Giáo án Hóa học 11 bài 2: Axit, bazơ và muối mới nhất

TIẾT 04 – BÀI 2 : AXIT, BAZƠ VÀ MUỐI (T1)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1, Kiến thức : Biết được :

- Định nghĩa : axit, bazơ theo thuyết A-rê-ni-ut.

- Axit một nấc, axit nhiều nấc

2, Kĩ năng

- Phân tích một số thí dụ về axit, bazơ cụ thể, rút ra định nghĩa.

- Nhận biết được một chất cụ thể là axit, bazơ theo định nghĩa.

- Viết được phương trình điện li của các axit, bazơ cụ thể.

- Tính nồng độ mol ion trong dung dịch chất điện li mạnh.

3. Thái độ :

- Thông qua việc học các khái niệm về axit, bazơ & muối  theo thuyết Areniuyt , học sinh thừa hưởng được kinh nghiệm nghiên cứu khoa học của nhiều thế hệ các nhà bác học ; học sinh cũng học tập được tinh thần hợp tác khoa học của nhiều nhà khoa học.

- Giáo dục học sinh lòng biết ơn đối với các nhà khoa học

4. Năng lực cần hướng tới :

- Năng lực chung : tự học; giao tiếp; hợp tác; tư duy logic, so sánh và tổng hợp; vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn

- Năng lực riêng : tư duy hóa học ;  sử dụng ngôn ngữ hóa học ;  tính toán hóa học ; thực hành hóa học

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

 1. Giáo viên: Giáo án

 2. Học sinh: Ôn tập lại các khái niệm về Axit , bazơ đã học ở lớp 9

III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG

1, Ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số, đồng phục...

2, Kiểm tra bài cũ :

Viết phương trình điện li của các chất sau:

a) Ca(NO₃)₂; H₂SO₄; HClO; BaCl₂; KOH

b) MgCl₂; NaOH; HCl; Ba(NO₃)₂; H₃PO₄

Bài giải :

a)Ca(NO₃)_{2 =>} Ca²⁺   + 2NO_­3^‑

H₂SO₄    => 2H⁺    +   SO­_4­^2-

HClO  ⇄   H⁺      +     ClO_­^‑

BaCl₂  => Ba²⁺   + 2Cl^‑

KOH => K⁺ + OH^-

b) MgCl₂ => Mg²⁺   + 2Cl^‑

NaOH => Na⁺ + OH^-

HClà H⁺ + Cl^-

Ba(NO₃)₂  => Ba²⁺   + 2NO_­3^‑

H₃PO₄   ⇄   3H⁺ + PO₄^3-

3, Bài mới :

3.1- Khởi động: Ở chương trình THCS , các em đã được tìm hiểu về: axit, bazơ & muối- đó là các chất điện li; Ở bài hôm nay, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về axit, bazơ & muối theo thuyết điện li.

3.2- Hình thành kiến thức mới :

Hoạt động 1: Axit

+Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- Axit là gì? Cho VD ?

- Viết PTĐL của các axit đó ?

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Cá nhân thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS xung phong trình bày kết quả.

HS khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức.

I. Axít:

1. Định nghĩa: (theo Areniuyt)

- Axít là chất khi tan trong nước phân li ra cation H⁺.

Vd: HCl => H⁺ + Cl^-

CH₃COOH ⇄ CH₃COO + H⁺

2. Axít nhiều nấc:

-Axít mà 1 phân tử chỉ phân li 1 nấc ra ion H⁺ là axít 1 nấc.

Vd: HCl, CH₃COOH , HNO₃…

- Axít mà 1 phân tử phân li nhiều nấc ra ion H⁺ là axít nhiều nấc.

Vd:  H₃PO₄

H₃PO₄ ⇄  H⁺ + H₂PO₄^-

H₂PO₄^-  ⇄   H⁺ + HPO₄^2-

HPO₄^2-  ⇄   H⁺ + PO₄^3-

Hoạt động 2: Bazơ

+Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Bazơ là gì ? Cho VD? Viết PT điện li của chúng. Các dung dịch bazơ trên có gì giống & khác nhau?

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Cá nhân thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS xung phong trình bày kết quả.

HS khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức.

II. Bazơ:

- Định nghĩa (theo thuyết Areniuyt): Bazơ là chất khi tan trong nước phân li ra anion OH^-

Vd: NaOH →  Na⁺ + OH^-

       KOH   →  K⁺ + OH^-

Ngoài các bazơ thông thường ra , theo Areniuyt một số chất không có nhóm OH trong phân tử cũng có thể là bazơ

VD : NH­₃­  + H_­2­O  ⇄  NH_­4­⁺    +   OH^‑

3.3-Luyện tập :

- Phân loại các hợp chất sau và viết PT điện li:  H₂CO₃, Mg(OH)₂ ; HBr.

- Làm bài tập 4, 5/sgk trang 10

3.4: Tìm tòi mở rộng :

4, Củng cố: GV Hệ thống lại nội dung bài học

 5, Hướng dẫn về nhà :

- Chuẩn bị bài sau : Bài 2- Axit , bazơ & muối (tiếp)

TIẾT 05 – BÀI 2 : AXIT , BAZƠ VÀ MUỐI (T2)

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1, Kiến thức : Biết được :

- Định nghĩa : hiđroxit lưỡng tính và muối theo thuyết A-rê-ni-ut.

- Muối trung hoà, muối axit.

2, Kĩ năng

- Phân tích một số thí dụ về muối cụ thể, rút ra định nghĩa.

- Nhận biết được một chất cụ thể là muối, hiđroxit lưỡng tính, muối trung hoà, muối axit theo định  nghĩa

- Viết được phương trình điện li của các muối, hiđroxit lưỡng tính cụ thể.

- Tính nồng độ mol ion trong dung dịch chất điện li mạnh.

3. Thái độ : Học sinh nhiệt tình, chủ động tiếp thu kiến thức

4. Năng lực cần hướng tới :

- Năng lực chung : tự học ; giao tiếp ;  hợp tác ; tư duy logic, so sánh và tổng hợp ; vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn

- Năng lực riêng : tư duy hóa học ;  sử dụng ngôn ngữ hóa học ;  tính toán hóa học ; thực hành hóa học

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

 1. Giáo viên: Thí nghiệm chứng minh : Zn(OH)_­2­ có tính lưỡng tính

2. Học sinh: Ôn lại kiến thức cơ bản của chương trình hóa học lớp 10.

III. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG

1, Ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số, đồng phục...

2, Kiểm tra bài cũ :

Viết phương trình điện li của các chất sau:

a) Ca(NO₃)₂; H₂SO₃; HClO; BaCl₂;

b) MgCl₂; NaOH; HCl; Ba(NO₃)₂;

Bài giải :

(1)   Ca(NO₃)_{2 =>} Ca²⁺   + 2NO_­3^‑

(2)  H₂SO_{3   ⇄}  H⁺    +   HSO­₃^-

(2`) HSO­₃^2-   ⇄    H⁺    +   SO­₃^2-

(3)  HClO    ⇄   H⁺      +     ClO_­^‑

(4) BaCl₂    → Ba²⁺   + 2Cl^‑

b)  (1)MgCl₂   → Mg²⁺   + 2Cl^‑

(2)  NaOH   → Na⁺ + OH^-

(3)  HCl → H⁺ + Cl^-

(4) Ba(NO₃)₂   →  Ba²⁺   + 2NO_­3^‑

3, Bài mới :

3.1- Khởi động : Ở chương trình THCS , các em đã được tìm hiểu về : axit, bazơ & muối- đó là các chất điện li ; Ở bài hôm nay , chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về  axit, bazơ & muối theo thuyết điện li.

3.2- Hình thành kiến thức mới :

Hoạt động 1: Hiđroxít lưỡng tính

+ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

GV thực hiện thí nghiệm ảo, HS quan sát và nhận xét hiện tượng

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Cá nhân thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS xung phong trình bày kết quả.

HS khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức

III. Hiđroxít lưỡng tính:

* Định nghĩa: Hiđroxit lưỡng tính là hiđroxit khi tan trong nước vừa có thể phân li như axit, vừa có thể phân li như bazơ

Vd: Zn(OH)₂ là hiđroxít lưỡng tính

+ Phân li kiểu bazơ:

Zn(OH)₂   ⇄   Zn²⁺ + 2 OH^-

+ Phân li kiểu axit:

Zn(OH)₂  ⇄  ZnO₂^2- + 2 H⁺

Hoặc : H­₂­ZnO_­2­ ⇄  ZnO₂^2- + 2 H⁺

* Đặc tính của hiđroxít lưỡng tính.

- Thường gặp: Al(OH)₃, Cr(OH)₃, Pb(OH)₂…

- Ít tan trong H₂O

- Lực axít và bazơ của chúng đều yếu

Hoạt động 2: Muối

+ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Yêu cầu hs viết phương trình điện li của NaCl, K₂SO₄, (NH₄)₂SO₄ ? NX?

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Cá nhân thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS xung phong trình bày kết quả.

HS khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức

IV. Muối:

1. Định nghĩa: sgk

* Phân loại : dựa vào tính chất chia 2 loại :

- Muối trung hoà: Muối mà anion gốc axit không còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺: NaCl, Na₂SO₄, Na₂CO₃…

- Muối axít : Muối mà anion gốc axit vẫn còn hiđro có khả năng phân li ra ion H⁺: NaHCO₃, NaH₂PO₄…

2. Sự điện li của muối trong nước:

-Hầu hết muối tan đều phân li mạnh.(Trừ một số muối là cđl yếu : HgCl­_2­ ; Hg(CN)_­2 ; ... )

- Nếu gốc axít còn chứa H có tính axít thì gốc này phân ly yếu ra H⁺.

Vd: NaHSO₃ → Na⁺ + HSO₃^-

        HSO₃^-   ⇄   H⁺ + SO₃^2-.

-  Trong một số muối như : Na­_2­HPO­_4­ , ... gốc axit vẫn còn H , nhưng vẫn là muối trung hòa , vì gốc axit của nó không phân li ra H⁺

3.3- Luyện tập :

+ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

- Phân loại các hợp chất sau và viết phương trình điện li: CaSO₄, (NH₄)₂SO₄, NaHSO₄, H₂CO₃, Mg(OH)₂

- Làm bài tập 2/sgk trang 10

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Cá nhân thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS xung phong trình bày kết quả.

HS khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức

4 Củng cố :

5, - Hướng dẫn về nhà :

* Hướng dẫn về nhà :

- Học bài & làm bài tập về nhà – sgk, 10

- Chuẩn bị bài sau : Bài 3- Sự điện li của nước. pH. Chất chỉ thị axit-bazơ