Văn sĩ hộ mang nhiều nét tiêu biểu hay cũng như dở của tính cách một trí thức nghệ sĩ có tâm huyết, tài năng.
1. Nét hay
Trước hết Hộ là một nhà văn tự trọng, có ý thức sâu sắc về nghề văn, nên viết thận trọng. Vì Hộ quan niệm rằng sự cẩu thả trong bất cứ nghề gì cũng là một sự bất lương rồi. Nhưng sự cẩu thả trong văn chương thì thật là đê tiện. Cho nên hắn đọc, ngẫm nghĩ, tìm tòi, nhận xét và suy tưởng không biết chán.
Là một nhà văn có ý thức sáng tạo, Hộ cho rằng văn chương chỉ dung nạp được những người biết đào sâu, biết tìm tòi, khơi những nguồn chưa ai khơi và sáng tạo những cái gì chưa có. Cho nên anh đã từng ôm ấp một hoài bãi lớn về sự nghiệp văn chương, và vì nó, Hộ có thể hi sinh tất cả. “Nghệ thuật là tất cả” không phải sa vào quan điểm “nghệ thuật vị nghệ thuật”, thoát li đời sống. Mà đây là chính là niềm say mê quên mình vì lí tưởng nghệ thuật, vì sự nghiệp văn chương chân chính thấm đậm tình nhân đạo, như niềm mơ ước của Hộ: “Cả một đời tôi, tôi sẽ chỉ viết một quyển thôi, nhưng quyển đó sẽ ăn giải Nobel...”. Đó chính là một tác phẩm văn chương “chứa đựng một cái gì to lớn, mạnh mẽ, vừa đau đớn, lại vừa phấn khởi. Nó ca tụng lòng thương, tình bác ái, sự công bình... Nó làm cho người gần người hơn”.
https://loigiaihay.com/doi-thua-nam-cao-e189.html
Đây cũng không phải là sự thèm khát hư danh, mà xét cho cùng, chính là niềm khao khát tự khẳng định trước một cuộc đời của một cá nhân có ý thức về mình, về giá trị cuộc sống, không muốn sống cuộc đời mờ nhạt, bị lãng quên.
2. Nét dở
Rất say mê văn chương nhưng Hộ cũng dễ cao hứng, bốc đồng vì chuyện văn chương. Sau một lần lãnh tiền ở tòa báo, định mua thức ăn ngon một bữa cho lũ con đói khát, nhưng khi nghe bàn về một tác phẩm văn chương, Hộ bốc lên, vào quán rượu cùng bạn bè, tiêu sạch tiền, say sưa rồi hối hận...
Hộ vừa chủ quan, kiêu ngạo, vừa bi quan, thiếu tự tin: Còn gì buồn hơn chính mình lại chán mình? Khi chán nản, hắn thừ mặt ra. như một kẻ phải đi đày (...) “Thôi thế là hết! Ta đã hỏng đứt rồi!”.
