Ngày soạn: ...............................................
Ngày giảng: .............................................
Tiết 18. CHỌN SỰ VIỆC, CHI TIẾT TIÊU BIỂU TRONG BÀI VĂN TỰ SỰ
I-Mục tiêu bài học:
1. Kiến thức:
- Khái niệm sự việc, chi tiết tiêu biểu trong văn bản tự sự.
- Vai trò, tác dụng của sự việc, chi tiết tiêu biểu trong một bài văn tự sự.
- Cách lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu khi tạo lập văn bản tự sự.
2. Kĩ năng:
- Nhận diện sự việc, chi tiết trong một số văn bản tự sự đã học.
- Lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu để tạo lập văn bản theo yêu cầu cụ thể.
3. Tư duy, thái độ, phẩm chất :
- Có ý thức và thái độ tích cực phát hiện, ghi nhậnnhững sự việc, chi tiết xảy ra trong csống và trong các tác phẩm để viết 1 bài văn tự sự. Chăm chỉ học tập.
4. Định hướng phát triển năng lực
- Năng lực tự chủ và tự học, năng lực hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo; năng lực thẩm mỹ, năng lực tư duy; năng lực sử dụng ngôn ngữ.
II. Phương tiện:
GV: SGK, SGV Ngữ văn 10, Tài liệu tham khảo, Thiết kế bài giảng
HS:SGK, vở soạn, tài liệu tham khảo
III. Phương pháp
Gv kết hợp phương phápđối thoại, trao đổi, nêu vấn đề, thảo luận, thực hành.
IV. tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp:
Sĩ số: ……………………………
2. Kiểm tra bài cũ: Kiểm tra trong quá trình học bài.
3. Bài mới:
Hoạt động 1. Khởi động
Tự sự không chỉ là nhu cầu giao tiếp trong cuộc sống mà nó còn là nhu cầu thưởng thức nghệ thuật. Tác phẩm tự sựmang lại giá trị thẩm mĩ cũng như những rung cảm của người đọc thông qua nhiều yếu tố, trong đó cócác sự việc, chi tiết tiêu biểu. Hãy cùng tìm hiểu điều đó trong bài học hôm nay.
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung cần đạt |
|
*Hoạt động 2: Hướng dẫn học sinh hình thành kiến thức mới. Học sinh đọc GSK ( Giáo viên lấy ví dụ cụ thể : (Văn bản tấm Cám) để chỉ ra thế nào là tự sự, sự việc, chi tiết ) - Thế nào là tự sự ? - Thế nào là sự việc tiêu biểu ? - Thế nào là chi tiết tiêu biểu ? HS thảo luận trình bày GV nhận xét, chốt lại *.Hướng dẫn Hs tìm hiểu cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu Học sinh đọc văn bản 1 + Tác giả dân gian kể chuyện gì ? + Chi tiết : khi chia tay với Mị Châu, Trọng Thủy than phiền “ ta lại tìm nàng, lấy gì làm dấu ” và câu trả lời của Mị Châu : “ thiếp có áo … dấu ” : đó có phải là chi tiết tiêu biểu không? Nhóm 1 thảo luận trình bày Các nhóm nhận xét GV hoàn thiện. - Cho học sinh đọc văn bản 2 : chọn một sự việc rồi kể lại với một số chi tiết tiêu biểu. Nhóm 2 trình bày Các nhóm nhận xét GV hoàn thiện. - Cách lựa chọn sự việc và chi tiết tiêu biểu? - Ý nghĩa của việc lựa chọn? - HS trả lời. - GV hoàn thiện Hoạt động 3: Hoạt động thực hành GV: Yêu cầu học sinh đọc văn bản Hòn đá xù xì và trả lời câu hỏi theo yêu cầu Sgk - Đoạn văn kể chuyện gì ? - Cuối đoạn trích, tác giả đã chọn sự việc gì, kể bằng chi tiết tiêu biểu nào ? - Có thể coi đây là thành công của Hôme trong kể chuyện sử thi không ? - HS trả lời. - GV hoàn thiện. Hoạt động 4: Hoạt động ứng dụng Giáo viên lựa chọn 1 văn bản tự sự bất kì và yêu cầu học sinh lựa chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu. |
I/ Khái niệm : - Tự sự là phương thức trình bày một chuỗi sự việc, cuối cùng kết thúc thể hiện một ý nghĩa. - Các sự việc trong văn bản tự sự được diễn tả bằng lời nói, cử chỉ, hành động của nhân vật trong quan hệ với nhân vật khác. - Sự việc tiêu biểu là sự việc quan trọng góp phần hình thành cốt truyện . Mỗi sự việc có nhiều chi tiết ( 1 lời nói, 1 hành động, 1 cử chỉ của nhân vật hoặc 1 sự vật, 1 hình ảnh thiên nhiên, 1 nét chân dung … ), chọn sự việc tiêu biểu là khâu quan trọng để câu chuyện hấp dẫn. II/ Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu: 1. Văn bản 1 : - Công việc xây dựng và bảo vệ đất nước của cha ông ta ( xây thành, chế nỏ ) . - Tình vợ chồng ( Mị Châu - Trọng Thủy ) - Tình cha con( An Dương Vương - Mị Châu ). => Đó là các sự việc tiêu biểu. * Hai chi tiết đều là chi tiết tiêu biểu : mở ra bước ngoặc mới, sự việc mới, tình tiết mới. Thiếu những chi tiết này, câu chuyện sẽ dừng lại và kém phần ý nghĩa. 2. Văn bản 2 : - Sự việc ( tưởng tượng ) con trai Lão Hạc trở về làng sau cách mạng tháng Tám. - Các chi tiết tiêu biểu : + Anh tìm gặp ông giáo và theo ông đi viếng mộ cha. + Con đường nghĩa địa ngôi mộ thấp bé. + Anh thắp hương, cúi đầu, nước mắt rưng rưng, rì rầm như nói với người cha khổ sở cả một đời. + Bên cạnh, ông giáo cũng ngấn lệ. Kết luận: Lựa chọn những sự việc, chi tiết tiêu biểu là lựa chọn những sự việc, chi tiết làm nên ý nghĩa cốt truyện. - Là công việc quan trọng và cần thiết vì:+ Giúp người viết diễn tả một cách chính xác, đa dạng những tình cảm và suy nghĩ của mình . + Giúp người viết thể hiện được một cách có hiệu quả nhất chủ đề và ý nghĩa của văn bản. III/ Luyện tập 1. “ Hòn đá xù xí ” : - Không được bỏ chi tiết Hòn đá xấu xí được phát hiện và chở đi nơi khác, vì đó là chi tiết quan trọng – tăng thêm ý nghĩa cốt truyện 2.Tâm trạng của Uylit xơ và Pê-nê-lôp - Sự đấu trí giữa Pê-nê-lôp và Uylit xơ - Liên tưởng trong kể chuyện . - Sự việc mặt đất dịu hiền là khát khao của những người đi biển - nhất là những người bị đắm thuyền. -> Từ đó so sánh mong đợi của sự gặp mặt giữa Pê-nê-lôp và Uy lit xơ. - Cách so sánh trong kể chuyện là một trong những thành công của Hôme. |
Hoạt động 5. Hoạt động bổ sung
4. Củng cố:
- Cách chọn sự việc, chi tiết tiêu biểu cho bài văn tự sự.
5. Dặn dò
- Học bài cũ,hoàn thành bài tập.
- Chuẩn bị : Viết bài số 2 (Ôn lại những kiến thức về văn tự sự).
- Soạn bài: Tấm Cám.
