Bài 10: ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ NGOẠI CẢNH ĐẾN QUANG HỢP
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức:
- Trình bày được các nhân tố môi trường ảnh hưởng đến quá trình quang hợp
- Điểm bão hòa ánh sáng, điểm bù ánh sáng, điểm bù CO2
- Trồng cây dùng nguồn ánh sáng nhân tạo (ánh sáng của các loại đèn) có thể đảm bảo cây trồng đạt năng suất cao.
2. Kĩ năng: - KN thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ, lớp.
- KN lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ/ý tưởng.
- KN tìm kiếm và xử lí thông tin về sự ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh (ánh sáng, nồng độ CO2, nước, nhiệt độ, nguyên tố khoáng) đến quang hợp.
3. Thái độ: : - Quang hợp ở cây xanh có quan hệ chặt chẽ với môi trường. Môi trường ô nhiễm (hàm lượng CO2 tăng quá ngưỡng) gây ức chế quang hợp.
- Chủ động tạo ra các điều kiện thuận lợi cho quang hợp (sử dụng ánh sáng nhân tạo cho cây xanh).
- Cung cấp nước, bón phân, chăm sóc hợp lí, tạo điều kiện cho cây trồng hấp thụ và chuyển hóa năng lượng tốt, góp phần bảo vệ môi trường.
4. Xác định nội dung trọng tâm của bài : Các mục I. Nhân tố ánh sáng.
5. Định hướng các năng lực:
- Năng lực chung : Năng lực giải quyết vấn đề, suy luận lý thuyết; thiết kế và thực hiện theo phương án thí nghiệm, dự đoán; phân tích, khái quát hóa rút ra kết luận khoa học; đánh giá kết quả và giải quyết vấn đề. Năng lực tự học, giải quyết vấn đề, tư duy, tự quản lý, giao tiếp, hợp tác, sử dụng ngôn ngữ, sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông.
- Năng lực chuyên biệt : Sử dụng các hình vẽ trong SGK,
II. Phương pháp, kỹ thuật, hình thức tổ chức dạy học và thiết bị dạy học.
1. Chuẩn bị của giáo viên
- Phương pháp và và kĩ thuật dạy học : thảo luận, đàm thoại gợi mở, thuyết trình…
- Hình thức tổ chức dạy học: cá nhân, nhóm, lớp
- Hình 10.1, 10.2, 10.3 sgk
- Phiếu học tập (PHT), bảng phụ ghi nội dung của các nhân tố ngoại cảnh: nồng độ co2, ánh sáng, nhiệt độ, nguyên tố khoáng, trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo (che phần nội dung ảnh hưởng của các nhân tố)
Mẫu phiếu học tập :
|
Các nhân tố |
Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp |
|
Ánh sáng |
- Cường độ ánh sáng - Quang phổ của ánh sáng |
|
Nồng độ co2 |
|
|
Nước |
|
|
Nhiệt độ |
|
|
Nguyên tố khoáng |
|
|
Trồng cây dưới ánh sáng nhân tao |
Đáp án phiếu học tập:
|
Các nhân tố |
Ảnh hưởng của các nhân tố ngoại cảnh đến quang hợp |
|
Ánh sáng |
-Cường độ ánh sáng: * Điểm bù ánh sáng: cường độ ánh sáng làm cho Iqh=Ihh * Điểm bão hoà ánh sáng:Cường độ ánh sáng làm cho Iqh đạt cực đại * Tăng cường độ ánh sáng cao hơn điểm bù ánh sáng thì Iqh tăng tỉ lệ thuận cho đến khi đạt tới điểm bão hoà ánh sáng,sau đó cường độ quang hợp giảm -Thành phần quang phổ: * Quang hợp chỉ xãy ra ở miền ánh sáng đỏ và xanh tím * Tia xanh tím kích thích sự tổng hợp các axitamin, prôtêin * Tia đỏ xúc tiến quá trình hình thành cácbohydrat |
|
Nồng độ CO2 |
- Điểm bù CO2: Trị số nồng độ CO2 làm cho Iqh =Ihh - Điểm bão hoà CO2: Trị số nồng độ CO2 làm cho Iqh đạt cực đại * Tăng nồng độ CO2, lúc đầu Iqh tăng tỉ lệ thuận, sau đó tăng chậm cho tới khi đạt trị số bão hoà CO2.Vượt qua trị số đó, Iqh giảm |
|
Nước |
- Là nguyên liệu cung cấp H+ và e- cho pha sáng - Ảnh hưởng đến độ ngậm nước của chất nguyên sinh và hoạt động của chất nguyên sinh - Điều hoà nhiệt độ cho lá, ảnh hưởng tốc độ hấp thụ CO2 qua lá - Ảnh hưởng đến tốc độ vận chuyển các sản phẩm quang hợp, tốc độ sinh trưởng và kích thước lá |
|
Nhiệt độ |
- Đối với đa số các loài cây, quang hợp tăng theo nhiệt độ đến giá trị tối ưu tuỳ loài, trên ngưỡng đó quang hợp giảm |
|
Nguyên tố khoáng |
- Tham gia cấu thành enzim quang hợp(N,P,K) và diệp lục (Mg,N), điều tiết độ mở khí khổng cho CO2 khuếch tán vào lá(K), liên quan đến quang phân li nước(Mn, Cl)… |
|
Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo |
- Là sử dụng ánh sáng nhân tạo của các loại đèn(đèn nêon,đèn sợi đốt) thay cho ánh sáng mặt trời để trồng cây trong nhà có mái che, trong phòng. - Ưu điểm: Khắc phục điều kiện bất lợi của môi trường, tạo ra các sản phẩm sạch bệnh |
2. Chuẩn bị của HS
- Học bài cũ
- Xem bài mới trước ở nhà
III. Hoạt động dạy học:
1.Ổn định lớp học (1p)
2.Kiểm tra bài cũ (3p)
GV: Quá trình quang hợp ở cây xanh được chia làm mấy pha? Điều kiện cần và đủ để quang hợp diễn ra là gì ?
HS: Trả lời, hs khác bổ sung
GV: Nhận xét, đánh giá
3.Bài mới (40p)
|
Hoạt động của giáo viên |
Hoạt động của học sinh |
Nội dung cần đạt được |
|
A. Khởi động (3 phút) - Mục tiêu: Tạo tình huống/vấn đề học tập mà HS chưa thể giải quyết được ngay...kích thích nhu cầu tìm hiểu, khám phá kiến thức mới. Sử dụng hình 8.1sgk để chỉ cho học sinh thấy một số điều kiện cần để quá trình quang hợp thực hiện được là ánh sáng,nước,CO2…Đó là một số trong các nhân tố ngoại cảnh ảnh hưởng đến quang hợp. Các nhân tố ngoại cảnh ảnh hưởng như thế nào đến quang hợp là nội dung bài học hôm nay. |
||
|
B. Hình thành kiến thức (30p) |
||
|
ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ NGOẠI CẢNH ĐẾN QUANG HỢP |
||
|
GV.- Phát phiếu học tập cho hs - Treo hình 10.1, 10.2, 10.3 sgk phóng to, giới thiệu tên mỗi hình - Chia lớp thành 4 nhóm. Phân công mỗi nhóm hoàn thành một phần của phiếu học tập: *Nhóm 1: Ẩnh hưởng của ánh sáng *Nhóm 2: Nồng độ C02 *Nhóm 3: Nhiệt độ *Nhóm 4: Nước, nguyên tố khoáng và trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo GV: Lần lượt gọi đại diện từng nhóm lên trình bày nội dung đã phân công. GV: Chuẩn hoánội dung kiến thức từng phần bằng cách lật bảng phụ đã ghi sẵn. |
HS. - Nhận phiếu học tập(mẫu PHT ở trang sau) - Mỗi nhóm quan sát hình theo sự phân công của gv, nghiên cứu SGK, thảo luận và hoàn thành công việc được giao HS: Đại diện từng nhóm lên trình bày, các em khác bổ sung Sau khi mỗi nhóm trình bày xong GV nhận xét và lật bảng phụ tương ứng với nội dung đã phân công |
1.Ánh sáng 2.Nồng độ CO2 3.Nước 4.Nhiệt độ 5.Nguyên tố khoáng 6.Trồng cây dưới ánh sáng nhân tạo **- NL quan sát tranh hình và rút ra kiến thức từ tranh hình - NL định nghĩa - NL tư duy, trình bày nội dung - NL sử dụng ngôn ngữ - Năng lực hợp tác - NL suy luận lôgic |
|
Luyện tập – Vận dụng (3p) Câu 1: Điểm bão hoà CO2 là nồng độ CO2 làm cho: a . IQH = IHHb .IQH > IHHc .IQH > IHHd. IQH đạt cực đại Câu 2 : Điểm bù ánh sáng là cường độ ánh sáng để: a . IQH = IHHb . IQH > IHHc . IQH < IHHd . IQH đạt cực đại Câu 3 : Khoảng nhiệt độ thích hợp nhất cho quang hợp ở thực vật nhiệt đớilà: a . 150C - 250Cb . 250C - 350Cc . 300C - 450Cd . 450C - 500C Câu 4 : Các nhân tố ngoại cảnh tác động đến quang hợp theo mối quan hệ như thế nào? a . Từng nhân tố tác động riêng lẽb . Là phép công đơn giàn của các nhân tố c . Tác động tổng hợp của các nhân tố d . Chỉ là tác động tổng hợp của 3 nhân tố chính là CO2 , ánh sáng, nhiệt độ. |
||
|
Mở rộng (4p) 1/ Cường độ ánh sáng ảnh hưởng đến quang hợp như thế nào ? |
||
4.Hướng dẫn về nhà (1p)
- Trả lời câu hỏi SGK
- Tìm hiểu bài mới
