Bài tập: Hoàn thành cách mạng tư sản ở châu Âu và Mĩ giữa thế kỉ XIX.

Giữa thế kỷ XIX, kinh tế tư bản Đức phát triển nhanh chóng, Đức trở thành nước công nghiệp: đội ngũ công nhân tăng từ 5 lên 18 vạn (1849 – 1859); Béc-lin trở thành trung tâm sáng tạo máy móc.

Phương thức kinh doanh theo đường lối tư bản chủ nghĩa đã xâm nhập vào sản xuất nông nghiệp: sử dụng máy móc, thuê mướn công nhân, đẩy mạnh khai thác... tạo nên tầng lớp quý tộc tư sản gọi chung là Gioong-ke.

Đến giữa thế kỉ XIX, nước Đức vẫn trong tình trạng bị chia cắt cới 38 vương quốc lớn nhỏ. Sự không thống nhất của thị trường dân tộc là trở ngại lớn nhất cho sự phát triển kinh tế Đức

Quá trình thống nhất nước Đức được thực hiện thông qua các cuộc chiến tranh với các nước láng giềng như Đan Mạch, Áo, Pháp.

Từ 13 bang ban đầu, đến giữa thế kỉ XIX, lãnh thổ nước Mĩ đã trải rộng tới bờ Thái Bình Dương với 30 bang.

Miền Nam phát triển kinh tế đồn điền dựa trên bóc lột sức lao động nô lệ.

Sự kiện Lin-côn ứng cử viên của Đảng Cộng hòa đại diện cho giai cấp tư sản và trại chủ miền Bắc trúng cử Tổng thống đe dọa quyền lợi các chủ nô ở miền Nam (vì Đảng Cộng hòa chủ trương bác bỏ chế độ nô lệ). Đây là nguyên nhân trực tiếp dẫn đến sự bùng nổ cuộc nội chiến ở Mĩ

Ngày 01/1/1863, Tổng thống Lin-côn đã ra sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ. Điều này đã thu hút hàng vạn nô lệ và người dân gia nhập quân đội Liên bang đấu tranh chống lại giới chủ nô miền Nam. Sức mạnh của quân đội Liên bang

Ý nghĩa quan trọng nhất của cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức là thống nhất thị trường quốc gia dân tộc, đáp ứng được yêu cầu lịch sử, mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển ở Đức

Quá trình thống nhất đất nước ở Đức được thực hiện bằng con đường chiến tranh vương triều - "Từ trên xuống", thông qua quí tộc Phổ - đại diện là Bi-xmác. Với chính sách phản động đã xác lập chủ nghĩa quân phiệt ở Đức, biến Đức thành một đồn lũy phản động, hiếu chiến gây ra các cuộc chiến tranh thế giới sau này.

Giữa thế kỷ XIX, miền Bắc nước Mĩ phát triển nền công nghiệp tư bản chủ nghĩa với hai giai cấp chính trong xã hội là tư sản và công nhân. Ruộng đất tập trung trong tay địa chủ và nông dân tự do.

Kinh tế trại chủ và nông dân tự do chiếm ưu thế dựa trên sự phát triển chăn nuôi và sản xuất lúa mì để phục vụ thị trường công nghiêp.

Sự phát triển kinh tế đồn điền dựa trên sức lao động nô lệ ở miền Nam làm cho giới chủ nô giàu lên nhanh chóng. Tuy nhiên, chế độ nô lệ lại cản trở nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển do vấn đề nhân công. Mâu thuẫn này cũng chính là nguyên nhân sâu xa bủng nổ cuộc nội chiến.

Cuộc nội chiến ở Mĩ (1861-1865) đã xóa bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam, giải phóng sức sản xuất; duy trì được chế độ Liên bang trên cả nước.

=> Tạo điều kiện cho nền kinh tế Mĩ phát triển nhanh chóng sau nội chiến.

Điểm giống nhau cơ bản của cuộc cách mạng tư sản Anh và cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức là đều là những cuộc cách mạng tư sản không triệt để. Cả hai cuộc cách mạng đều là sự liên minh giữa quý tộc tư sản hóa và giai cấp tư sản nên nền quân chủ ở Anh và Đức đều không bị xóa bỏ. Đặc biệt là ở Đức, nền quân chủ không những không bị suy yếu mà còn được củng cố vững chắc hơn

 Trong quá trình thống nhất nước Đức, Phổ là nước đóng lại trò trung tâm, tiến hành các cuộc chiến tranh với các nước láng giềng. Kết quả của quá trình đó là sự xác lập nền thống trị của quý tộc Phổ lên toàn bộ nước Đức thống nhất. Do đó, quá trình thống nhất nước Đức thực chất là quá trình Phổ hóa nước Đức

Trong giai đoạn đầu của cuộc nội chiến, ưu thế thuộc về chủ nô miền Nam. Tuy nhiên, sau sắc lệnh cấp đất ở miền Tây cho dân di cư để phát triển trang trại (1862) và sắc lệnh bãi bỏ chế độ nô lệ, hàng vạn nô lệ được giải phóng đã tham gia vào quân đội của chính phủ Liên bang. Điều này đã tạo ra sự thay đổi lớn về tương quan lực lượng và là nguyên nhân quyết định sự thắng lợi của chính phủ Liên bang trước chủ nô miền Nam => Chính phủ liên bang có thể giành thắng lợi trước chủ nô miền Nam.

Cuộc nội chiến ở Mĩ năm 1861-1865 thực chất là cuộc cách mạng tư sản lần thứ hai của Mĩ vì nó đã xóa bỏ chế độ nô lệ ở miền Nam, giải phóng lực lượng sản xuất, tạo điều kiện cho chủ nghĩa tư bản ở Mĩ phát triển mạnh trong giai đoạn sau

Năm 1862, tại Quốc hội Phổ, Bi-xmác đã tuyên bố “Những vấn đề lớn của thời đại sẽ được giải quyết không phải bằng diễn văn hoặc bằng số phiếu bầu của đa số, mà bằng sắt và máu”. Bi-xmác là người trực tiếp lãnh đạo cuộc đấu tranh thống nhất nước Đức và trở thành Thủ tướng của nước Đức thống nhất sau này. Quan điểm lãnh đạo đất nước của Bi-xmác có ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng quân phiệt, hiếu chiến của nước Đức ở giai đoạn sau.

Mặc dù đã tuyên bố xóa bỏ chế độ nô lê nhưng những người lao động da den vẫn không được giải phóng hoàn toàn. Không có ruộng đất, họ phải đi làm thuê hoặc đi ở. Cho đến nay, vấn đề phân biệt chủng tộc đối với người da den vẫn là một vấn đề nhức nhối, chưa thể giải quyết ở nước Mĩ

Lễ đăng quang Hoàng đế nước Đức thống nhất được tiến hành tại phòng gương của cung điện Véc-xai (Pháp) ngày 18-1-1871. Điều này là một nỗi nhục lớn đối với người Pháp. Do đó mối quan hệ Pháp- Đức sau đó luôn trong tình trạng căng thẳng và là đầu mối của mọi vấn đề ở châu Âu