I. Tìm hiểu chung Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt
a. Xuất xứ
- Trích Thương nhớ mười hai (bút kí, 1972), là bài đầu tiên của tập tùy bút
- Thương nhớ mười hai được viết trong thời gian Vũ Bắng sống ở miền Nam, xa cách quê hương miền Bắc. Niềm thương nhớ quê hương, gia đình da diết được thể hiện qua sự hồi tưởng về cảnh sắc thiên nhiên, phố xá, cuộc sống hằng ngày mang vẻ đẹp và bản sắc văn hóa của Hà Nội. Thương nhớ mười hai có 13 bài tùy bút, gồm 12 bài viết về các tháng trong năm và 1 bài về Tết.
b. Bố cục: 3 phần
- Phần 1 (từ đầu đến “ ): Khẳng định cảm xúc trước thiên nhiên bốn mùa
- Phần 2 (tiếp theo đến ): Sắc xuân, cảnh xuân, tình xuân đan xen, hòa quyện cùng nhau, gắn bó, tha thiết.
- Phần 3 (còn lại): Nét đẹp của mùa xuân Hà Nội sau rằm tháng Giêng
c. Thể loại: tùy bút
d. Phương thức biểu đạt: tự sự kết hợp miêu tả, biểu cảm
II. Giá trị nội dung và nghệ thuật Tháng giêng, mơ về trăng non rét ngọt
a. Giá trị nội dung
Qua ngòi bút của Vũ Bằng, mùa xuân ở miền Bắc nói chung và Hà Nội nói riêng vừa đẹp, vừa mang đặc trưng riêng của một vùng đất có khi hậu, thời tiết khá đặc trưng cho tiết xuân, khí xuân. Đưa lại cho người đọc những rung cảm đặc biệt trước thiên nhiên, đất trời và gợi lên trong mỗi chúng ta một niềm mong nhớ về mùa xuân, mong nhớ về những nét đẹp của thiên nhiên cũng là cách làm cho tâm hồn của chúng ta thêm đẹp hơn.
b. Giá trị nghệ thuật
- Lối viết trữ tình, giàu chất thơ, hướng vào nội tâm, hướng về phong cảnh thiên nhiên bốn mùa xứ sở…
- Ngôn từ tinh tế, đầy cảm hứng
