Lý thuyết về Chơi chữ

Chơi chữ là lợi dụng đặc sắc về âm, về nghĩa của từ ngữ để tạo sắc thái dí dỏm, hài hước… làm câu văn hấp dẫn và thú vị.

Chơi chữ được sử dụng trong cuộc sống thường ngày, trong văn thơ, đặc biệt là trong thơ văn trào phúng, trong câu đối, câu đố.

 - Các lối chơi chữ thường gặp là:

+ Dùng từ ngữ đồng âm;

+ Dùng lối nói trại âm (gần âm);

+ Dùng cách điệp âm;

+ Dùng lối nói lái;

+ Dùng từ ngữ trái nghĩa, gần nghĩa, đồng nghĩa.

Dùng những từ ngữ đồng âm chỉ tên loài rắn để nói về chủ đề học hành của bài thơ.

Chẳng phải liu điu vẫn giống nhà! 

Rắn đầu biếng học lẽ không tha 

Thẹn đèn hổ lửa đau lòng mẹ, 

Nay thét mai gầm rát cổ cha.

Ráo mép chỉ quen tuồng lếu láo, 

Lằn lưng chẳng khỏi vết roi da.

Từ nay Trâu, Lỗ xin siêng học,

Kẻo hổ mang danh tiếng thế gia!

Sử dụng những từ ngữ đồng âm với các mùa của năm để nói về sự vật: Cô Xuân đi chợ Hạ, mua cá thu về, chợ hãy còn đông…

Dùng lối nói trại âm “tài” và “tai”

Sử dụng cặp từ trái nghĩa “riêng” – “chung”