Dàn ý
A. Mở bài
- Dẫn dắt vấn đề cần nghị luận
B. Thân bài
1. Vị tha là gì?
- Vị tha có nghĩa là sống vì người khác (vị = vị; tha = người khác), không ích kỷ, không vì riêng mình, không mưu lợi cá nhân. Lòng vị tha là sự hy sinh một điều gì cho ai đó không phải là bản thân mình (ví dụ hy sinh thời gian, tiền bạc, của cải) mà không kỳ vọng sẽ được ghi nhận hay sự đền đáp hoặc lợi ích dù là trực tiếp hay gián tiếp từ phía người nhận hoặc cộng đồng.
- Lòng vị tha chính là biểu hiện cao đẹp nhất phẩm chất nhân hậu của con người. Nó không đòi hỏi gì nhiều ngoài một trái tim biết chia sẻ vui buồn, biết yêu thương đồng loại.
2. Những biểu hiện của lòng vị tha:
2.1.Trong công việc
- Người có lòng vị tha là người luôn đặt mục đích của mọi việc làm là vì người khác, vì xã hội. Nếu có vì mình cũng luôn cố gắn với lợi ích chung của mọi người.
- Khi làm việc luôn giành phần khó khăn về mình, không lười biếng, tránh né, đùn đẩy công việc cho người khác. Khi gặp khó khăn biết đứng ra gánh vác trọng trách.
- Khi gặp thất bại không đổ lỗi cho người khác. Phải nghiêm túc nhìn nhận những sai trái của bản thân. Khi thành công không khoe khoang, kể lể công trạng. (Dựa vào biểu hiện đề nêu ví dụ, hoặc có thể nêu biểu hiện)
Ví dụ: người mẹ, Kiều trong Truyện Kiều....
2.2. Trong quan hệ với mọi người
- Người có lòng vị tha luôn sống hòa nhã, vui vẻ, thân thiện với mọi người. Họ dễ đồng cảm, chia sẻ và sẵn sàng giúp đỡ người khác. Họ cũng biết kìm nén cảm xúc của riêng mình để làm vui lòng người khác.
- Luôn nghĩ về người khác trước khi nghĩ đến mình (lo trước cái lo của thiên hạ, vui sau cái vui của thiên hạ).
- Người có lòng vị tha dễ thông cảm tha thứ lỗi lầm của người khác. Họ ít khi bắt bẻ hay gây khó dễ cho người khác khi họ mắc lỗi lầm.
- Người có lòng vị tha luôn trăn trở, day dứt về những hành động và lời nói, không bao giờ họ làm phương hại đến người khác.
3. Ý nghĩa của lòng vị tha trong cuộc sống:
3.1. Đối với bản thân
- Có lòng vị tha mới có được đức hi sinh, tinh thần xả thân, mới chiến thắng được lòng vị kỉ, chủ nghĩa cá nhân. Đó là cơ sở để hoàn thiện nhân cách. Cuộc sống luôn có những xung đột xảy ra. Hãy tha thứ cho những người đã làm bạn tổn thương. Vì đó là cách tốt nhất để kết nối tình cảm và tìm thấy sự yên bình cho tâm hồn.
- Lòng vị tha giúp ta sống bình an và thanh thản tâm hồn. Sống bằng lòng vị tha giúp môi trường sống thân thiện, cuộc sống chung có chất lượng hơn.
- Người có lòng vị tha được mọi người yêu mến, nể trọng. Bởi vậy, họ thường được giúp đỡ và dễ thành công trong cuộc sống.
3.2. Đối với xã hội
- Lòng vị tha có thể cảm hóa được người tha hóa, giúp họ tìm lại được niềm tin vào chính mình và trở lại cuộc sống lương thiện. Lòng vị tha cũng có thể chuyển hóa những hoàn cảnh xấu trở nên tốt đẹp hơn.
- Lòng vị tha là động lực xây nên những giá trị khoa học và nghệ thuật đóng góp cho con người. Nhà thơ Đỗ Phủ khi xưa ước mơ về ngôi nhà chung che bão tố khắp văn sĩ trên đời, Nam Cao coi tình thương đồng loại là nguyên tắc sống, là lẽ sống của con người. Trong khi tổ chức đời sống chưa hợp lý, chưa bình đẳng giữa con người thì tình yêu thương vị tha là phương cách duy nhất hữu ích để cân bằng. Yêu thương sẽ dành cho người thiệt thòi một cơ hội được học tập, vươn lên và bình đẳng nhau trong những giá trị chung tốt lành của xã hội.
- Lối sống vị tha phù hợp với xu thế của thời đại mới, thời đại toàn cầu hóa, trên cơ sở hợp tác và chia sẻ.
4. Phê phán:
- Sống vị tha không có nghĩa là nuông chiều những thói hư tật xấu, bao biện dung túng những khuyết điểm, Sống vị tha phải có bản lĩnh cá nhân, luôn có chủ kiến cá nhân, không lệ thuộc vào người khác.
- Phê phán lối sống vị kỉ, chỉ biết sống cho bản thân mình, lạnh lùng, dửng dưng trước nỗi đau của đồng loại. Lối sống ích kỉ sẽ gây ra sự mất đoàn kết, làm suy giảm sức mạnh tập thể, của động đồng.
- Phê phán việc làm từ thiện nhưng không phải xuất phát từ tấm lòng mà là để nổi tiếng.
5. Bài học nhận thức:
- Rèn luyện đức tính vị tha bằng cách luôn tự hỏi bản thân đã làm gì cho người khác trước khi cho bản thân mình.
- Biết tha thứ cho người khác và cũng tha thứ cho bản thân mình.
- Biết lắng nghe cũng như biết chia sẻ với người khác những điều không vừa ý.
C. Kết bài:
- Khái quát lại vấn đề
Bài mẫu
Có câu nói: Xung đột là căn bệnh trầm trọng của nhân loại và lòng vị tha là liều thuốc duy nhất. Lòng vị tha chính là phẩm chất đáng quý mà con người có được. Không có gì cao thượng bằng lòng vị tha. Cuộc sống sẽ khó khăn hơn khi chúng ta sống vì người khác. nhưng chắc chắn cuộc sống ấy sẽ đẹp hơn, hạnh phúc hơn. Biết tha thứ là chiến thắng đầu tiên đối với con giận dữ và thù hận.
Lòng vị tha là hành động vì lợi ích của người khác. Vì từ xa xưa, con người là những sinh vật sống theo bầy đàn. Thế nên, chúng ta có xu hướng giúp đỡ đồng loại. Có thể hiểu đơn giản lòng vị tha là khi ta cho một ai đó cơ hội để sửa chữa một lỗi lầm trong quá khứ. Đã có những nghiên cứu chỉ ra rằng con người ta hạnh phúc hơn khi cho đi và khi ấy bộ não của họ hoạt hóa ở những khu vực báo hiệu niềm vui và phần thưởng, tương tự như khi họ ăn chocolate. Thậm chí khi ta chấp nhận tha thứ cho một ai đó thì ta đã thực hiện một hành động “vị tha”.
Ở đâu đó trong thế giới này, lòng vị tha chính là sức mạnh tái sinh của con người. Tất cả sức mạnh của lòng vị tha được minh chứng rõ ràng ở cuộc đời và hoạt động của Elizabeth Fry, một nhà cải cách người Anh.
Elizabeth Fry sinh ra và lớn lên trong một gia đình khá giả. Nhưng thay vì chỉ sống cho bản thân mình thì cô lại chọn cách giúp đỡ các tù nhân. Cô đến nhà tù Newgate và cô thấy được những tù nhân ở đây bị đối xử rất tệ. Cô đã ngồi xuống nói chuyện với họ và cho họ thấy được sự quan tâm của cô.
Với các tù nhân nam, cô nói với họ rằng con cái họ cần được giáo dục và họ đã chọn ra một người để dạy cho con họ. Với các tù nhân nữ, cô dạy họ may và cung cấp cho họ nguyên vật liệu. Sản phẩm làm ra cô bán cho cửa hàng và để dành tiền cho họ khi họ ra tù. Bằng lòng vị tha, cô đã cảm hóa được những con người đã sai trong quá khứ, những người được cho là cặn bã xã hội.
Lòng vị tha, chúng mạnh hơn chúng ta nghĩ. Một tù nhân có thể trở thành một người tốt sau khi ra tù hay cũng có thể trở lại thành phạm nhân đều là do chúng ta cho họ sống trong những song sắt tối tăm lạnh lẽo hay cho họ thấy rằng họ vẫn còn có giá trị.
Chúng ta hãy cho đi trước nghĩ rằng mình sẽ được nhận lại. Khi chúng ta có thể dùng lòng vị tha để cảm hóa con người là khi tâm hồn ta thực sự sạch sẽ. Nhưng xin hay làm điều đó khi bản thân mình thật sự muốn, hãy tha thứ trước khi vị tha. Đừng làm điều đó chỉ để chứng minh rằng mình là một người cao thượng.
Hiện nay, trong xã hội hiện đại, thì sự vô cảm và ích kỉ đang lớn dần trong mỗi con người. Khi có một tai nạn xảy ra, người ta có thể đứng lại xem đến tắc đường nhưng nạn nhân thì lại không được đưa đến bệnh viện kịp thời. Khi mà những mảnh đời bất hạnh sẽ được cứu vãn bằng “like, share, comment” chứ không phải những hành động thiết thực.
Một xã hội như vậy thì liệu rằng đến bao giờ chúng ta sẽ trở thành những cố máy. Nếu điều này vẫn cứ tiếp diễn thì ngày đó có lẽ sẽ không còn xa. Chúng ta dần mất đi lòng vị tha, điều mà mỗi đứa trẻ đều có.
Và chúng ta đổ lỗi rằng cuộc sống đã làm chúng ta như vậy. Ta trốn tránh. Nhưng thực sự ở đâu đó, lòng vị tha vẫn tồn tại. Những xe bánh mì miễn phí, thùng trà đã miễn phí, quần áo, đồ dùng được người không dùng để lại cho người cần đến lấy, những quán cơm 2000 đồng và rất nhiều nữa, đấy là lòng vị tha. Chúng sống trong đứa trẻ trong mỗi chúng ta nhưng ta lại hay để quên đứa trẻ ấy. Hãy để thời gian nuôi dưỡng đứa trẻ ấy vì chúng sẽ cho ta thấy được những điều mà khi làm “người lớn” ta lại không thấy. Như lòng vị tha chẳng hạn.
Lòng vị tha sống trong ta nhưng để hiểu và sử dụng được nó có khi ta phải dùng cả đời mới được. Vậy thì ngay từ bây giờ, bằng những hành động rất nhỏ, hãy thể hiện và nuôi dưỡng lòng vị tha, đừng để một ngày nó biến mất, ta sẽ trở nên vô cảm, trái tim hóa sắt đá thì khi đó ta sẽ chẳng thể cảm nhận được cuộc sống này tươi đẹp như thế nào.
Khởi nguồn của mọi đạo đức chính là lòng vị tha.Tất cả những gì có ý nghĩa trên cuộc đời này là những gì ta biết dành cho người khác. Cuộc sống không nên đóng khép cánh cửa tâm hồn mà hãy luôn rộng mở nó. Hãy để thế giới chan hòa trong bạn và bạn luôn là mọt phần quan trọng của thế giới. Hãy biết tha thứ cho những người đã làm bạn tổn thương và vì thế đừng làm tổn thương người khác. Không biết tha thứ cho lỗi lầm của người khác là tự đánh mất cơ hội hoàn thiện bản thân mình.
Biết tha thứ là tự giải thoát gánh nặng của tâm hồn. Bạn hãy biết tha thứ cho những lỗi lầm của bản thân và bước tiếp. Bởi lòng vị tha là thứ vũ khí duy nhất có thể ngăn chặn lòng vị kỉ. Đừng bao giờ kết án ai mà bạn chưa chắc chắn họ có tội. Tất cả đều cần được tha thứ, nâng đỡ để tìm kiếm cơ hội phục thiện. Những vết thương mà chúng ta nhận không bao giờ đau đớn bằng những vết thương mà ta gây ra.
Hãy yêu thương và sẵn sàng tha thứ cho tất cả những người xung quanh bạn. Bởi không ai mà không có lỗi lầm và bạn chỉ có một lần để ở gần họ trong cuộc sống hữu hạn này. Đừng để lòng thù hận hay sự ích kỷ lấn chiếm con tim bạn. Ánh sáng của lòng vị tha là thứ ánh sáng dễ chịu nhất mà con người có thể cảm nhận được.
Nguồn: Sưu tầm
