I. Hiểu bài
1. Từ khó
- Thảo quả: Cây thân tỏ, quả hình bầu dục, lúc chín màu đỏ, tỏa mùi thơm ngào ngạt, dùng làm thuốc hoặc gia vị.
- Đản Khao, Chin San: Tên những vùng đất thuộc tỉnh Lào Cai
- Sầm uất: Đông đúc, nhộn nhịp (ý trong bài là nhiều tới mức um tùm, rậm rạp)
- Tầng rừng thấp: Tầng rừng gồm các loại cây bụi và dây leo dưới đất (tầng rừng giữa gồm các loại cây có độ cao trung bình; tầng rừng cao gồm các loại cây to, thân cao vút, tán rộng)
2. Ý nghĩa bài văn Mùa thảo quả
Bài văn Mùa thảo quả đã cho ta thấy được vẻ đẹp, hương thơm đặc biệt, sự sinh sôi, phát triển nhanh đến bất ngờ của thảo quả.
3. Nội dung bài học
Câu 1: Thảo quả báo hiệu vào mùa bằng cách nào? Cách dùng từ, đặt câu ở đoạn đầu có gì đáng chú ý?
- Thảo quả báo hiệu vào mùa bằng mùi thơm.
Đó là một mùa thơm đặc biệt quyến rũ lan xa, làm cho gió thơm, cây cỏ thơm, trời đất thơm, từng nếp áo, nếp khăn của người đi rừng cũng thơm.
- Điều đặc biệt trong cách dùng từ, đặt câu ở đoạn đầu:
Các từ hương và thơm lặp đi lặp lại có tác dụng nhấn mạnh mùi thơm đặc biệt của thảo quả. Câu 2 khá dài, lại có những từ như lướt thướt, quyến, rải, ngọt lựng, thơm nồng gợi cảm giác hương thơm lan tỏa, kéo dài. Các câu gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm. Rất ngắn lại lặp từ thơm như đang tả cách một người đang hít hà, tận hưởng hơn thơm của thảo quả.
Câu 2: Tìm những chi tiết cho thấy cây thảo quả phát triển rất nhanh?
- Những chi tiết cho thấy cây thảo quả phát triển rất nhanh là:
Qua một năm, đã lớn cao tới bụng người. Một năm sau nữa, từ một thân lẻ, thảo quả đâm thêm hai nhánh mới. Sự sinh sôi sao mà mạnh mẽ đến vậy. Thoáng cái, dưới bóng râm của rừng già, thảo quả lan tỏa nơi tầng rừng thấp, vươn ngọn, xòe lá, lấn chiếm không gian. Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng.
Câu 3: Hoa thảo quả nảy ra ở đâu? Khi thảo quả chín có những nét gì đẹp?
- Hoa thảo quả nảy dưới gốc cây
- Những chi tiết miêu tả những nét đẹp của cánh rừng khi thảo quả chín:
+Dưới đáy rừng, tựa như đột ngột, bỗng rực lên những chùm thảo quả đỏ chon chót, như chứa lửa, chứa nắng.
+Rừng ngập hương thơm.
+Rừng sáng như có lửa hắt lên từ dưới đáy rừng.
+Rừng say ngây và ấm nóng.
+Thảo quả như những đốm lửa hồng, ngày qua ngày lại thắp thêm nhiều ngọn mới, nhấp nháy vui mắt.
II. Hướng dẫn đọc diễn cảm
- Đọc lưu loát và diễn cảm bài văn với giọng nhẹ nhàng, thể hiện cảm hứng ca ngợi vẻ đẹp của rừng thảo quả.
- Đọc rõ ràng, nghỉ hơi ở những câu ngắn: Gió thơm. Cây cỏ thơm. Đất trời thơm.
- Nhấn giọng vào những từ ngữ gợi tả vẻ đẹp hấp dẫn, hương thơm ngất ngây, sự phát triển nhanh đến bất ngờ của thảo quả: ngọt lựng, thơm nồng, đậm, ủ ấp, chín nục, ngây ngất kì lạ, mạnh mẽ, thoáng cái, đột ngột, rực lên, đỏ chon chót, chức quả, chứa nắng,….
