Giáo án Hóa học 11 bài 11: Axit photphoric và muối photphat mới nhất

Tiết 18 .Bài 11 - AXIT PHOTPHORIC VÀ MUỐI PHOTPHAT

I. MỤC TIÊU BÀI HỌC

1. Kiến thức:

* Biết được:

- Cấu tạo phân tử, tính chất vật lí (trạng thái, màu, tính tan), ứng dụng, cách điều chế H₃PO₄ trong phòng thí nghiệm và trong công nghiệp.

- Tính chất của muối photphat (tính tan, tác dụng với axit, phản ứng với dung dịch muối khác), ứng dụng.

* Hiểu được H₃PO₄ là axit trung bình, axit ba nấc.

2. Kĩ năng:

- Viết các PTHH dạng phân tử hoặc ion rút gọn minh hoạ tính chất của axit H₃PO₄ và muối photphat.

- Nhận biết được axit H₃PO₄ và muối photphat bằng phương pháp hoá học.

- Tính khối lượng H₃PO₄ sản xuất được,% muối photphat trong hỗn hợp

3. Tư tưởng:

Phát huy khả năng tư duy, tinh thần học tập tích cực của học sinh.

4. Năng lực cần hướng tới :

- Năng lực chung : tự học ; giao tiếp ;hợp tác ; tư duy logic, so sánh và tổng hợp ; vận dụng kiến thức hóa học vào thực tiễn

- Năng lực riêng : tư duy hóa học ;sử dụng ngôn ngữ hóa học ;tính toán hóa học ; thực hành hóa học

II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH

1. Giáo Viên:

- Hóa chất : nước cất, dd Na₃PO₄, AgNO₃, NaCl, Ca₃(PO₄)₂, H₃PO₄, NaOH.

- Dụng cụ : ống nghiệm, ống hút, ống nhỏ giọt.

2. Học Sinh: Học bài cũ và đọc trước bài mới.

IV. TIẾN TRÌNH BÀI GIẢNG

1, Ổn định tổ chức : Kiểm tra sĩ số, đồng phục...

2, Kiểm tra bài cũ :

- Nêu các dạng thù hình của P và tính chất hóa học của P ? Cho ví dụ ?

- Tính chất hóa học của HNO₃ ? PTHH minh họa ?

3. Bài mới:

3.1- Khởi động : Dựa vào nội dung kiểm tra bài cũ về HNO₃ , GV đưa ra tình huống học tập : bài hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu xem tính chất của H₃PO₄ có gì giống & khác với HNO₃ ?

Hoạt động hình thành kiến thức

Hoạt động 1: Cấu tạo phân tử và tính chất vật lý

+ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

Từ kiến thức đã chuẩn bị, HS cho biết cấu tạo phân tử và tính chất vật lý của axit photphoric

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Nhóm thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS trình bày kết quả.

Nhóm khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức

A. AXIT PHOTPHORIC:

I. Cấu tạo phân tử:

* P có : hóa trị 5 , số oxi hóa +5.

II. Tính chất vật lí:

-Tinh thể trong suốt, t_nchảy → 42,5⁰C.

- Háo nước, dễ chảy rữa, tan tốt trong nước.

- Dung dịch thường dùng đặc, sánh, không màu, C% → 85%.

Hoạt động 2: Tính chất hóa học

+ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

-Từ CTCT nêu tính chất hóa học cơ bản của H₃PO₄?

-Viết phương trình điện li của axit photphoric để chứng minh đó là axit ba nấc và là axit trung bình.

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Nhóm thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS trình bày kết quả.

Nhóm khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức

III. Tính chất hóa học :

1. Là axit 3 nấc:

Là axit trung bình, trong nước phân li theo 3 nấc :

Sự phân li giảm dần từ nấc 1 đến 3.

2. Tác dụng với dd kiềm:

* Tùy theo tỷ lệ phản ứng mà thu được các sản phẩm khác nhau. VD:

H₃PO₄ + NaOH → NaH₂PO₄ + H₂O.

H₃PO₄ + 2NaOH→ NaHPO₄ + 2H₂O.

H₃PO₄ + 3NaOH → Na₃PO₄ + 3H₂O.

3. H₃PO₄ không có tính oxi hóa.

Hoạt động 3: Điều chế và ứng dụng

HS nghiên cứu sgk và tài liệu rồi tự hoàn thiện

IV. Điều chế trong CN:

Từ quặng apatit hoặc photphorit.

* Để được axit tinh khiết và nồng độ cao:

V. Ứng dụng:

- Điều chế muối photphat , sản xuất phân lân. Sản xuất thuốc trừ sâu.

- Dùng trong CN dược phẩm.

Hoạt động 4: Muối photphat

B. MUỐI PHOTPHAT

+ Bước 1: Chuyển giao nhiệm vụ học tập:

HS dựa vào bảng tính tan và SGK cho biết về các đặc điểm:

+ Tính tan.

+ Phản ứng thủy phân.

HS: Viết phản ứng xảy ra khi cho dd AgNO₃ vào dd Na₃PO₄ ?

+ Bước 2: Học sinh thực hiện nhiệm vụ học tập: Nhóm thực hiện.

+ Bước 3: Báo cáo kết quả và thảo luận:

HS trình bày kết quả.

Nhóm khác nghe, đánh giá, nhận xét.

+ Bước 4: Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập.

GV chuẩn xác kiến thức I. Khái niệm và phân loại:

* Muối photphat là muối của axit photphoric.

* VD : NaH₂PO₄ , NaHPO₄ , Na₃PO₄...

* Có 3 loại : - đihdrophotphat H₂PO₄^-.

- hidrôphtphat HPO₄^2-.

- photphat PO₄^3-.

II. Tính tan :

- Muối trung hòa và muối axit của Na, K, NH₄⁺ tan tốt trong nước.

- Với các KL còn lại chỉ có muối đihdrophotphat là tan.

III. Nhận biết ion PO₄^3-:

Thuốc thử là dd AgNO₃.

PƯ: 3Ag⁺ + PO₄^3- → Ag₃PO₄ ↓_vàng

3.4,Luyện tập :

Câu 1:Nhóm nào sau đây bao gồm các muối tan ?

a.Na₃PO₄ , BaHPO₄ , Ca₃(PO₄)₂

b.K₃PO₄ , Ca(H₂PO₄)₂ , (NH₄)₂HPO₄

c.NaH₂PO₄ , Mg₃(PO₄)₂ , K₂HPO₄

d.(NH₄)₃PO₄ , Ba(H₂PO₄)₂ , MgHPO₄ .

Câu 2 : Viết PT ion rút gọn của các phản ứng sau đây (nếu có)

HD :

4. Củng cố bài giảng: Nội dung trọng tâm của bài :

- Viết được phương trình phân li theo từng nấc của axit H₃PO₄ là axit ba nấc.

- Viết được các PTHH minh họa tính chất hóa học của axit H₃PO₄ : tính axit, tác dụng với dd kiềm tạo ra 3 loại muối tùy theo lượng chất tác dụng.

- Tính chất của muối photphat. Nhận biết ion photphat.

5.Hướng dẫn về nhà:

- Học bài, làm bài tập SGK, chuẩn bị bài “Phân bón hoá học”; một số mẫu phân bónhoá học

- BTVN: Đổ dung dịch có chứa 11,76 g H₃PO₄ vào dd có chứa 16,8 g KOH. Tính khối lượng các muối thu được khi làm bay hơi dung dịch?