Tiết 24TÁC DỤNG NHIỆT VÀ TÁC DỤNG SÁNG CỦA DÒNG ĐIỆN
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức
- HS hiểu và nêu được dòng điện đi qua vật dẫn thông thường đều làm cho vật dẫn nóng lên, kể tên các loại dụng cụ điện sử dụng tác dụng nhiệt của dòng điện.
- Kể tên và mô tả tác dụng phát sáng của dòng điện với 3 loại bóng đèn: đèn dây tóc, đèn điốt phát quang, đèn bút thử điện.
2. Kỹ năng: Có Kỹ năng mắc mạch điện đơn giản
3. Thái độ: Giáo dục tính trung thực, hợp tác trong hoạt động nhóm.
II. CHUẨN BỊ:
* Chuẩn bị cho cả lớp: 1 ắc qui 12V; 5 dây nối có vỏ bọc 1 công tắc, 1 đoạn dây sắtF = 0,3 mm 5 mảnh giấy ăn nhỏ, 1 số cầu chì.
* Chuẩn bị cho mỗi nhóm: 2 pin 1,5V; 1 bóng đèn pin, 1 công tắc, 5 đoạn dây nối có vỏ bọc, bút thử điện, 1 đèn điốt phát quang.
III. PHƯƠNG PHÁP: Nêu và giải quyết VĐ, vấn đáp, thực nghiệm, hoạt động nhóm.
IV. CÁC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC:
1. Ổn định tổ chức (2 phút)
2. Kiểm tra bài cũ (3 phút)
1. Nêu bản chất dòng điện trong kim loại và quy ước chiều dòng điện
2. Vẽ sơ đồ mạch điện của đèn pin khi công tắc đóng và dùng mũi tên kí hiệu chiều dòng điện trong mạch.
3. Bài mới
Hoạt động 1: Tổ chức tình huống học tập (3 phút)
GV: ĐVĐ như phần mở bài trong SGK.
Hoạt động 2: Tìm hiểu tác dụng nhiệt của dòng điện (15 phút)
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung |
|
GV: Em hãy kể tên 1 số dụng cụ thiết bị được đốt nóng khi có dòng điện chạy qua? HS: C1: Dụng cụ đốt nóng bằng điện: bóng đèn dây tóc, bếp điện, bàn là, nồi cơm điện, lò sưởi … GV: Yêu cầu HS đọc C2, nêu các dụng cụ TN. HS: Hoạt động nhóm mắc mạch điện theo hình 22.1 đóng khoá K ® Đọc và trả lời C2 C2: Sơ đồ mạch điện a, Khi đèn sáng bóng đèn nóng lên có thể xác nhận qua cảm giác bằng tay. b, Dây tóc của bóng đèn bị đốt nóng mạnh và phát sáng. c, Dây tóc đèn thường làm bằng vônfram để không bị nóng chảy. Nhiệt độ nóng chảy của vônfram là 33700C GV: Giới thiệu bảng nhiệt độ nóng chảy của 1 số chất. - Khi có dòng điện chạy qua thì các dây sắt, dây đồng có nóng lên hay không? ® TN 22.2 HS: dự đoán GV: Bố trí làm TN 22.2 - Lưu ý: Dùng các mảnh giấy ăn. - Đoạn dây sắt – dùng dây may so chỉ đóng công tắc trong khoảng 5 giây. HS: Quan sát các mảnh giấy vắt trên dây ® trả lời C3 ® Hoàn chỉnh kết luận C3: a, Các mảnh giấy bị cháy đứt và rơi xuống. b, Dòng điện làm dây sắt nóng lên nên các mảnh giấy bị cháy đứt. GV: Chốt lại kết kuận GV: Cho HS quan sát cầu chì mắc trong mạch ® hỏi: nhiệt độ nóng chảy của dây chì là bao nhiêu 0C? HS: Vận dụng đọc trả lời C4 C4: Khi nhiệt độ dây dẫn trên 3270C khi đó dây chì nóng chảy và bị đứt, mạch điện bị hở, dễ gây hoả hoạn và tổn thất. |
I.TÁC DỤNG NHIỆT * TN: * Kết luận: - Khi có dòng điện chạy qua các vật dẫn bị nóng lên. - Dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn làm dây tóc nóng tới nhiệt độ cao và phát sáng. |
Hoạt động 3: Tìm hiểu tác dụng phát sáng của dòng điện (10 phút)
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung |
|
GV: Giới thiệu tên của một số loại đèn hoạt động dựa trên tác dụng phát sáng của dòng điện – Cho HS quan sát bóng đèn bút thử điện và hình 22.3 ® nhận xét. HS: Quan sát bóng đèn bút thử điện ® trả lời C5: Hai đầu dây bên trong bút thử điện tách rời nhau. GV: Chạm đầu bút vào dây pha của mạch điện, yêu cầu HS quan sát và trả lời C6 HS: C6: Vùng chất khí giữa 2 đầu dây đèn phát sáng. HS: Hoạt động nhóm quan sát đèn điốt phát quang, thấy được 2 bản kim loại to, nhỏ khác nhau. - Mắc đèn vào mạch điện, đảo ngược 2 đầu dây đèn. - Quan sát – nhận xét ® trả lời C7 C7: Đèn điốt phát quang sáng khi bản kim loại nhỏ hơn bên trong đèn được nối với cực (+) của nguồn, bản kim loại to hơn được nối với cực (-). HS: Hoàn chỉnh kết luận. GV: Chốt lại. |
II. TÁC DỤNG PHÁT SÁNG 1. Bóng đèn bút thử điện * Kết luận: Dòng điện chạy qua chất khí trong bóng đèn của bút thử điện làm chất khí này phát sáng. 2. Đèn điốt phát quang * Kết luận: đèn điốt phát quang chỉ cho dòng điện đi qua theo một chiều nhất định và khi đó đèn sáng. |
Hoạt động 4: Vận dụng – Củng cố (10 phút)
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung |
|
GV: Yêu cầu HS thực hiện bài tập 22.1 (sbt) HS: Bài 22.1: - Tác dụng nhiệt của dòng điện là có ích đối với nồi cơm điện, bàn là điện, siêu điện ... - Tác dụng nhiệt của dòng điện có hại đối với quạt điện, máy thu hình, máy thu thanh, dây dẫn điện…. GV: Khi dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn, nó sẽ gây ra tác dụng nào? HS: Tác dụng nhiệt, làm dây tóc bóng đèn nóng lên tới nhiệt độ cao và phát sáng. GV: Cho HS trả lời các câu hỏi C8, C9 HS: Hoạt động cá nhân trả lời C8, C9 |
III. VẬN DỤNG C8: E. Không có trường hợp nào C9: Nối bản kim loại nhỏ của đèn LED với cực A của nguồn, đóng khoá K. Nếu đèn sáng thì A là cưc (+) của nguồn. Đèn không sáng thì A là cực (-), B là cực (+). |
4. Hướng dẫn học ở nhà:
- Học thuộc các kết luận, phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 22.1 ® 22.3 (23 – SBT).
- Đọc trước bài “Tác dụng từ, tác dụng hoá học và tác dụng sinh lý của dòng điện”
V. RÚT KINH NGHIỆM
............................................................................................................................
