I. Hiểu bài
1. Từ khó
- Lụi: cây cùng loại với cây cau; cao một, hai mét; lá xẻ hình quạt; thân nhỏ, thẳng và rắn, thường dùng làm gậy.
- Kéo đá: dùng trâu bò kéo con lăn bằng đá để xiết cho thóc rụng khỏi thân lúa.
2. Ý nghĩa bài học
Miêu tả quang cảnh làng mạc ngày mùa – một bức tranh làng quê rất đẹp, sinh động và trù phú.
Thể hiện tình yêu tha thiết của tác giả đối với con người, quê hương
3. Nội dung bài học
Câu 1: Kể tên những sự vật trong bài có màu vàng và từ chỉ màu vàng đó
M: lúa – vàng xuộm
- Các sự vật trong bài có màu vàng
Lúa – Vàng xuộm
Nắng – Vàng hoe
Xoan – Vàng lịm
Lá mít – Vàng ối
Tàu đu đủ, lá sắn héo – Vàng tươi
Quả chuối – Chín vàng
Tàu lá chuối – Vàng ối
Bụi mía – Vàng xọng
Rơm, thóc – Vàng giòn
Gà, chó – Vàng mượt
Mái nhà rơm – Vàng mới
Tất cả - Một màu vàng tươi, trù phú
Câu 2: Hãy chọn những từ chỉ màu vàng trong bài và cho biết từ đó gợi cho em cảm giác gì?
M: vàng xọng – màu vàng gợi cảm giác như có nước
- Phân biệt các cấp độ của màu vàng
Vàng xuộm: Màu vàng đậm, lúa vàng màu xuộm là lúa đã chín
Vàng hoe: Màu vàng nhạt, tươi, ánh lên, nắng vàng hoe giữa mùa đông là nắng đẹp, không gay gắt, nóng bức.
Vàng lịm: Màu vàng của quả chín, gợi cảm giác rất ngọt.
Vàng ối: Vàng rất đậm, đều khắp trên mặt lá.
Vàng tươi: Màu vàng sáng.
Chín vàng: Màu vàng tươi đẹp tự nhiên của quả chín.
Vàng xọng: Màu vàng gợi cảm giác mọng nước.
Vàng giòn: Màu vàng của vật được phơi già nắng, tạo cảm giác giòn đến có thể gãy ra.
Vàng mượt: Màu vàng gợi tả những con vật béo tốt, có bộ lông óng ả, mượt mà.
Vàng mới: Vàng và mới.
Vàng trù phú, đầm ấm: Màu vàng gợi sự giàu có, ấm no.
Câu 3: Những chi tiết nào về thời tiết và con người đã làm cho bức tranh làng quê thêm đẹp và sinh động?
- Chi tiết về thời tiết làm cho bức tranh làng quê thêm sinh động
Quang cảnh không có cảm giác héo tàn, hanh hao lúc sắp bước vào mùa đông.
Hơi thở của đất trời, mặt nước thơm thơm, nhè nhẹ.
Ngày không nắng, không mưa.
Nhận xét về thiên nhiên: Thời tiết ngày mùa trong bài được miêu tả rất đẹp.
- Chi tiết về con người làm cho bức tranh làng quê thêm sinh động
Không ai tưởng đến ngày hay đêm, mà chỉ mải miết đi gặt, kéo đá, cắt rạ, chia thóc hợp tác xã.
Ai cũng vậy, cứ buông bát đũa là đi ngay, cứ trở dậy là ra đồng ngay.
Nhận xét về con người: Con người chăm chỉ, mải miết, say mê với công việc. Hoạt động của con người làm cho bức tranh quê sinh động hơn.
Câu 4: Bài văn thể hiện tình cảm gì của tác giả đối với quê hương?
Thể hiện tình yêu tha thiết của người viết đối với cảnh, với quê hương.
II. Hướng dẫn đọc
Yêu cầu chung:
- Đọc lưu loát toàn bài.
- Đọc đúng những từ ngữ khó.
- Biết đọc diễn cảm bài tập đọc với giọng tả chậm rãi, dàn trải, dịu dàng; nhấn giọng vào những từ ngữ tả những sắc độ vàng khác nhau của cảnh và vật trong bài.
