I. Hiểu bài
1. Từ khó
- Cửa sông: Nơi sông chảy ra biển, hồ hoặc một dòng sông khác
- Bãi bồi: khoảng đất bồi ven sông, ven biển
- Nước ngọt: nước không bị nhiễm mặn
- Sóng bạc đầu: sóng lớn, ngọn sóng có bọt tung trắng xóa
- Nước lợ: Nước pha trộn giữa nước ngọt và nước mặt thường có ở vùng cửa sông giáp biển
- Tôm rảo: Một loài tôm sống ở vùng nước lợ, thân nhỏ và dài
2. Ý nghĩa bài học
Qua hình ảnh cửa sông, tác giả ngợi ca tình cảm thủy chung, luôn nhớ về cội nguồn.
3. Nội dung bài học
Câu 1: Trong khổ thơ đầu tiên, tác giả dùng những từ ngữ nào để nói về nơi sông chảy ra biển? cách giới thiệu ấy có gì hay?
Trả lời:
Để nói về nơi sông chảy ra biển, tác giả đã dùng những từ: cửa, không then khóa, không khép lại, mở ra
Là cửa nhưng không then khóa
Cũng không khép lại bao giờ
Mênh mông một vùng sóng nước
Mở ra bao nỗi đợi chờ
Cách giới thiệu ấy vô cùng đặc biệt, tác giả đã khéo léo sử dụng biện pháp chơi chữ. Mượn cái tên “cửa sông” để chơi chữ. Cửa sông cũng là một cái cửa nhưng lại không giống những cái cửa bình thường khác. Cái cửa đó không có then cũng chẳng có khóa. Lại chẳng khép lại bao giờ, giữa mênh mông muôn trùng sóng nước mở ra bao nhiêu nỗi niềm riêng.
Câu 2: Theo bài thơ, cửa sông là địa điểm đặc biệt như thế nào?
Trả lời:
Theo bài thơ, cửa sông là địa điểm đặc biệt ở chỗ:
- Là nơi những dòng sông gửi phù sa lại để bồi đắp bãi bờ
- Nơi nước ngọt chảy vào biển rộng
- Nơi biển cả tìm về với đất liền
- Nơi nước ngọt của sông cùng với nước mặn của biển hòa vào nhau thành vùng nước lợ
-Nơi cá tôm hội tụ
- Nơi những chiếc thuyền câu lấp lóa đêm trăng
- Nơi những con tàu kéo còi giã từ mặt đất
- Nơi tiễn đưa người ra khơi
Câu 3: Phép nhân hóa ở khổ thơ cuối giúp tác giả nói lên điều gì về “tấm lòng” của cửa sông đối với cội nguồn?
Trả lời:
Phép nhân hóa ở cuối bài cho thấy “Tấm lòng” của cửa sông không quên cội nguồn
Câu thơ cuối bài sử dụng biện pháp nhân hóa, sử dụng những hành động của con người để gán cho các sự vật trong bài: giáp mặt, chẳng dứt, nhớ
II. Hướng dẫn đọc diễn cảm
Đọc trôi chảy, diễn cảm bài thơ; giọng đọc nhẹ nhàng, tha thiết, giàu tình cảm
