BÀI 44: ĐA DẠNG VÀ ĐẶC ĐIỂM CHUNG CỦA LỚP CHIM
I. MỤC TIÊU
1. Kiến thức:
- Trình bày được các đặc điểm đặc trưng của các nhóm chim thích nghi với đời sống từ đó thấy được sự đa dạng của chim.
- Nêu được đặc điểm chung và vai trò của chim.
2. Kĩ năng: Rèn kĩ năng quan sát, so sánh. Kĩ năng hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Giáo dục ý thức bảo vệ các loài chim có lợi.
II. ĐỒ DÙNG DẠY HỌC
- Tranh phóng to hình 44 SGK.
- Phiếu học tập:
|
Nhóm chim |
Đại diện |
Môi trường sống |
Đặc điểm cấu tạo |
|||
|
Cánh |
Cơ ngực |
Chân |
Ngón |
|||
|
Chạy |
Đà điểu |
|||||
|
Bơi |
Chim cánh cụt |
|||||
|
Bay |
Chim ưng |
|||||
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
1. Ổn định tổ chức
- Kiểm tra sĩ số.
2. Kiểm tra bài cũ
3. Bài mới
Hoạt động 1: Tìm hiểu sựđa dạng của các nhóm chim
Mục tiêu: Trình bày được đặc điểm của các nhóm chim thích nghi với đời sống, từ đó thấy được sự đa dạng của chim.
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung kiến thức trọng tâm |
|
- GV cho HS đọc thông tin mục 1, 2, 3 SGK, quan sát hình 44 từ 1 đến 3, điền vào phiếu học tập. - GV chốt lại kiến thức. - HS thu nhận thông tin, thảo luận nhóm, hoàn thành phiếu học tập. - Đại diện nhóm báo cáo kết quả, các nhóm khác bổ sung. |
|
Nhóm chim |
Đại diện |
Môi trường sống |
Đặc điểm cấu tạo |
|||
|
Cánh |
Cơ ngực |
Chân |
Ngón |
|||
|
Chạy |
Đà điểu |
Thảo nguyên, sa mạc |
Ngắn, yếu |
Không phát triển |
Cao, to, khỏe |
2-3 ngón |
|
Bơi |
Chim cánh cụt |
Biển |
Dài, khoẻ |
Rất phát triển |
Ngắn |
4 ngón có màng bơi |
|
Bay |
Chim ưng |
Núi đá |
Dài, khoẻ |
Phát triển |
To, có vuốt cong. |
4 ngón |
|
- GV yêu cầu HS đọc bảng, quan sát hình 44.3, điền nội dung phù hợp vào chỗ trống ở bảng trang 145 SGK. - GV chốt lại bằng đáp án đúng. + Bộ: 1- Ngỗng; 2- Gà; 3- Chim ưng; 4- Cú. + Đại diện: 1- Vịt; 2- Gà; 3- Cắt; 4- Cú lợn. - GV cho HS thảo luận: - Vì sao nói lớp chim rất đa dạng? - HS thảo luận rút ra nhận xét về sự đa dạng: + Nhiều loài. Cấu tạo cơ thể đa dạng. + Sống ở nhiều môi trường. - GV chốt lại kiến thức. |
- Lớp chim rất đa dạng: Số loài nhiều, chia làm 3 nhóm: + Chim chạy + Chim bơi + Chim bay - Lối sống và môi trường sống phong phú. |
Hoạt động 2: Đặc điểm chung của lớp chim
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung kiến thức trọng tâm |
|
- GV cho HS nêu đặc điểm chung của chim về: + Đặc điểm cơ thể + Đặc điểm của chi + Đặc điểm của hệ hô hấp, tuần hoàn, sinh sản và nhiệt độ cơ thể. - HS thảo luận, rút ra đặc điểm chung của chim. - Đại diện nhóm phát biểu, các nhóm khác bổ sung. - GV chốt lại kiến thức. |
- Đặc điểm chung + Mình có lông vũ bao phủ + Chi trước biến đổi thành cánh + Có mỏ sừng + Phổi có mạng ống khí, có túi khí tham gia hô hấp. + Tim 4 ngăn, máu đỏ tươi nuôi cơ thể + Trứng có vỏ đá vôi, được ấp nhờ thân nhiệt của chim bố mẹ. + Là động vật hằng nhiệt. |
Hoạt động 3: Vai trò của chim
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung kiến thức trọng tâm |
|
- GV yêu cầu HS đọc thông tin trong SGK và trả lời câu hỏi: ? Nêu ích lợi và tác hại của chim trong tự nhiên và trong đời sống con người? ? Lấy các ví dụ về tác hại và lợi ích của chim đối với con người? - HS đọc thông tin để tìm câu trả lời. - Một vài HS phát biểu, lớp bổ sung. |
- Vai trò của chim: + Lợi ích: Ăn sâu bọ và động vật gặm nhấm Cung cấp thực phẩm Làm chăn, đệm, đồ trang trí, làm cảnh. Huấn luyện để săn mồi, phụ vụ du lịch. Giúp phát tán cây rừng. + Có hại: Ăn hạt, quả, cá… Là động vật trung gian truyền bệnh. |
4. Củng cố
- Yêu cầu HS làm phiếu học tập.
Những câu nào dưới đây là đúng:
a. Đà điểu có cấu tạo thích nghi với tập tính chạy nhanh trên thảo nguyên và sa mạc khô nóng.
b. Vịt trời được xếp vào nhóm chim bơi.
c. Chim bồ câu có cấu tạo ngoài thích nghi với đời sống bay.
d. Chim cánh có bộ lông dày để giữ nhiệt.
e. Chim cú lợn có lông mềm, bay nhẹ nhàng, mắt tinh, săn mồi về đêm.
5. Hướng dẫn học bài ở nhà
- Học bài và trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục “Em có biết”.
- Ôn lại nội dung kiến thức lớp chim.
IV. RÚT KINH NGHIỆM GIỜ DẠY
