Bài tập về phương trình hóa học

Bước 1: Viết sơ đồ phản ứng, gồm công thức hóa học của chất tham gia, sản phẩm.

Bước 2: Cân bằng số nguyên tử mỗi nguyên tố: tìm hệ số thích hợp đặt trước các công thức sao cho số nguyên tử các nguyên tố ở chất tham gia và chất tạo thành là bằng nhau.

Bước 3: Viết thành phương trình hóa học.

=> Thứ tự đúng là: 4, 2, 1

Phương trình hóa học cho ta biết tỉ lệ về số nguyên tử, số phân tử giữa các chất cũng như từng cặp chất trong phản ứng. Tỉ lệ này bằng đúng tỉ lệ hệ số mỗi chất trong phương trình.

Sơ đồ phản ứng: Na + O₂ ---> Na₂O

- Nhận thấy bên phải lẻ O, bên trái chẵn O => thêm hệ số 2 trước Na₂O: Na + O₂ ---> 2Na₂O

=> O 2 bên đã bằng nhau

- Bên trái có 1 Na, bên phải có 4 Na => thêm 4 vào trước Na

=> PTHH: 4Na + O₂ → 2Na₂O

=> số nguyên tử Na : số phân tử O₂ : số phân tử Na₂O = 4 : 1 : 2

Sơ đồ phản ứng: Na₂CO₃ + CaCl₂ ---> CaCO₃ + NaCl

Nhận thấy bên trái có 2 nguyên tử Na và 2 nguyên tử Cl, bên phải có 1 Na và 1Cl => thêm 2 trước NaCl

Na₂CO₃ + CaCl₂ → CaCO₃ + 2NaCl

=> tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : CaCl₂ = 1 : 1 => A sai

Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : CaCO₃ = 1 : 1 => B sai

Tỉ lệ phân tử Na₂CO₃ : NaCl = 1 : 2 => C đúng

Tỉ lệ phân tử CaCO₃ : CaCl₂ = 1 : 1 => D sai

Sơ đồ phản ứng: Mg + H₂SO₄ --> MgSO₄ + H₂

Nhận thấy số nguyên tử mỗi nguyên tố 2 bên đều bằng nhau

=> PTHH: Mg + H₂SO₄ → MgSO₄ + H₂

=> A đúng

B sai vì 1 nguyên tử Mg phản ứng với 1 phân tử H₂SO_­4

C sai vì phân tử H₂ là sản phẩm, không phải chất phản ứng

D sai vì hệ số phản ứng sau khi cân bằng là 1; 1; 1; 1

A: Ca(HCO₃)₂

CaCO₃ + CO₂ + H₂O → Ca(HCO₃)₂      

Số nguyên tố hóa học có trong chất A là: Ca, H, C, O \( \to\) có 4 nguyên tố

PTHH: \(2Mg + {O_2}\xrightarrow{{{t^0}}}2MgO\)

Al₂O₃: O có hóa trị II=> Al có hóa trị III

H₂SO₄: H có hóa trị I => gốc SO₄^2- có hóa trị II

\({\mathop {Al}\limits^{III} _x}{({\mathop {SO}\limits^{II} _4})_y}\)

Theo qui tắc hóa trị ta có:

\(III.x = II.y \to \dfrac{x}{y} = \dfrac{{II}}{{III}} = \dfrac{2}{3}\)

Chọn x = 2 và y = 3

Al₂O₃ + 3H₂SO₄ →Al₂(SO₄)₃+3H₂

Tỉ lệ số phân tử các chất của PTHH trên là 1: 3: 1: 3

A,B,C đúng

D. sai vì vế trái có 4 nguyên tử H trong Fe(OH)₂ trong khi vế phải chỉ có 2 nguyên tử H trong H₂O → phương trình cân bằng sai

- Ta thấy các nguyên tố Cr, N hai vế đã bằng nhau nên ta bắt đầu cân bằng từ nguyên tố H

- Ta thấy VT có 8 nguyên tử H trong (NH₄)₂Cr₂O₇ trong khi VP có 2 nguyên tử H trong H₂O → Đặt hệ số 4 trước H₂O

=> (NH₄)₂Cr₂O₇ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) Cr₂O₃ + N₂ + 4H₂O

- Kiểm tra O ta thấy 2 vế đều đã bằng nhau, vậy PTHH trên đã cân bằng.

→ Tổng hệ số các chất trong phương trình là: 1 + 1+ 1+ 4 = 7

PTHH: AgNO₃ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) Ag + NO₂  + O₂

- Đầu tiên ta cân bằng nguyên tố O

- Ta thấy ở VP có tổng 4 nguyên tử trong NO₂ và O₂ còn VT có 3 nguyên tử O trong AgNO₃ → cần làm chẵn số nguyên tử O ở VT bằng cách đặt 2 trước AgNO_3.

=> 2AgNO₃ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) Ag + NO₂  + O₂

- Tiếp theo ta thấy VT có 2 nguyên tử Ag trong AgNO₃ còn VP chỉ có 1 nguyên tử Ag → Đặt hệ số 2 trước Ag.

=> 2AgNO₃ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2Ag + NO₂  + O₂

- Tương tự ta thấy VT có 2 nguyên tử N trong AgNO₃ còn VP chỉ có 1 nguyên tử N → Đặt hệ số 2 trước NO₂.

=> 2AgNO₃ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2Ag + 2NO₂  + O₂

Vậy sau khi cân bằng hệ số các chất trong phương trình lần lượt là 2:2:2:1

- Ta thấy VT có 2 nguyên tử C trong C₂H₇N  còn VP chỉ có 1 nguyên tử C trong CO₂ → đặt hệ số 2 trước CO₂

- Ta thấy VT có 7 nguyên tử H trong C₂H₇N còn VP chỉ có 2 nguyên tử H trong H₂O → đặt hệ số 7/2 trước H₂O

- Ta thấy VT có 1 nguyên tử N trong C₂H₇N còn VP chỉ có 2 nguyên tử N trong N₂ → đặt hệ số 1/2 trước N₂

=> PTHH lúc này: C₂H₇N + O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2CO₂ + 7/2H₂O + 1/2N₂

- Tiếp ta thấy VP có 15/2 nguyên tử O (có 4 trong CO₂ và 7/2 trong H₂O) còn VT có 2 nguyên tử O → đặt hệ số 15/4 trước O₂

PTHH: C₂H₇N + 15/4O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2CO₂ + 7/2H₂O + 1/2N₂

- Nhân tất cả hệ số với mẫu số chung 4 ta được

PTHH: 4C₂H₇N + 15O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 8CO₂ + 14H₂O + 2N₂

→ Hệ số của O₂ là 15

- Ta thấy VT có 3 nguyên tử C trong C₃H₄O còn VP chỉ có 1 nguyên tử C trong CO₂ → đặt hệ số 3 trước CO₂

- Ta thấy VT có 4 nguyên tử H trong C₃H₄O còn VP chỉ có 2 nguyên tử H trong H₂O → đặt hệ số 2 trước H₂O

=> PTHH lúc này: C₃H₄O + O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 3CO₂ + 2H₂O

- Tiếp ta thấy VP có 8 nguyên tử O (có 6 trong CO₂ và 2 trong H₂O) còn VT có 3 nguyên tử O (1 trong C₃H₄O và 2 trong O₂) → đặt hệ số 3.5 trước O₂

PTHH: C₃H₄O + 3.5O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 3CO₂ + 2H₂O

Vậy hệ số của O₂ khi cân bằng là 3.5.

NaOH là bazơ tan nên không bị nhiệt phân hủy → D sai

- Xác định hóa trị tác dụng của các nguyên tố trong phương trình: BaBr₂ + Al₂(SO₄)₃ → BaSO₄ + AlBr₃

- Theo đó từ trái qua phải sẽ có hóa trị tác dụng lần lượt là: II-I ; III – II; II-II; III-I

-  Tìm hóa trị tác dụng với bội số chung nhỏ nhất – BSCNN(1,2,3) = 6. Theo đó, ta lấy BSCNN chia cho các hóa trị tìm các hệ số tương ứng: 6/I = 6; 6/II= 3; 6/III= 2.

- Sau đó thay vào phản ứng ta được: 3BaBr₂ + Al₂(SO₄)₃ → 3BaSO₄ + 2AlBr₃

→ Tổng hệ số các chất sau khi cân bằng là: 3 + 1 + 3 + 2 = 9

- Do nguyên tử Cu đã được cân bằng, nên ta đầu tiên cân bằng từ nguyên tử Fe

- Ta thấy Fe ở VP có 2 nguyên tử trong Fe₂O₃ còn VT có 1 nguyên tử trong CuFeS₂ nên ta đặt hệ số 2 trước CuFeS₂

=> 2CuFeS₂ + O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) CuO + Fe₂O₃ + SO₂

- Tiếp theo ta thấy VT có 2 nguyên tử Cu trong CuFeS2 còn VP chỉ có 1 nguyên tử Cu trong CuO nên đặt hệ số 2 trước CuO; ta thấy VT có 4 nguyên tử S trong CuFeS₂ còn VP chỉ có 1 nguyên tố S trong SO₂ do đó ta đặt hệ số 4 trước SO₂

=> 2CuFeS₂ + O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2CuO + Fe₂O₃ + 4SO₂

- Bây giờ ta thấy VP có tổng 13 nguyên tử O trong (CuO; Fe₂O₃ và SO₂) còn VT có 2 nguyên tử O trong O₂ do đó ta đặt hệ số 13/2 trước O₂

=> 2CuFeS₂ + 13/2O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2CuO + Fe₂O₃ + 4SO₂

- Cuối cùng ta nhân tất cả các hệ số của các chất trong phương trình với mẫu số 2 ta được:

4CuFeS₂ + 13O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 4CuO + 2Fe₂O₃ + 8SO₂

Vậy là PTHH đã được cân bằng. Tổng hệ số các chất trong PTHH sau khi cân bằng là: 4 + 13 + 4 + 2 + 8 = 31

Phản ứng này không có kim loại, nguyên tử phi kim N đã cân bằng. Vậy ta chỉ cần cân bằng luôn H

Đặt hệ số 2 trước NH₃ sau đó đặt hệ số 3 trước H₂O (Tính BSCNN, sau đó lấy BSCNN chia cho các chỉ số để được hệ số)

+ Cân bằng N: 2NH₃ → 2NO

+ Cân bằng O và thay vào ta có:

2NH₃ + 5/2O₂ → 2NO + 3H₂O

- Cuối cùng nhân các hệ số với mẫu số chung nhỏ nhất (nhân tất cả với 2) ta được:

4NH₃ + 5O₂ → 4NO + 6H₂O

→ Hệ số NH₃ và O₂ lần lượt là 4; 5

- Ta cân bằng nguyên tố kim loại trước, phi kim cân bằng sau

- Để ý thấy, VT có 2 nguyên tử Cu trong Cu₂S còn VP chỉ có 1 nguyên tử Cu trong CuO nên ta cần đặt hệ số 2 trước CuO.

→ Cu₂S + O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2CuO + SO₂

- Kiểm tra số nguyên tử S ta thấy vế trái bằng với vế phải

- Kiểm tra đến số nguyên tử O ta thấy

VP có 4 nguyên tử O (2 trong 2CuO và 2 trong 1 SO₂ ) nên ta đặt hệ số 2 trước O₂ bên vế trái

→ Cu₂S + 2O₂ \(\xrightarrow{{{t^0}}}\) 2CuO + SO₂

- Kiểm tra số nguyên tử mỗi nguyên tố Cu, S, O ở 2 vế ta thấy đã bằng nhau nên phương trình đã được cân bằng.

Vậy sau khi cân bằng hệ số các chất bên tham gia phản ứng của Cu₂S và O₂ lần lượt là 1; 2

Dựa vào kiến thức đã học, đây là các bước để cân bằng phương trình dựa theo hóa trị