì? Tìm những chi tiết cho thấy học trò rất tôn kính cụ giáo Chu.
Trả lời:
* Các môn sinh của cụ giáo Chu đến nhà thầy từ sáng sớm để mừng thọ thầy, đồng thời từ hành động mừng thọ này ta cũng thấy được các học trò rất yêu quý và kính trọng thầy – người đã dìu dắt, dạy dỗ họ trưởng thành.
* Những chi tiết cho thấy học trò rất tôn kính cụ giáo Chu đó là:
- Ngay từ sáng sớm, các môn sinh đã tề tựu trước nhà thầy giáo Chu để mừng thọ thầy
- Họ dâng biếu thầy những cuốn sách quý
- Khi nghe thầy bảo cùng với thầy tới thăm một người mà thầy mang ơn rất nặng thì tất cả đều đồng thanh dạ ran
- Họ kính cẩn đi theo thầy theo thứ tự trước sau
Câu 2: Tình cảm của cụ giáo Chu đối với người thầy đã dạy cho cụ thuở học vỡ lòng như thế nào? Tìm những chi tiết biểu hiện tình cảm đó.
Trả lời:
Tình cảm của cụ giáo Chu đối với người thầy đã dạy mình từ thuở nhỏ là tình cảm tôn kính của học trò đối với thầy giáo, bao nhiêu năm rồi tình cảm ấy vẫn không có gì thay đổi
Những chi tiết trong bài biểu hiện tình cảm tôn tính của cụ giáo Chu đối với thầy giáo đã dạy mình từ thuở nhỏ:
- Dù đã nhiều năm nhưng thầy vẫn luôn coi người thầy đã dạy mình từ thuở nhỏ là người mà mình mang ơn rất nặng.
- Vào ngày mừng thọ của mình khi các môn sinh đã tề tựu bên mình điều mà cụ muốn làm nhất lại là cùng các môn sinh đến thăm thầy giáo cũ của mình
- Thầy chắp tay cung kính vái cụ đồ
- Thầy cung kính thưa với cụ “Lạy thầy! Hôm nay con đem tất cả môn sinh đến tạ ơn thầy”
- Cụ đồ nặng tai nghe không rõ thầy giáo Chu không ngại cung kính thưa với cụ lần nữa
Câu 3: Những thành ngữ, tục ngữ nào dưới đây nói lên bài học mà các môn sinh nhận được trong ngày mừng thọ cụ giáo Chu?
a. Tiên học lễ, hậu học văn
b. Uống nước nhớ nguồn
c. Tôn sư trọng đạo
d. Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy)
Trả lời:
Những thành ngữ, tục ngữ nói lên bài học mà các môn sinh nhận trong ngày mừng thọ cụ giáo Chu đó là:
- Uống nước nhớ nguồn
- Tôn sư trọng đạo
- Nhất tự vi sư, bán tự vi sư (Một chữ cũng là thầy, nửa chữ cũng là thầy)
II. Hướng dẫn đọc diễn cảm
Đọc lưu loát, diễn cảm cả bài với giọng đọc trang trọng
