Giáo án môn Địa Lý lớp 9 Bài 7: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp – Mẫu giáo án số 1
Ngày soạn: ...............................................
Ngày giảng: .............................................
Tiết 7, Bài 7: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC: Sau bài học, HS cần đạt:
1. Kiến thức:
- Phân tích được các nhân tố tự nhiên và kinh tế-xã hội ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp ở nước ta.
2. Kỹ năng:
- Biết lập sơ đồ các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp
3. Thái độ:
- Giáo dục học sinh ý thức phê phán những hoạt động nhằm suy thoái tài nguyên
- Liên hệ thực tế với địa phương ,thấy được thực chất nền nông nghiệp ở địa phương
4. Định hướng năng lực phát triển:
- Năng lực chung :Tự học, giải quyết vấn đề, hợp tác, tư duy, năng lực đọc hiểu văn bản...
- Năng lực chuyên biệt :Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, sử dụng hình vẽ, tranh ảnh
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Giáo viên:
- Bản đồ ĐL tự nhiên VN.
- Bản đồ khí hậu VN.
2. Đối với học sinh
- Sách, vở, đồ dùng học tập
- Bảng phụ
- Đọc trước nội dung bài và thử trả lời các câu hỏi
III. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
1. Ổn định lớp
2.Kiểm tra bài cũ : (3 phút)
- Cho biết xu hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế thể hiện rõ ở những khu vực nào ? (phân tích bảng 6.1 )
- Nêu một số thành tựu và thách thức trong phát triển kinh tế của nước ta
3. Bài mới :
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG: (5 phút)
1. Mục tiêu: Giúp cho HS được gợi nhớ hiểu biết về các nhân tố ảnh hưởng đến nồng nghiệp, qua đó tạo hứng thú tìm hiểu về sự phân bố và phát triển của nông nghiệp, tạo sự kết nối với bài học.
2. Phương pháp, kĩ thuật dạy học: Vấn đáp qua tranh ảnh
3. Phương tiện: Một số tranh ảnh về nông nghiệp
4. Hình thức tổ chức: Cá nhân
5. Tiến trình tổ chức:
Bước 1:
- Giao nhiệm vụ:GV cung cấp một số tranh ảnh về dân số: + Quan sát các hình dưới đây, hãy cho biết các hình này gợi cho em nghĩ đến ngành kinh tế nào của nước ta?
Em có những hiểu biết gì về ngành kinh tế này?
Bước 2: Học sinh quan sát tranh để trả lời
Bước 3: HS báo cáo kết quả ( Một HS trả lời, các HS khác nhận xét).
Bước 4: Giáo viên nhận xét, đánh giá -> dẫn dắt kết nối vào
B. HÌNH THÀNH KIẾN THỨC MỚI
* HOẠT ĐỘNG 1: Tìm hiểu các nhân tố tự nhiên (15 phút)
1. Mục tiêu:
- Phân tíchcác nhân tố tự nhiên ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp
2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: PP trực quan, đàm thoại, thảo luận nhóm, SGK, KT học tập hợp tác ...
3. Hình thức tổ chức: Cá nhân và nhóm cặp
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS |
NỘI DUNG CHÍNH |
|
1.Tài nguyên đất: Bước 1 :Gv giao nhiệm vụ HSdựa vào hiểu biết và SGK lần lời trả lời các câu hỏi và trao đổi với bạn để tìm câu trả lời đúng : + Hãy cho biết sự phát triển và phân bố nông nghiệp phụ thuộc vào những tài nguyên nào của tự nhiên? + Cho biết vai trò của đất đối với ngành nông nghiệp +Nêu diện tích, sự phân bố, cây trồng thích hợp nhất của đất feralit +Tương tự đối với đất phù sa Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả làm việc và ghi vào bảng phụ. Trong quá trình HS làm việc, GVquan sát, theo dõi, đánh giá thái độ… Bước 3: HS lêm treo bảng phụ cá nhân và trình bày trước lớp, các HS khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: GVđánh giá và chuẩn xác kiến thức và hoàn thành bảng phụ GV lưu ý tầm quan trọng của việc sử dụng hợp lý tài nguyên đất. 2. tài nguyên khí hậu : -Bước 1 : Gv giao nhiệm vụ : +Dựa vào kiến thức đã học ở lớp 8 cùng bản đồ khí hậu VN, hãy trình bày đặc điểm khí hậu nước ta. Đặc điểm KH có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển NN ở nước ta ? +Hãy kể tên một số loại rau quả đặc trưng theomùa hoặc tiêu biểu theo địa phương? +Đặc điểm KH có ảnh hưởng như thế nào đến tài nguyên nước của VN ? -Bước 2 : Hs suy nghĩ trả lời -Bước 3 :HS trả lời ,các Hs khác nhận xét bổ sung -Bước 4 : Gv nhận xét và chuẩn kiến thức . 3.tài nguyên nước : -Bước 1 : Gv nêu nhiệm vụ và cho học sinh làm việc theo nhóm và thảo luận theo nội dung sau : +Tài nguyên nước VN có đặc điểm gì? +Tại sao thuỷ lợi là biện pháp hàng đầu trong thâm canh nông nghiệp ở nước ta ?(Chống úng , lụt trong mùa mưa bão - Đảm bảo nước tưới trong mùa khô - Cải tạo đất mở rộng diện tích canh tác- Tăng vụ thay đổi cơ cấu mùa vụ và cơ cấu cây trồng , tạo ra năng suất cây trồng cao và tăng sản lượng cây trồng) _Bước 2 :Hs suy nghĩ để trả lời sau đó thảo luận với nhóm để tìm câu trả lời .Gv quan sát ,hỗ trợ . -Bước 3 : Đại diện nhóm báo cáo kết quả. -Bước 4 : Gv nhận xét và chuẩn kiến thức . 4.Tài nguyên sinh vật : -Bước 1 : gv yêu cầu Hs trả lời các câu hỏi sau : +Đặc điểm môi trường nhiệt đới gió mùa ẩm có ảnh hưởng như thế nào đến tài nguyên sinh vật ở nước ta ? +Tài nguyên sinh vật ở nước ta tạo những cơ sở gì cho sự phát triển và phân bố NN ? Bước 2: Cá nhân HS thực hiện nhiệm vụ theo như yêu cầu của GV. Bước 3: HS trả lời các câu hỏi , các HS khác lắng nghe, nhận xét, bổ sung. Bước 4: GV nhận xét, đánh giá và chuẩn kiến thức. *GV chốt ý: Đất, nước, khí hậu, sinh vật là những tài nguyên quý giá để phát triển NN. Vì vậy chúng ta cần phải có ý thức bảo vệ ?Trước những hoạt động làm ô nhiễm,suy thoái tài nguyên thì ta phải làm gì? |
I. Các nhân tố tự nhiên Tài nguyên thiên nhiên là tiền đề cơ bản 1.Tài nguyên đất -Đa dạng, có hai nhóm đất chính (đất phù sa và đất feralit) - Là tài nguyên quí giá, tư liệu sản xuất không thể thay thế được của ngành nông nghiệp 2. Tài nguyên khí hậu - Khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa. - Phân hóa đa dạng - Có nhiều thiên tai 3. Tài nguyên nước: - Mạng lưới sông ngòi, ao hồ dày đặc; nguồn nước ngầm khá dồi dào ... - Khó khăn: lũ lụt, khô hạn. 4. Tài nguyên sinh vật: phong phú ® cơ sở để thuần dưỡng, tạo giống cây trồng, vật nuôi. Þ Tài nguyên thiên nhiên nước ta về cơ bản là thuận lợi đểphát triển nền NN nhiệt đới đa dạng. |
GVchuyển ý
* HOẠT ĐỘNG 2. Tìm hiểu các nhân tố kinh tế xã hội (14 phút)
1. Mục tiêu:
- HSbiết phân tích các nhân tố kinh tế xã hội ảnh hưởng đến phát triển nông nghiệp
2. Phương pháp/Kĩ thuật dạy học: PP sử dụng vấn đáp, thảo luận nhóm, tranh ảnh, SGK,…KT học tập hợp tác
3. Hình thức tổ chức: cá nhân và nhóm cặp
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV & HS |
NỘI DUNG CHÍNH |
|
Bước 1: GV chia nhóm, yêu cầu HS đọc thông tin,trao đổi và hoạt động nhóm theo nội dung sau : + Nhóm 1,2 :Đặc điểm dân cư và lao động nông thôn nước ta có ảnh hưởng gì đến sự phát triển và phân bố NN ? +Nhóm 3,4: Quan sát Hình 7.2, hãy kể tên 1 số cơ sở vật chất-kỹ thuật trong NN để minh hoạ rõ hơn sơ đồ trên ? + Nhóm 5,6: Trả lời câu hỏi: Sự phát triển của CN chế biến có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát triển và phân bố NN ? +Nhóm 7,8: Hãy lấy những ví dụ cụ thể để thấy rõ vai trò của thị trường đối với tình hình sản xuất nông sản ở nước ta . Bước 2: HS thực hiện nhiệm vụ, trao đổi kết quả làm việc và ghi vào bảng phụ. Trong quá trình HS làm việc, GVquan sát, theo dõi, đánh giá thái độ… Bước 3: Đại diện nhóm trình bày trước lớp, các nhóm khác nhận xét, bổ sung. Bước 4: GV đánh giá và chuẩn xác kiến thức - Từ kiến thức đó và đọc mục II SGK, em hãy cho biết vai trò của yếu tố chính sách đối với sự phát triển và phân bố NN? ( yếu tố chính sách đã tác động lên những vấn đề gì trong NN ? ) ? Điều kiện kinh tế-XH nước ta còn có những mặt nào hạn chế, ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố NN ? GV chốt lại vai trò của các nhân tố tự nhiên và kinh tế-xã hội, yêu cầu HS đọc phần kết luận ở SGK. |
II / Các nhân tố kinh tế xã hội 1. Dân cư và lao động nông thôn: đông, cần cù, giàu kinh nghiệm sản xuất NN. 2. Cơ sở vật chất- kỹ thuật: ngày càng được hoàn thiện 3. Chính sách phát triển NN: Nhiều chính sách nhằm thúc đẩy sự phát triển NN. 4. Thị trường trong và ngoài nước: được mở rộng . ->Điều kiện kinh tế-xã hội là nhân tố quyết định tạo nên những thành tựu lớn trong NN. |
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP: (Cá nhân -5 phút)
1) Chọn câu trả lời đúng nhất :
Câu 1: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp là
a.tài nguyên thiên nhiên,nhân tố kinh tế-xã hội.
b.nguồn nhân lực, tài nguyên thiên nhiên, thị trường.
c..nguồn nhân lực, tài nguyên thiên nhiên, chính sách.
d.đường lối chính sách, tài nguyên thiên nhiên, nguồn vốn.
Câu 2: Nông nghiệp nước ta có thể trồng được nhiều vụ lúa, rau, màu trong năm nhờ có
a)nguồn đất vô cùng quý giá.
b)tài nguyên sinh vật phong phú.
c. khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm.
d. mạng lưới sông ngòi dày, nguồn nước dồi dào.
Câu 3: Nhân tố nào sau đây là trung tâm, có tác động mạnh vào những điều kiện kinh tế-xã hội để phát triển NN nước ta trong thời gian qua:
a)Thị trường tiêu thụ
b)Nguồn dân cư và lao động.
c)Cơ sở vật chất kỹ thuật trong NN
d).Đường lối, chính sách phát triển NN.
2) cho ví dụ để thấy được vai trò của thị trường đối với tình hình sản xuất ?
3) Lấy ví dụ để thấy được nhờ có chính sách phát triển nông nghiệp đã làm cho nông nghiệp nướcngày càng phát triển và có cơ câu đa dạng ?
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG, MỞ RỘNG:(3 phút)
- GV hướng dẫn :
+ Thực hiện bài tập trong TBĐ
+ Về nhà :
a. Học bài theo câu hỏi sách giáo khoa
b. Sưu tầm tài liệu, tranh ảnh về thành tựu sản xuất lương thực của nước ta
e. Đọc trước bài 8 và trả lời các câu hỏi sgk.
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM KHÁCH QUAN BÀI 7 ĐỊA 9
PHẦN NHẬN BIẾT
1.Loại đất thích hợp với trồng cây công nghiệp lâu năm?
A.Đất phù sa.B. Đất feralti.
C. Đất hiếm.D. Đất mùn núi cao.
2. Tài nguyên nào là tư liệu sản xuất không thể thay thế trong nông nghiệp?
A. Đất.B. Nước.C. Khí hậu.D. Sinh vật.
3. Nhân tố quyết định thành tựu to lớn trong sản xuất nông nghiệp
A. tự nhiên .B. tự nhiên- xã hội.
C. kinh tế xã hội.D. tự nhiên-kinh tế.
4. Tài nguyên nước ở nước ta có một nhược điểm lớn là
A. chủ yếu là nước trên mặt, nguồn nước ngầm không có.
B. phân bố không đều giữa các vùng lãnh thổ.
C. phân bố không đều trong năm gây lũ lụt và hạn hán.
D. khó khai thác để phục vụ nông nghiệp vì hệ thóng đê ven sông.
PHẦN THÔNG HIỂU
5. Nông nghiệp nước ta mang tính mùa vụ vì
A. lượng mưa phân bố không đều trong năm .
B.tài nguyên đất nước ta phong phú, có cả đất phù sa lẫn đất feralit.
C. khí hậu nhiệt đới ẩm gió mùa có sự phân hóa theo mùa.
D.nước ta có thể trồng được từ các loạicây nhiệt đới cho đến một số cây cận nhiệt và ôn đới.
6. Mặt không thuận lợi của khí hậu nhiệt đới ẩm là
A. lượng mưa phân bố không đều trong năm gây lũ lụt và hạn hán.
B.tạo ra sự phân hóa sâu sắc giữa các vùng miền của đất nước.
C. nguồn nhiệt ẩm dồi dào làm cho sâu , dịch bệnh phát triển.
D. tình trạng khô hạn thường xuyên diễn ra vào các mùa khô nóng.
7. Biện pháp quan trọng hàng đầu trong thâm canh nông nghiệp nước ta là
A. chọn lọc lai tạo giống.B. sử dụng phân bón thích hợp.
C. tăng cường thuỷ lợi.D. cải tạo đất, mở rộng diện tích.
PHẦN VẬN DỤNG
8. Nguyên nhân quan trọng nhất dẫn đến sự thay đổi trong nông nghiệp nước ta
A.đất đai màu mỡ.B. khí hậu thuận lợi.
B.giống cây trồng.D. đường lối đổi mới trong nông nghiệp
9. Xây dựng thủy lợi là biện pháp hàng đầu trong nống nghiệp nước ta nhằm
A. thay đổi cơ cấu mùa vụ, cải tạo đất.
B. phát triển đa dạng cây trồng nâng cao năng suất.
C. nâng cao năng suất cây trồng, mở rộng diện tích đất canh tác.
D. cung cấp nước tưới tiêu, cải tạo đất, mở rộng diện tích đất canh tác.
10. Cho bảng số liệu:Tổng sản phẩm trong nước(Đơn vị triệu USD)
|
Năm Khu vực |
1998 |
|
Nông –lâm – ngư nghiệp |
77520 |
|
Công nghiệm –Xây dựng |
92357 |
|
Dịch vụ |
125819 |
|
Tổng |
295696 |
Cơ cấu ngành Nông-lâm-ngư nghiệplà
A. 40,1%B.42,6%C. 43,5%D. 45%
Giáo án môn Địa Lý lớp 9 Bài 7: Các nhân tố ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp– Mẫu giáo án số 2
Ngày soạn: ...............................................
Ngày giảng: .............................................
Tiết 7, Bài 7: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN
SỰ PHÁT TRIỂN VÀ PHÂN BỐ NÔNG NGHIỆP
I. Mục tiêu bài học: Sau bài học , HS cần:
+ Hiểu được vai trò của các nhân tố, tự nhiên, kinh tế xã hội đối với sự phát triển và phân bố nông nghiệp ở nước ta.
+ Phân tích được ảnh hưởng của các nhân tố trên đến sự hình thành nền nông nghiệp nhiệt đớiđang phát triển theo hướng thâm canh, chuyên môn hóa.
+ Có kĩ năng đánh giá giá trị KT các TNTN, phân tích mối liện hệ địa lí.
II. Các phương tiện dạy học cần thiết:
+ Bản đồ địa lí tự nhiên Việt Nam, bản đồ khí hậu Việt Nam, Atlát địa lí Việt Nam.
III. Tiến trình dạy - học:
1.Bài cũ:
+ Sự chuyển dịch của nền kinh tế nước ta biểu hiện qua các mặt nào? Trình bày nội dung của chuyển dịch cơ cấu kinh tế nước ta.
+ Xác định trên bản đồ các vùng kinh tế và vùng kinh tế trọng điểm của nước ta.
2 Bài mới: Giới thiệu bài: Nước ta từ một nước đói ăn đã vươn lên đủ ăn, hiện nay là một trong những nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Nguyên nhan nào đã thúc đẩy nền nông nghiệp nước ta phát triển nhanh, có năng suất cao , chất lượng tốt như vậy? Chúng ta sẽ cùng trả lời câu hỏi này qua bài học hôm nay.
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung chính |
|
Hoạt động 1: Nhóm Bước 1: HS dựa vào Atlát địa lí Việt Nam. SGK hoàn thành phiếu học tập số 1 Gợi ý: tùy từng đối tượng cụ thể có thể phân công 1, 2 nhóm cùng tìm hiểu về một loại tài nguyên. Bước 2: Các nhóm phát biểu- GV chuẩn kiến thức. Chuyển ý: tài nguyên thiên nhiên nước ta về cơ bản thuận lợi để chúng ta phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới với sản phẩm đa dạng, song yếu tố quyết định là con người và chính sách phát triển nông nghiệp của đảng và nhà nước. Hoạt động 2: Nhóm Bước 1: Học sinh dựa vào kênh chữ mục II SGK hoàn thành phiếu học tập số 2. Gợi ý: Đi sâu phân tích yếu tố chính sách N2, thấy được nó tác động đến tất cả các yếu tố khác. + Phát huy đựoc điểm mạnh của người lao động. + Hoàn thiện cơ sở vật chất kỹ thuật. + Tạo mô hình sản xuất nông nghiệp thích hợp với mỗi miền địa phương. + Mở rộng thị trường, ổn định đầu ra chosản phẩm. Bước 2: HS phát biểu - GV chuẩn kiến thức. |
I. Các nhân tố tự nhiên. + Thuận lợi: phát triển một nền nông nghiệp nhiệt đới đa dạng. + Khó khăn : Diện tích đất nông nghiệp ngày càng bị thu hẹp, đất xấu tăng nhanh, hay bị thiên tai, sâu bọ, nấm mốc. II. Các nhân tố kinh tế - xã hội. + Điều kiện kinh tế - xã hội là nhân tố quyết định, tạo nên những thành tựu to lớn trong nông nghiệp. |
IV. Đánh giá:
1. HS chọn ý đúng nhất trong các câu sau:
a) Nước ta có đủ điều kiện để phát triển nền nông nghiệp nhiệt đới theo hướng thâm canh, chuyên môn hóa do:
có nhiều loại đất chủ yếu là Feralit và đất phù sa.
Khí hậu nhiệt đới gió mùa ẩm, phân hóa đa dạng.
Nguồn nước tưới phong phú.
Sinh vật phong phú => thuần dưỡng, tạo các giống cây trồng vật nuôi thích hợp từng địa phương, cho năng suất cao chất lượng.
Tất cả các ý trên.
b) sự phát triển và phân bố công nghiệp chế biến có ảnh hưởng đến sự phát triển và phân bố nông nghiệp ở chỗ:
Tăng giá trị và khả năng cạnh tranh của hàng nônh sản.
Thúc đẩy sự phát triển vùng chuyên canh.
Nâng cao năng suất , chất lượng cây trồng, vật nuôi.
Tất cả các ý trên.
Câu sau đúng hay sai? Tại sao?: Chính sách phát triển nông nghiệp của nhà nước là nhân tố quyết định làm cho nền nông nghiệp nước ta đạt những thành tựu to lớn , tiến bộ vượt bậc.
V. Hoạt động nối tiếp:
HS làm bài tập 3 trang 27 SGK Địa lý 9.
VI. Phụ lục:
1. Phiếu học tập số1 :
|
Các tài nguyên |
Đặc điểm |
Thuận lợi |
Khó khăn |
Biện pháp |
|
Đất |
||||
|
Khí hậu |
||||
|
Nước |
||||
|
Sinh vật |
Phiếu học tập số 2:
|
Các nhân tố KT - XH |
Đặc điểm ( nội dung) |
Thuận lợi |
Khó khăn |
Giảipháp |
|
Dân cư và lao động |
||||
|
Cơ sở vật chất kỹ thuật |
||||
|
Chính sách phát triển N2. |
||||
|
Thị trường |
*********************************
