Giáo án Vật lý 6 Bài 21: Một số ứng dụng của sự nở vì nhiệt mới nhất

HĐ CỦA GV

HĐ CỦA HS

NỘI DUNG

Hoạt động 1 : Tổ chức tình huống học tập (3ph)

- Treo hình 21.2

- Em có nhận xét gì về chổ tiếp nối 2 đầu thanh ray xe lửa ?

Tại sao người ta phải làm như vậy ?

- Quan sát hình. Nêu dự đoán.

Hoạt động 2 : Quan sát lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt (15ph)

- Yêu cầu HS đọc cách TN.

- Nêu tên dụng cụ TN?

- Nêu mục đích TN?

- Dự đoán hiện tượng?

- Tiến hành TN

- Yêu cầu HS trả lời C1, C2, C3

- Qua hiện tượng vừa giải thích hãy rút ra kết luận.

- Yêu cầu HS thực hiện C4

- Từ hiện tượng ta quan sát được hãy vận dụng để giải thích một số hiện tượng trong thực tế.

- Yêu cầu HS nghiên cứu trả lời C5, C6

*Con người đã biết hạn chế được những tác động sấu do co dãn vì nhiệt đồng thời cũng biết ứng dụng vào thực tế. Ta nghiên cứu một ứng dụng cụ thể là băng kép .

- Đọc cách TN

- Trả lời các câu hỏi của GV.

- Hs nêu dự đoán.

- Quan sát GV làm TN.

Cá nhân trả lời các câu C1, C2 ,C3

- Cá nhân trả lời C4.

Cá nhân HS vận dụng trả lời C5, C6.

I. Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt:

1. Quan sát thí nghiệm

2. Trả lời câu hỏi:

C1: Thanh thép nở dài ra

C2: Khi dãn nở vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.

C3: Khi co lại vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép có thể gây ra lực rất lớn.

3. Rút ra kết luận:

C4: (1)nở ra

(2) lực

(3) vì nhiệt

(4) lực

4. Vận dụng:

C5: Có khe hở. Khi thời tiết nóng, đường ray nở dài ra, do đó nếu không để khe hở, sự nở vì nhiệt của đường ray sẽ bị ngăn cản, gây ra lực rất lớn làm cong đường ray.

C6: Không giống nhau. Một đầu được đặt gối lên các con lăn, tạo điều kiện cho cầu dài ra khi nóng lên mà không bị ngăn cản.

Hoạt động 3 : Nghiên cứu về băng kép (17ph)

- Yêu cầu HS đọc cách TN.

- Nêu mục đích TN ?

- Nêu tên dụng cụ TN ?

- Dự đoán hiện tượng ?

- Giới thiệu băng kép

- Phát dụng cụ

- Cho HS tiến hành TN

- Theo dõi, hướng dẫn.

*Giới thiệu ứng dụng của băng kép.

- Yêu cầu HS thực hiện C10

- Đọc cách TN

- Trả lời các câu hỏi của GV.

- Đại diện nhóm lên nhậndụng cụ TN

- Các nhóm tiến hành TN trả lời C7, C8, C9

- Các nhóm thảo luận trả lời

- Cá nhân trả lời C10

II. BĂNG KÉP:

1. Quan sát thí nghiệm:

2. Trả lời câu hỏi:

C7 : Khác nhau .

C8: Cong về phía thanh đồng. Đồng dãn nở vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng dài hơn và nằm ngoài vòng cung.

C9: Có và co về phía thanh thép. Đồng co lại vì nhiệt nhiều hơn thép nên thanh đồng ngắn hơn, thanh thép dài hơn và nằm phía ngoài vòng cung.

3. Vận dụng:

C10: Khi đủ nóng băng kép cong lại về phía thanh đồng làm ngắt mạch điện. Thanh đồng nằm trên.

PHƯƠNG PHÁP

NỘI DUNG

HOẠT ĐỘNG 1:Tìm hiểu lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt :

GV:Trong sự co dãn vì nhiệt gây ra lực lớn , để biết lực đó lớn như thế nào , hôm nay ta vào bài mới:

GV : Bố tri TN như hình 21.2 a sgk

HS :Quan sát

GV :Có hiện tượng gì xảy ra với thanh thép khi nó nóng lên ?

HS: Thanh thép nở dài ra

GV : Hiện tuợng xảy ra với chốt ngang chứng tỏ điều gì ?

HS: Chứng tỏ sự nở vì nhiệt của thép rất lớn

GV: Làm TN như hình 21.1b

HS Quan sát

GV : Em hãy cho biết có hiện tượng gì xảy ra với chốt ngang ?

HS : Chốt bị gãy

GV: Từ đó em rút ra kết luận gì ?

HS: Thanh thép khi co lại nó gây ra lực rất lớn

GV : Treo bảng đã ghi sẵn lệnh C4 lên bảng và gọi HS lên bảng thực hiện

HS:Lên bảng thực hiện

HOẠT ĐỘNG 2: Vận dụng

GV:Quan sát hình 21.2 và hãy cho biết tại sao mối nối các đường sắt lại hở ra ?

HS: Để khi trời nóng các thanh ray nở ra và không bị cong

GV :Hãy quan sát hình 21.3 .Tại sao một gối đỡ cầu sắt này phải đặt trên các con lăn?

HS: Để khi nóng hoặc lạnh các thanh sắt nở ra họăc co lại không làm vỡ thành cầu

HOẠT ĐỘNG 3 :Tìm hiểu băng kép :

GV :Cho hs quan sát băng kép

GV: băng kứp này có cấu tạo như thế nào ?

HS: Trả lời

GV: Băng kép có tác dụng gì ?

Hs:Trả lời

Gv : Làm TN như hình 21.4a và b sgk cho hs quan sát

HS: Quan sát

GV: Khi hơ nóng có hiện tượng gì xảy ra với băng kép ?

HS : Bị cong

GV: Vì sao bị cong ?

HS : Vì đồng và thép nở vì nhiệt không đều

GV : Băng kép khi đun nóng cong về hướng nào ? Tại sao?

HS: Về phía thép vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn thép

GV: Nếu băng kép đó làm lạnh đi thì nó cong về hướng nào ?

HS: Cong về phía đồng vì đồng co vì nhiệt nhiều hơn

HOẠT ĐỘNG 4: Tìm hiểu bước vận dụng:

GV : Treo hình vẽ hình 21.5 lên bảng

HS : Quan sát

Gv: Tại sao bàn là lại tự động tắc khi đủ điện ?

HS : Khi đủ nóng , băng kép cong làm hở mạch

I/ Lực xuất hiện trong sự co dãn vì nhiệt :

1 .Thí nghiệm :

2. Trả lời các câu hỏi :

C1 :Thanh thép nở ra

C2 :Khi nở ra vì nhiệt nếu bị ngăn cản thanh thép gây ra lự rất lớn

C3 :Khi co lại vì nhiệt , thanh thép cũng gây ra lực rất lớn

C4:(1)Nở ra(2)lực(3) Vì nhiệt(4) lực

3. Vận dụng :

C5: Để khe hở như vậy khi trời nóng đường ray nở dài ra không làm cong đường ray

C6 :Không giống nhau . Một đầu đặt trên con lăn tạo điều kiện cho cầu nở ra mà không bị cản

III/ Băng kép :

1 .Thí nghiệm :

2 .Trả lời các câu hỏi :

C7 :Đồng và thép nở vì niệt khác nhau

C8 :Cong về phía thanh thép vì đồng nở vì nhiệt nhiều hơn

C9: Cong về phía thanh đồng vì đồng co vì nhiệt nhiều hơn

3.Vận dụng :

C10: Khi đủ nóng , băng kép cong lên đẩy tiếp điểm làm hở mạch