I. Tìm hiểu chung Đi trong hương tràm
1. Thể loại: Thơ tự do
2. Xuất xứ: In trong Tuyển tập thơ Việt Nam(giai đoạn chống Mỹ cứu nước), NXB Hội Nhà văn, Hà Nội, 1999.
3. Hoàn cảnh sáng tác
Theo lời kể của tác giả: Năm 1968, khi theo đại quân vào Sài Gòn, không may tôi bị sốt rét, đành phải nằm lại Trạm giao liên Đồng Tháp Mười. Tại đây, tôi đã gặp 5 - 6 nữ giao liên. Tôi đặc biệt có cảm tình với một cô tên là Lan. Đến năm 1971, khi quay lại thì cả rừng tràm đã bị bom đạn tàn phá xác xơ và hay tin Lan đã hi sinh. Một đêm, cảm xúc đau xót và mất mát ùa ra, tôi viết ngay được bài thơ "Đi trong hương tràm".
4. Phương thức biểu đạt: Biểu cảm.
5. Bố cục:
- Khổ 1: Khung cảnh thiên nhiên
- Khổ 2: Hương tràm trong niềm thương nỗi nhớ của những người yêu nhau
- Khổ 3: Thiên nhiên, cảnh vật trong mùa hoa tràm
- Khổ 4: Hương tràm trong tâm trí con người
II. Giá trị nội dung và nghệ thuật Đi trong hương tràm
1. Giá trị nội dung:
Mỗi khổ thơ là một khổ hương tràm, một sắc thái hương tràm. Và mỗi khổ cũng là một sắc thái tâm trạng của nhân vật trữ tình "anh". Tất cả đắm say trong hương tràm, trong "tình em" của chàng trai đa tình và chung tình. Bài thơ là tiếng hát về lòng chung thủy, về tình yêu trong chiến tranh đầy xúc động, ngân vang. Tình yêu đó đẹp đẽ và bền chặt, quyện hòa trong tình yêu quê hương đất nước.
2. Giá trị nghệ thuật:
- Sử dụng tinh tế những thủ pháp nghệ thuật: câu hỏi tu từ, phép điệp và hình ảnh ẩn dụ "hương tràm",...
- Giọng thơ giản dị, chân thành, cảm xúc thăng hoa tự nhiên.
