* PHƯƠNG PHÁP GIẢI
Phản ứng xảy ra giữa các ion trong dung dịch, do đó cần xác định rõ thành phần của các ion trong dung dịch, các phản ứng xảy ra và thứ tự phản ứng của các ion trong dung dịch.
1. Cho từ từ dung dịch chứa ion CO32- vào dung dịch chứa ion H+
- Lượng H+ trong dung dịch ban đầu rất dư, do đó chỉ xảy ra phản ứng:
CO32- + 2H+ → CO2 + H2O
- Khí CO2 thoát ra ngay sau khi trộn hai dung dịch với nhau.
- Khi cho từ từ dung dịch vào HCl vào dung dịch chứa Na2CO3và NaHCO3 thì cả 2 chất đều phản ứng đồng thời theo tỉ lệ mol Na2CO3 : NaHCO3.
2. Cho từ từ dung dịch chứa ion H+ vào dung dịch chứa ion CO32-
Phản ứng xảy ra theo thứ tự sau đây:
Trước tiên xảy ra phản ứng: ${{H}^{+}}\,\,+\,\,\,CO_{3}^{2-}\xrightarrow{{}} HCO_{3}^{-}\,\,(1)$
Nếu dư H+ tiếp tục xảy ra phản ứng:
${{H}^{+}}\,\,+\,\,HCO_{3}^{-}\xrightarrow{{}} C{{O}_{2}}+{{H}_{2}}O\,\,(2)$
+ Tại thời điểm dung dịch bắt đầu thoát khí: ${{n}_{{{H}^{+}}}}={{n}_{CO_{3}^{2-}}}$
+ Số mol H+ cần dùng vừa đủ để sinh ra số mol khí lớn nhất = $2.{{n}_{CO_{3}^{2-}}}+{{n}_{HCO_{3}^{-}}}$
Với trường hợp dung dịch sau phản ứng còn cả HCO3- và CO32- cần chú ý sau phản ứng cho tác dụng với Ca(OH)2, Ba(OH)2 hay BaCl2, CaCl2,…
- Nếu là M(OH)2 (M là Ca, Ba) thì:
$O{{H}^{-}}\,\,+\,\,HCO_{3}^{-}\xrightarrow{{}}CO_{3}^{2-}+{{H}_{2}}O\,\,(3)$
${{M}^{2+}}\,\,+\,\,CO_{3}^{2-}\xrightarrow{{}}MC{{O}_{3}}\downarrow $ (lượng CO32- gồm cả lượng tạo thành sau (3) và lượng dư trước đó)
- Nếu là MCl2, M(NO3)2 (M là Ca, Ba) … thì chỉ có phản ứng:
${{M}^{2+}}\,\,+\,\,CO_{3}^{2-}\xrightarrow{{}}MC{{O}_{3}}\downarrow $
