Lý thuyết về amino axit

I. ĐỊNH NGHĨA, CẤU TẠO PHÂN TỬ VÀ DANH PHÁP

1. Định nghĩa

- Aminoaxit là những hợp chất hữu cơ tạp chức trong phân tử có chứa đồng thời 2 nhóm chức : nhóm amino (NH₂) và nhóm cacboxyl (COOH)

Ví dụ : H₂N – CH₂ – COOH, CH₃ – CH(NH₂) – COOH

- CTTQ của aminoaxit bất kì: (NH₂)_xR(COOH)_y hoặc (NH₂)_xC_nH_2n+2-2k-x-y(COOH)_y

→ CTTQ của aminoaxit no, mạch hở, có 1 nhóm NH₂ và 1 nhóm COOH (x = 1; y = 1; k = 0) :  C_nH_2n+1NO₂

2. Cấu tạo phân tử

- Trong dung dịch, dạng ion lưỡng cực chuyển một phần nhỏ thành dạng phân tử

3. Danh pháp

a) Tên thay thế:

Axit + (vị trí nhóm NH₂: 1,2…) + amino + tên axit cacboxylic tương ứng.

Ví dụ: 

H₂N–CH₂–COOH: axit aminoetanoic ;

HOOC–[CH₂]₂–CH(NH₂)–COOH: axit 2-aminopentanđioic

b) Tên bán hệ thống:

Axit + vị trí chữ cái Hi Lạp (α, β, γ, δ, ε, ω) + amino + tên thường của axit cacboxylic tương ứng.

Ví dụ: 

CH₃–CH(NH₂)–COOH : axit α-aminopropionic 

H₂N–[CH₂]₅–COOH : axit ε-aminocaproic 

c) Tên thông thường:

Ví dụ: H₂N–CH₂–COOH : glyxin (Gly)

Bảng các aminoaxit cần nhớ :

II. TÍNH CHẤT VẬT LÍ

- chất rắn không màu, vị hơi ngọt.

- dễ tan trong nước vì chúng tồn tại ở dạng ion lưỡng cực.

- nhiệt độ nóng chảy cao (vì là hợp chất ion).

- $t_{s}^{o}$_aminoaxit > $t_{s}^{o}$_axit  >$t_{s}^{o}$_ancol > $t_{s}^{o}$_amin