Bài tập: Nước Pháp trước Cách mạng

Điểm nổi bật của nền kinh tế Pháp trước cách mạng là nông nghiệp lạc hậu

+  Nông nghiệp lạc hậu, kém phát triển, nạn mất mùa, đói kém thường xảy ra.

+ Công thương nghiệp đã phát triển: máy móc được sử dụng trong sản xuất, trung tâm dệt, luyện kim ra đời, các hải cảng lớn tập nập tàu buôn... nhưng lại bị chế độ phong kiến kìm hãm., công thương nghiệp tương đối phát triển.

Đến cuối thế kỉ XVIII, nước Pháp vẫn duy trì chế độ quân chủ chuyên chế (đứng đầu là vua Lu-I XVI).

Xã hội Pháp trước cách mạng phân chia thành 3 đẳng cấp là Tăng lữ, Quý tộc và Đẳng cấp thứ ba (tư sản, nông dân, bình dân thành thị).

Tư sản là giai cấp có thế lực kinh tế mạnh nhưng không có quyền lực chính trịm bị nhà vua và các lãnh chúa địa phương ngăn cản hoạt động kinh doanh

Quý tộc và tăng lữ là những đẳng cấp được hưởng nhiều đặc quyền. Họ không phải đóng thuế, nắm giữ các chức vụ quan trọng trong giáo hội, bộ máy chính quyền và quân đội. Do đó họ muốn duy trì sự tồn tại của chế độ phong kiến

=> Đáp án A: là đặc điểm của đẳng cấp thứ ba.

Những tư tưởng của trào lưu triết học ánh sáng đã lên án mạnh mẽ sự áp bức, bóc lột của chế độ quân chủ chuyên chế, đả kích giáo hội Kitô, muốn dùng “ánh sáng” quét sạch bóng tối phong kiến và “khai sáng” cho nhân dân

=> Trào lưu triết học ánh sáng thế kỉ XVIII đã tấn công vào hệ tư tưởng của chế độ phong kiến, dọn đường cho cách mạng bùng nổ.

Trước cách mạng, nông nghiệp Pháp kém phát triển do công cụ, kĩ thuật canh tác còn thô sơ, một phần ba diện tích đất đai bị bỏ hoang, năng suất cây trồng thấp. Trong nhiều vùng, đặc biệt ở các tỉnh Đông Bắc, một số địa chủ chuyển sang phương thức kinh doanh tư bản chủ nghĩa nhưng không thành công. Nhìn chung, trong nông nghiệp Pháp, quan hệ phong kiến vẫn được duy trì với phương thức bóc lột cũ

Nguyên nhân sâu xa dẫn tới bùng nổ Cách mạng tư sản Pháp là Mâu thuẫn giữa lực lượng sản xuất tư bản chủ nghĩa đang lên với quan hệ sản xuất phong kiến lỗi thời. Mặc dù nông nghiệp Pháp ở trong tình trạng lạc hậu, nhưng công nghiệp và thương nghiệp Pháp lại rất phát triển, Song, sự giao lưu hàng hóa trong nước cũng như việc buôn bán với nước ngoài còn gặp nhiều cản trở do thị trường dân tộc không thống nhất; nhà nước nắm độc quyền về lúa mì, muối; hạn chế việc buôn bán với nhiều nước châu Âu. Yêu cầu lịch sử đặt ra là phải tiến hành một cuộc cách mạng để xóa bỏ những rảo cản phong kiến, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển.

Điểm giống nhau về bối cảnh bùng nổ của cách mạng tư sản Anh và Pháp là cuộc khủng hoảng về tài chính của triều đình phong kiến. Ở Anh, vua Sác-lơ I muốn tăng thuế để có tiền đàn áp cuộc nổi dậy của người Xcốt-len. Ở Pháp, vua Lu-I cũng muốn triệu tập các đại biểu để thỏa thuận cho vay tiền và đánh thêm thuế mới để giải quyết cuộc khủng hoảng tài chính (số nợ của nhà vua lên tới 5 tỉ livrơ).

=> Cách mạng tư sản Anh và Cách mạng tư sản Pháp đều bủng nổ xoay quanh vấn đề tài chính.

Trong tác phẩm “Tinh thần luật pháp”, Mông-te-xki-ơ đã đưa ra học thuyết Tam quyền phân lập. Học thuyết này đã và đang được hầu hết các quốc gia trên thế giới ứng dụng trong quá trình xây dựng bộ máy nhà nước.

Theo ông, quyền lực nhà nước luôn có xu hướng tự mở rộng, tự tăng cường vai trò của mình. Bất cứ ở đâu có quyền lực sẽ xuất hiện xu thế lạm quyền và chuyên quyền, cho dù quyền lực ấy thuộc về ai. Do vậy, để đảm bảo các quyền tự do cơ bản của công dân, ngăn ngừa hành vi lạm quyền của các chủ thể nắm giữ quyền lực nhà nước phải thiết lập pháp chế nhằm giới hạn quyền lực. Cách tốt nhất để chống lạm quyền là giới hạn quyền lực bằng công cụ pháp lý và cách thực hiện không phải là tập trung quyền lực mà phân chia nó ra thành các quyền lập pháp, hành pháp, tư pháp, không chỉ để chuyên môn hoá các quyền mà quan trọng hơn là để giữa các quyền có sự giám sát, chế ước lẫn nhau, tạo nên sự cân bằng về quyền lực giữa các cơ quan công quyền. Chính phủ sẽ nắm quyền hành pháp. Quốc hội sẽ nắm quyền lập pháp. Tòa án tối cao sẽ nắm quyền tư pháp

Triết học ánh sáng là trào lưu triết học của giai cấp tư sản đang lên ở Châu Âu, xuất hiện vào thế kỉ 17, nhất là thế kỉ 18. Ánh sáng ở đây là chỉ ánh sáng tự nhiên để phân biệt với ánh sáng siêu nhiên được gắn liền với thần học. Các nhà triết học ánh sáng nổi lên mạnh nhất vào thế kỉ 18 (thế kỉ này được gọi là Thế kỉ Ánh sáng). Họ có chung những đặc điểm sau:

1. Đều chấp nhận ánh sáng tự nhiên, phản đối việc triết học làm đầy tớ cho thần học. Triết học của họ là triết học thế tục.
2. Đều vứt bỏ siêu hình học. Trong lĩnh vực này phải kể đến công lao của Bâylơ (P. Bayle) và Lôckơ (J. Locke), của Vônte (F. M. Voltaire) và các nhà bách khoa toàn thư.
3. Về phương pháp, các nhà triết học ánh sáng không còn chấp nhận toán học như là một mô hình duy nhất của khoa học và quan tâm đến những quan sát và kinh nghiệm.
4. Từ những quan niệm trên, các nhà triết học ánh sáng đã có một quan niệm khác về con người. Trong khi tôn giáo đặt con người ở trên tất cả mọi loài động vật thì họ cho rằng "con người cũng có một thể xác động vật". Quan niệm con người tự nhiên của họ đã mở ra nhiều ngành khoa học nghiên cứu về con người trên cơ sở khoa học. Mặt khác, họ đã nghiên cứu về con người xã hội. Trong lĩnh vực này phải kể đến những tác phẩm lớn như "Tinh thần luật pháp" của Môngtexkiơ (C. de Montesquieu) và "Khế ước xã hội" của Ruxô (J. J. Rousseau).

Vai trò của Triết học ánh sáng đã thể hiện tư tưởng dân chủ của giai cấp tư sản.

Vai trò của Triết học ánh sáng đã thể hiện tư tưởng dân chủ của giai cấp tư sản.

Cách mạng Pháp do giai cấp tư sản lãnh đạo, còn cách mạng Anh do giai cấp tư sản và quý tộc mới lãnh đạo.