Kiểm tra tổng hợp cuối năm

 - Lưu biệt khi xuất dương – Phan Bội Châu

- Nhớ rừng – Thế Lữ

- Chiều tối – Hồ Chí Minh

- Từ ấy – Tố Hữu

Qua bài thơ Tràng giang, Huy Cận đã bộc lộ nỗi sầu của một “cái tôi” cô đơn trước thiên nhiên rộng lớn, trong đó thấm đượm tình người, tình đời, lòng yêu nước thầm kín mà thiết tha.

Bài thơ Chiều tối của Hồ Chí Minh viết về buổi chiều, nhưng trong các dòng thơ không hề có một chữ “chiều”.

Hai câu thơ:

Lời yêu mỏng manh như màu khói

Ai biết lòng anh có đổi thay?

(Xuân Quỳnh, Hoa cỏ may)

phảng phất tinh thần và câu chữ trong hai câu kết bài thơ Đây thôn Vĩ Dạ của Hàn Mặc Tử:

Ở đây sương khói mờ nhân ảnh

Ai biết tình ai có đậm đà?

 - “Sương khói mờ nhân ảnh”: Cảnh vật và con người mờ ảo

- Ai biết tình ai có đậm đà?: Câu hỏi tu từ kết hợp với đại từ phiếm chỉ “ai”

=> Hiện thực hư ảo, mờ nhòe, càng lúc càng chìm đắm trong cõi mộng.

Thi nhân cảm nhận rõ nét khoảng cách xa xôi, cái hư ảo càng ngày càng rõ của tình yêu, hạnh phúc.

Dân không biết đoàn thể, không trọng công ích là bởi ba bốn trăm năm trở về đây, bọn học trò trong nước mắc ham quyền tước, ham bả vinh hoa của các triều vua mà sinh ra giả dối nịnh hót, chỉ biết có vua mà chẳng biết có dân. Bọn ấy muốn giữ túi tham mình được đầy mãi, địa vị của mình được vũng mãi, bèn kiếm cách thiết pháp luật, phá tan tành đoàn thể của quốc dân.

(Phan Châu Trinh, Về luân lí xã hội ở nước ta)

Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ

Mặt trời chân lí chói qua tim

Hồn tôi là một vườn hoa lá

Rất đậm hương và rộn tiếng chim

(Tố Hữu, Từ ấy)

=> Khổ thơ thể hiện niềm vui sướng, say mê của tác giả khi bắt gặp lí tưởng cách mạng.

Văn học hiện đại Việt Nam đầu thế kỉ XX đến Cách mạng tháng Tám năm 1945 xuất hiện nội dung mới: Sự thức tỉnh, trỗi dậy mạnh mẽ của “cái tôi” cá nhân.

- Truyện ngắn Hai đứa trẻ - Thạch Lam

- Thơ Tôi yêu em – Pu-skin

- Kịch Rô-mê-ô và Giu-li-ét – Sếch-xpia

- Nghị luận Một thời đại trong thi ca – Hoài Thanh.

Hai thành phần nghĩa của câu: nghĩa sự việc và nghĩa tình thái.

Các yếu tố của ngữ cảnh: Nhân vật giao tiếp, bối cảnh rộng và hẹp, hiện thực được đề cập tới và văn cảnh.

Nghĩa tình thái thể hiện thái độ, sự đánh giá của người nói đối với sự việc được đề cập đến trong câu hoặc đối với người nghe.

- Đặc điểm về ngôn ngữ phong cách ngôn ngữ chính luận: Nhiều từ ngữ chính trị; câu văn chuẩn mực, gần với phán đoán và suy luận logic; sử dụng các biện pháp tu từ để giúp cho lí lẽ, lập luận thêm hấp dẫn.

Đặc trưng của phong cách ngôn ngữ chính luận:

- Tính chặt chẽ trong diễn đạt và suy luận

- Tính công khai về quan điểm chính trị

- Tính truyền cảm, thuyết phục

Các 6 thao tác lập luận trong văn nghị luận:

- Thao tác giải thích

- Thao tác phân tích

- Thao tác chứng minh

- Thao tác bình luận

- Thao tác so sánh

- Thao tác bác bỏ

Tác giả sử dụng thao tác bác bỏ để bác bỏ quan điểm “tiếng mẹ đẻ nghèo nàn”.