Giáo án Công nghệ 10 Bài 15: Điều kiện phát sinh và phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng – Mẫu giáo án số 1
BÀI 15: ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
I. Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này HS phải:
1. Kiến thức:
- Hiểu và trình bày được điều kiện phát sinh và phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng.
- Phân tích được mối quan hệ các điều kiện làm sâu bệnh hại phát sinh, phát triển.
2. Kỹ năng:
- Từ mối quan hệ của các điều kiện phát sinh, phát triển sâu bệnh hại cây trồng mà biết cách đề xuất biện pháp hạn chế sâu bệnh phát triển.
3. Về ý thức:
- Có ý thức phòng trừ sâu, bệnh ngay từ lúc hình thành mầm mống.
II. Phương tiện dạy học:
- Sách giáo khoa, hình vẽ SGK
III. Phương pháp dạy học:
- Diễn giảng, hỏi đáp.
IV. Tiến trình bài giảng:
1. Ổn định lớp:
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Dạy bài mới:
* ĐVĐ:Một trong những yếu tố làm giảm năng suất, chất lượng giống cây trồng là bệnh hại. Vậy sâu, bệnh hại cây trồng phát sinh, phát triểm phụ thuộc vào những điều kiện nào? Đây là nội dung bài hôm nay.
|
Nội dung |
Hoạt động của Thầy |
Hoạt động của trò |
|
Hoạt động 1: Tìm hiểu nguồn sâu bệnh hại |
||
|
I. Nguồn sâu, bệnh hại: * Nguồn sâu, bệnh hại: - Có sẵn trên đồng ruộng - Sử dụng giống bị nhiễm sâu, bệnh * Biện pháp hạn chế:cày bừa xới đất, ngâm đất, phơi đất, vệ sinh đồng ruộng…, xử lí giống trước khi gieo trồng |
- Những loại sâu, bệnh nào thường gặp trên đồng ruộng Việt Nam? - Các loại sâu, bệnh đó có ở đâu? - Cần có những biện pháp nào để ngăn chặn sâu bệnh phát triển? tác dụng của các biện pháp đó? |
- HS: sâu cuốn lá, bệnh khô vằn, bệnh bạc lá, bệnh đạo ôn - HS: Trả lời |
|
Hoạt động 2: Tìm hiểu điều kiện điều kiện khí hậu, đất đai ảnh hưởng sinh trưởng, phát triển của sâu bệnh |
||
|
II. Điều kiện khí hậu, đất đai 1. Nhiệt độ môi trường: - Ảnh hưởng đến sự phát sinh, phát triển sâu bệnh. - Ảnh hưởng đến quá trình xâm nhập và lây lan bệnh hại. - Nhiệt độ: mỗi loài sâu hại ST và PT tốt trong một khoảng giới hạn nhiệt độ nhất định 2. Độ ẩm không khí và lượng mưa: - Độ ẩm kk và lượng mưa: ảnh hưởng đến ST và phát dục của côn trùng. - Ảnh hưởng gián tiếp sự phát sinh, phát triển sâu, bệnh thông qua nguồn thức ăn. 3. Điều kiện đất đai: - Đất thiều hoặc thừa dinh dưỡng => cây trồng PT không bình thường nên rất dễ bị sâu, bệnh. |
- Điều kiện nhiệt độ có ảnh hưởng như thế nào đến sự phát sinh và phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng? Cho VD? - Điều kiện độ ẩm không khí và lượng mưa ảnh hưởng như thế nào đến sự phát sinh và phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng? Cho VD? - Khi gặp ĐK nhiệt độ và độ ẩm cao, cần làm gì để hạn chế phát sinh, phát triển sâu bệnh? - Những loại đất nào dễ phát sinh sâu bệnh? Cho VD cụ thể? |
- HS: Trả lời - HS: Trả lời - HS: Trả lời |
|
Hoạt động 3: Tìm hiểu điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc |
||
|
III. Điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc. - Sử dụng giống chưa sạch bệnh - Chế độ chăm sóc mất cân đối giữa nước, phân bón làm cho sâu bệnh phát triển mạnh. |
- Giống cây trồng và chế độ chăm sóc có ảnh hưởng ntn đến sự phát sinh và phát triển của sâu bệnh? |
- HS: Trả lời |
|
Hoạt động 4: Tìm hiểu điều kiện để sâu bệnh phát triển thành dịch |
||
|
IV. Điều kiện để sâu bệnh phát triển thành dịch. - Ổ dịch là nơi xuất hiện sâu bệnh để phát triển rộng ra đồng ruộng. - Nếu gặp điều kiện thuận lợi, đủ thức ăn, nhiệt độ, độ ẩm thích hợp sâu bệnh sinh sản mạnh, ổ dịch sẽ lây lan nhanh. |
- Thế nào là ổ dịch? - Khi nào ổ dịch phát triển thành dịch? |
- HS: Trả lời |
4. Củng cố:
- GV nhấn mạnh các nội dung trọng tâm
- HS vận dụng trả lời các câu hỏi trong SGK và CH sau “Giảm độ ẩm không khí thì sâu bệnh sẽ hạn chế phát triển, trong thực tế sản xuất, nông dân đã ứng dụng điều này như thế nào?
- GV nhận xét, đánh giá giờ học.
5. Dặn dò:
HS về học bài và xem trước bài sau
V. Rút kinh nghiệm
Giáo án Công nghệ 10 Bài 15: Điều kiện phát sinh và phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng – Mẫu giáo án số 2
BÀI 15: ĐIỀU KIỆN PHÁT SINH VÀ PHÁT TRIỂN CỦA SÂU, BỆNH HẠI CÂY TRỒNG
I. Mục tiêu
1. Kiến thức
Sau khi học xong bài này HS phải:
Hiểu được điều kiện phát sinh, phát triển của sâu bệnh hại cây trồng.
2. Kỹ năng
Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích, quan sát, so sánh.
3. Thái độ
Có ý thức bảo vệ cây trồng.
II. Chuẩn bị
1. Giáo viên
- Giáo án, SGK.
- Tranh ảnh SGK và một số tranh ảnh ngoài thực tế.
- Phương pháp: Giảng giải, đàm thoại, trắc nghiệm, phiếu học tập.
III. Tiến trình dạy học
1. Ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Em hãy tìm hiểu ở gia đình hoặc địa phương em đã làm gì để hạn chế sâu bệnh hại?
- Theo em sâu bệnh phát triển phụ thuộc vào điều kiện nào?
- Giáo viên nhận xét hai câu trả lời trên và bổ sung đặc biệt là câu 2 và vào bài mới.
3. Dạy bài mới
ĐVĐ: Nêu tác hại của sâu, bệnh hại đối với sự phát triển nông nghiệp mỗi quốc gia? Liên hệ ở nước ta?
Trả lời: Tác hại: làm giảm sản lượng cây trồng , phẩm chất nông sản bị giảm sút...Chi phí cho việc phòng trừ khá tốn kém. Nước ta: do đk khí hậu nhiệt đới nóng ẩm nên thích hợp với ST, PT của sâu nên thiệt hại đó càng nặng nề (Có nhiều loại sâu, mỗi loại lại có nhiều lứa trong 1 năm, các lứa gối lên nhau)
(?) Lấy ví dụ 1 số loại sâu hại cây trồng và 1 số loại bệnh hại cây trồng thường gặp, từ đó phân biệt nguyên nhân gây nên bệnh hại cây trồng?
HS: Sâu hại: rầy nâu, sâu đục thân, sâu cuốn lá.... Bệnh hại: Do VSV gây nên: đạo ôn (do nấm), khô vằn (do nấm), bạc lá (do VK)
Do đk thời tiết, đất đai, phân bón...(không phải VSV) gây nên: như trắng lá mạ do nhiệt độ thấp quá (diệp lục ko tổng hợp), đất thiếu lân gây bệnh huyết dụ ở ngô
(?) Sự phát sinh, phát triển của sâu, bệnh hại cây trồng phụ thuộc vào các yếu tố nào?
HS: nguồn sâu, bệnh hại, đk khí hậu, đất đai, giống, chế độ chăm sóc.
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của HS |
Nội dung kiến thức |
|
- Em hãy tìm hiểu nguồn sâu bệnh gồm những thành phần nào? - Điều kiện để chúng tồn tại là gì? - Để ngăn chặn tác hại của sâu bệnh chúng ta phải làm gì? - Hãy trả lời vào phiếu học tập số 1 - Gọi HS trình bày, HS khác nhận xét, bổ sung. - Đưa tờ đáp án PHT số 1. - Cho học sinh xem một số tranh vẽ về nguồn sâu bệnh gây hại. - Trong thực tế em thấy với điều kiện ntn thì sâu bệnh phát triển mạnh? Tại sao? - Giáo viên bổ sung: Vào những ngày mưa phùn, to: 25 – 30o C thì sâu bệnh phát triển mạnh nhất. - Tại sao nhiệt độ, độ ẩm có ảnh hưởng đến sâu bệnh? - Chúng ta cần phải làm gì để hạn chế sự phát sinh, phát triển của sâu bệnh? Giáo viên cho học sinh quan sát tranh vẽ về bệnh đạo ôn, bệnh tiêm lửa sâu đục thân. - Đất đai có ảnh hưởng đến sâu bệnh ntn? - Biện pháp hạn chế sâu bệnh phát triển? - Ngoài hai điều kiện trên, sâu bệnh phát triển còn phụ thuộc vào yếu tố nào? - Giáo viên phát phiếu học tập số 2 cho học sinh theo nhóm. (điền ảnh hưởng của các yếu tố và lấy ví dụ). - Gọi HS trình bày, HS khác nhận xét, bổ sung. - Đưa tờ đáp án PHT số 2. - Có nguồn bệnh rồi thì khi nào sâu bệnh phát triển thành dịch lớn? - Để hạn chế dịch do sâu bệnh gây nên chúng ta phải làm gì? Cho HS xem H15.2 trong SGK thấy được tác hại của ổ dịch. |
- Học sinh trả lời - Học sinh trả lời - Học sinh trả lời vào phiếu học tập - Quan sát, bổ sung. - Học sinh quan sát thấy được mức độ da dạng của nguồn sâu bệnh. - Học sinh trao đổi theo nhóm và trả lời. - Nhóm khác nhận xét. - Học sinh trả lời. - Học sinh trả lời Học sinh trả lời theo nhóm, nhóm khác nhận xét và bổ sung. Học sinh trả lời - Học sinh trả lời - Học sinh trả lời theo nhóm - Quan sát, bổ sung - Học sinh trả lời. - Học sinh khác cho nhận xét và bổ sung. - Học sinh trả lời |
I. Nguồn sâu, bệnh hại - Trứng nhộng của côn trùng. - Bào tử của các loại bệnh. - Chúng tồn tại trong đất, bụi cây, bờ ruộng, những hạt giống, cây, con nhiễm bệnh. II. Điều kiện khí hậu về đất đai 1. Nhiệt độ môi trường, độ ẩm, không khí và lượng mưa. - Mỗi loại sâu bệnh thích ứng với nhiệt độ trong giới hạn nhất định. - Độ ẩm, lượng mưa quyết định lượng nước trong cơ thể sâu bệnh. Ví dụ: to: 25 – 30o, ẩm độ cao à Nấm phát triển mạnh. Nhưng nếu to: 45 – 50oà Nấm chết. to và ẩm độ thích hợp à cây trồng sinh trưởng tốt à Sâu bệnh phát triển mạnh. 2. Đất đai - Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, cây trồng phát triển không bình thường nên rất dễ nhiễm sâu bệnh. Ví dụ: + Đất giàu mùn, giàu đạm cây trồng dễ mắc bệnh đạo ôn, bệnh bạc lá. + Đất chua cây trồng kém phát triển và dễ bị bệnh tiêm lửa. - Biện pháp cải tạo đất. III. Điều kiện về giống cây trồng và chế độ chăm sóc IV. Điều kiện để sâu bệnh phát triển thành dịch - Có nguồn bệnh. - Điều kiện thuận lợi: Thức ăn, nhiệt độ, ẩm độ thích hợp ổ dịch sẽ sinh sản nhanh, sau vài ngày lan khắp cánh đồng. - Để hạn chế dịch sâu bệnh ta phải: phát hiện sớm, diệt trừ kịp thời và tận gốc. |
4. Củng cố
Chọn câu trả lời đúng nhất:
Câu 1: Sâu bệnh phát sinh trên đồng ruộng thường tiềm ẩn ở:
A/ Trong đất, trong các bụi cây, trong cỏ rác.
B/ Trong bụi cây cỏ ven bờ ruộng .
C/ Trên hạt giống cây con.
D/ Cả A, B và C.
Câu 2: Những điều kiện thuận lợi cho sâu bệnh phát triển ngoài độ ẩm cao, nhiệt độ thích hợp còn có:
A/ Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, ngập úng.
B/ Đất thiếu hoặc thừa dinh dưỡng, chăm sóc không hợp lý.
C/ Đất chua hoặc thừa đạm, ngập úng, chăm sóc không hợp lý, hạt giống mang mầm bệnh, cây trồng bị xây xước.
D/ Cây trồng bị xây xước, hạt giống mang nhiều mầm bệnh, bón quá nhiều phân đạm.
Câu 3: Ổ dịch là:
A/ Nơi xuất phát của sâu bệnh để phát triển ra đồng ruộng.
B/ Nơi có nhiều sâu bệnh hại.
C / Nơi cư trú của sâu bệnh.
D/ Cả A, B và C.
5. Dặn dò
- Học theo câu hỏi SGK.
- Liên hệ tình hình phát triển sâu bệnh ở địa phương.
- Chuẩn bị một số mẫu về sâu bệnh hại cây trồng.
- Xem lại tất cả các bài đã học ở kì 1 để tiết sau ôn tập.
