Giáo án Công nghệ 10 bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp mới nhất

169 lượt xem

Bài trước

Bài sau

Giáo án Công nghệ lớp 10 Bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng – Mẫu giáo án số 1

BÀI 6: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP (Tiết 1)

I. Mục tiêu:

Sau khi học xong bài này HS có khả năng:

1. Kiến thức.

- Biết thế nào là nuôi cấy mô tế bào, cơ sơ khoa học của phương pháp này

2. Kỹ năng: Ứng dụng của công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong tạo và nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

3. Về ý thức

- Xây dựng ý thức ham hiểu biết khoa học công nghệ.

II. Phương tiện dạy học:

Sách giáo khoa, hình vẽ SGK, giáo án điện tử

III. Phương pháp dạy học:

Diễn giảng, vấn đáp.

IV. Tiến trình bài giảng:

1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ: không

3. Dạy bài mới:

Nội dung	Hoạt động của Thầy	Hoạt động của trò
Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm nuôi cấy mô tế bào
I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào: Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp tách rời tế bào, mô đem nuôi cấy trong môi trường thích hợp để chúng tiếp tục phân bào rồi biệt hóa thành mô, cơ quan và phát triển thành cây mới	- GV nêu ví dụ về phương pháp nuôi cấy mô tế bào ở cây hoa lan - Vậy phương pháp nuôi cấy mô tế bào là gì? - Nhận xét, bổ sung, ghi bảng	- Nghe - Trả lời - Nghe, ghi bài
Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào
II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào: Tính toàn năng của tế bào thực vật: + Bất cứ tế bào nào hoặc mô nào thuộc các cơ quan thân, rễ, lá đều chứa hệ gen quy định kiểu gen của loài đó + Chúng đều có khả nắng sinh sản vô tính để tạo thành cây hoàn chỉnh nếu được nuôi cấy trong môi trường thích hợp	- Dựa vào những khả năng nào của tế bào thực vật mà có thể nuôi cấy tế bào thành 1 cơ thể hoàn chỉnh? - Nhận xét, bổ sung - Em hiểu thế nào là tính toàn năng của tế bào? - Nhận xét, ghi bảng.	- HS trả lời: tính toàn năng và khả năng phân chia, phân hóa của tế bào. - Trả lời - HS quan sát, ghi vào vở
Nuôi cấy mô

4. Cũng cố: GV nhấn mạnh những nội dung trọng tâm

5. Dặn dò: HS học bài và đọc tìm hiểu nội dung phần III

VI. Rút kinh nghiệm

BÀI 6: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP (Tiết 2)

I. Mục tiêu:

Sau khi học xong bài này HS có khả năng:

1. Kiến thức.

- Biết được quy trình nuôi cấy mô tế bào gồm 6 bước từ đó nêu được ý nghĩa và ứng dụng của PP nuôi cấy mô tế bào.

2. Kỹ năng: Ứng dụng của công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong tạo và nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp

3. Về ý thức

- Xây dựng ý thức ham hiểu biết khoa học công nghệ.

II. Phương tiện dạy học:

- Sách giáo khoa, hình vẽ SGK, giáo án điện tử.

III. Phương pháp dạy học:

- Diễn giảng, vấn đáp, thảo luận nhóm.

IV. Tiến trình bài giảng:

1. Ổn định lớp:

2. Kiểm tra bài cũ:

CH1: Nêu khái niệm và cơ sở khoa học của pp nuôi cấy mô tế bào.

3. Vào bài:

Hoạt động 3: Tìm hiểu quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

1. Ý nghĩa

- Có thể sản xuất giống cây trồng theo quy mô công nghiệp và có hệ số nhân giống cao.

- Sản phẩm được tạo ra đồng nhất về mặt di truyền

- Sản phẩm hoàn toàn sạch bệnh nếu nguyên liệu nuôi cấy sạch bệnh

2. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

Chọn vật liệu nuôi cấy => khử trùng vật liệu => nuôi cấy trong môi trường nhân tạo để tạo chồi => tạo rễ => cấy cây trong môi trường thích hợp => trồng cây trong vườn ươm cách li.

Chú ý:Các giai đoạn của quy trình nhân giống này phải được thực hiện trong điều kiện vô trùng và dinh dưỡng thích hợp

Đây là phương pháp nhân giống vô tính có ý nghĩa rất quan trọng đối với các loại cây trồng khó nhân giống như lan đồng thời nó còn mangnhiều ưu điểm nổi trội.

- GV nêu tóm tắt ý nghĩa của phương pháp này

GV: chia lớp thành 4 nhóm và thảo luận trong thời gian 8 phút trả lời câu hỏi:

? Em hãy nêu cách làm và mục đích của từng bước trong PP nuôi cấy mô tế bào.

- Vật liệu được chọn để sử dụng cho phương pháp nuôi cấy môphải như thế nào?

- Nhận xét, bổ sung

- Tại sao phải khử trùng vật liệu trước khi nuôi cấy?

- Nhận xét

- Mẫu cấy sau khi được khử trùng được nuôi cấy trong môi trường nào? Để làm gì?

- Nhận xét, giải thích thêm về môi trường MS

- Vậy công việc tạo rễ cho chồi được thực hiện như thế nào?

- Nhận xét, giải thích thêm

- GV nêu một số thành tựu ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào (ngoài SGK)

- Lắng nghe, ghi vào vở

- Suy nghĩ, trả lời

HS: Thảo luận. Mỗi nhóm cử nhóm trưởng và thư ký

- Để loại bỏ những mầm bệnh trên mẫu cấy, đảm bảo vật liệu sạch bệnh

- Môi trường MS, để tạo chồi

- Nghe

- Trả lời

- Lắng nghe

4. Cũng cố: GV nhấn mạnh những nội dung trọng tâm

5. Dặn dò:

- HS học bài và đọc tìm hiểu nội dung bài 7 trong SGK.

- Tìm hiểu những tính chất keo đất đã học ở công nghệ 7.

V. Rút kinh nghiệm

Giáo án Công nghệ lớp 10 Bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng – Mẫu giáo án số 2

BÀI 6: ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ NUÔI CẤY MÔ TẾ BÀO TRONG NHÂN GIỐNG CÂY TRỒNG NÔNG, LÂM NGHIỆP

I. Mục tiêu bài học

Sau khi học xong bài học này, học sinh phải:

1. Về kiến thức

- Trình bày được khái niệm nuôi cấy mô tế bào

- Giải thíchđược cơ sở của phương pháp nuôi cấy mô tế bào

- Trình bày được quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bà

- Nêu được ý nghĩa của phương pháp nuôi cấy mô tế bào

2. Về kĩ năng

- Phát triển kĩ năng phân tích qua phân tích cở sở của phương pháp nuôi cấy mô tế bào.

- Phát triển kĩ năng khái quát hóa qua khái quát các bước và yêu cầu của quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

3. Về thái độ

- Có thái độ yêu khoa học, ham học hỏi, tìm hiểu về kĩ thuật mới như công nghệ nuôi cấy mô tế bào.

II. Phương pháp và phương tiện dạy học

1. Phương pháp dạy học

- Vấn đáp- tìm tòi

- Vấn đáp- tái hiện

- Làm việc với sách giáo khoa- tìm tòi

- Làm việc với sách giáo khoa- tái hiện

- Quan sát tranh-tìm tòi

2. Phương tiện dạy học

- Sách giáo khoa CN10

- Sơ đồ quy trình nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bà

- Tranh ảnh về quy trình nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào

- Tranh ảnh về một số cây trồng nhân giống bằng công nghệ nuôi cấy mô tế bào.

III. Tiến trình dạy học

1. Ổn định lớp, kiểm tra sĩ số (1p)

2. Kiểm tra bài cũ (không kiểm tra)

3. Tiến trình bài dạy

Đặt vấn đề:(2p)

Các em , bạn nào đã từng nghe thấy hay biết về “công nghệ nuôi cấy mô tế bào chưa?. “công nghệ nuôi cấy mô tế bào” có giá trị như thế nào trong cuộc sống, đặc biệt trong sản xuất nông nghiệp khi mà xã hội đang đòi hỏi ngày càng cao về năng suất cũng như chất lượng nông sản phẩm?Để giải đáp câu hỏi đó, chúng ta cùng nhau tìm hiểu: Bài 6: Ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào trong nhân giống cây trồng nông, lâm nghiệp.

Thời gian	Hoạt động thầy-trò	Nội dung
5p	Hoạt động 1: Tìm hiểu khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào. GV:từ hiểu biết của bản thân, một em cho biết cơ thể sinh vật được cấu tạo từ vật chất gì? HS trả lời: cơ thể sinh vật được cấu tạo từ tế bào. GV nhận xét. GV: vậy em nào cho biết tế bào khi tách khỏi cơ thể thì có sống được không? Nếu có, thì cần điều kiện gì để tế bào tồn tại được? Hs trả lời: tế bào khi tách khỏi cơ thể vẫn có thể sống được nhưng cần môi trường dinh dưỡng phù hợp. GV nhận xét. GV: việc tế bào nuôi trong môi trường dinh dưỡng phù hợp gọi là nuôi cấy mô tế bào, vây nuôi cây mô tế bào là gì? HS trả lời GV nhận xét, tổng kết, đưa nội dung. GV: trong thực tế, những bộ phận nào trên cây được sử dụng để tách mô, tế bào để nuôi cấy thành cây hoàn chỉnh? Hs trả lời: các bộ phận ở đỉnh sinh trưởng như rễ, thân, lá,… Gv nhận xét.	I. Khái niệm về phương pháp nuôi cấy mô tế bào. + Là phương pháp tách rời tế bào, mô + Nuôi cấy trong môi trường dinh dưỡng thích hợp. => Tế bào phân hóa thành cơ thể hoàn chỉnh.
15p	Hoạt động 2: Tìm hiểu cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào. GV: dựa vào hiểu biết của bản thân, một em cho biết quá trình nào điểu khiển việc tăng số lượng từ một tế bào ban đầu thành nhiều tế bào? HS trả lời: quá trình nguyên phân. GV nhận xét. GV: quá trình nguyên phân giúp tăng số lượng tế bào từ tế bào ban đầu thông qua việc nhân đôi tế bào, các tế bào mới được tạo ra giống hệt tế bào ban đầu, vậy tại sao từ một tế bào có thể hình thành một cơ thể hoàn chỉnh? HS trả lời: do tế bào có tính toàn năng, mỗi tế bào đều chứa hệ gen quy định kiểu gen của loài. GV nhận xét, tổng kết. Gv: từ một tế bào ban đầu, nhờ quá trình nào để có thể phát triển thành một cơ thể toàn vẹn? Hs trả lời: quá trình phân hóa Gv nhận xét. Gv: vậy các em hãy cho biết quá trình phân hóa diễn ra như thế nào? Hs trả lời: tế bào hợp tử => tế bào phôi sinh => tế bào chuyên biệt => cơ thể Gv nhận xét. Gv: một em cho biết, vậy liệu có khi nào từ tế bào chuyên biệt là chuyển thành tế bào phôi sinh hay không? Hs trả lời: có. GV nhận xét. Gv: vậy trong tự nhiên, tế bào chuyên biệt có thể chuyển thành tế bào phôi sinh không? hay cần có các điều kiện phù hợp? Hs trả lời: trong tự nhiên tế bào chuyên biệt không thể chuyển thành tế bào phôi sinh mà cần có điều kiện phù hợp dưới tác nhân là con người. Gv nhận xét. Gv: em nào có thể gọi tên quá trình từ tế bào chuyên biệt thành tế bào phôi sinh? Hs trả lời: quá trình phản phân hóa. Gv nhận xét. GV: qua đây, nghiên cứu sgk, một em cho biết khái niệm kĩ thuật nuôi cấy mô tế bào là gì? Hs trả lời Gv nhận xét, đưa nội dung.	II. Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào 1. Tính toàn năng + mỗi tế bào chứa hệ gen quy định kiểu gen của loài. + hệ gen quy đinh sự phân chia, phân hóa của tế bào để tạo cơ thể hoàn chỉnh. 2. Phân hóa, phản phân hóa. + Quá trình phân hóa: từ tế bào hợp tử => tế bào phôi sinh => tế bào chuyên biệt => cơ thể hoàn chỉnh. + Quá trình phản phân hóa: tế bào chuyện biệt=>tế bào phôi sinh. 3.Kĩ thuật nuôi cấy mô tế bào Là kĩ thuật điều khiển sự phát sinh hình thái của tế bào thực vật một cách định hướng, dựa vào sự phân hóa, phản phân hóa trên cơ sở tính toàn năng của tế bào thực vật khi được nuôi cấy trong điều kiện nhân tạo, vô trùng.
17p	Hoạt động 3: Tìm hiểu về quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. GV cho HS quan sát tranh về quy trình nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. Gv hỏi: từ quan sát tranh 6.1, em hãy nêu các bước trong quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào ở cây hồ tiêu? Hs trả lời. Gv nhận xét. Gv hỏi: từ các bước trên, kết hợp với sách giáo khoa, 1 em hãy cho biết mỗi bước trong tranh tương ứng với bước nào trong sơ đồ được thể hiện ở hình 6/sgk/tr21-cn10. Hs trả lời. Gv nhận xét, tổng kết. GV: nghiên cứu sgk cùng với kiến thức của bản thân nêu mục đích của các bước? Thao tác trong từng bước? Hs trả lời Gv nhận xét, tổng kết: Bước 1: - cần mẫu nuôi cấy tốt. Lấy mô phân sinh Bước 2: mẫu được tẩy rửa, khử trùng trong dung dịch sát khuẩn Bước 3: - phát triển thân, cành. Dùng chất kích thích sinh trưởng Bước 4: phát triển rễ. Dùng chất kích thích tạo rễ Bước 5: luyện cây thích ứng dần với môi trường tự nhiên. Trồng ở một môi trường mới Bước 6: luyện cây thích ứng với môitrường sản xuất. Nhân giống cây. Gv hỏi: một em cho biết quá trình phản phân hóa diễn ra ở bước nào? Hs trả lời: bước 3 Gv nhận xét. Gv hỏi: qua đây em nào cho biết ý nghĩa của quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào? Hs trả lời Gv nhận xét, tổng kết. Gv cho học sinh quan sát tranh về một số loại cây ứng dụngnuôi cấy mô để hs nhận diện.	III. Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. 1.Quy trình công nghệ nhân giống bằng nuôi cấy mô tế bào. Bước 1: chọn vật liệu nuôi cấy Bước 2: khử trùng Bước 3: tạo chồi trong môi trường nhân tạo Bước 4: tạo rễ Bước 5: cấy cây vào môi trường thích ứng Bước 6: trồng cây trong vườn ươm 2. Ý nghĩa + có thể nhân giống quy mô công nghiệp + có hệ số nhân giống cao + có sản phẩm đồng đều về di truyền + đảm bảo sạch bệnh.

4. Củng cố (4p)

- Cơ sở khoa học của phương pháp nuôi cấy mô tế bào?

- Trình bày quy trình công nghệ nhân giống cây trồng bằng nuôi cấy mô tế bào.

5. Dặn dò (1p)

Học bài, đọc trước bài mới.

Xem thêm các chương trình khác: