Cách làm bài nghị luận về một tư tưởng đạo lí

- Có 4 bước để trình bày bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí được sắp xếp
như sau:
B1. Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận.
B2. Phân tích và chứng minh các mặt đúng của tư tưởng, đạo lí cần bàn luận.
B3. Bình luận và đánh giá (bàn bạc, mở rộng, đề xuất ý kiến,… )
B4. Rút ra bài học nhận thức và hành động.

- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là một quá trình kết hợp với những thao tác
lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc đời.
- Có 6 thao tác lập luận chính gồm: Thao tác lập luận giải thích, thao tác lập luận
phân tích, thao tác lập luận bác bỏ, thao tác lập luận chứng minh, thao tác lập luận
so sánh, thao tác lập luận bình luận.
- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là đưa ra những mặt đúng của tư tưởng, đạo lí
cần bàn, chứ không đưa ra những mặt hại.

Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí trong cuộc sống bao gồm:
+ Vấn đề nhận thức
+ Vấn đề về đạo đức, tâm hồn, tính cách
+ Vấn đề về các quan hệ gia đình
+ Vấn đề về các quan hệ xã hội
+ Vấn đề về cách ứng xử

- Khái niệm: “Nghị luận về một tư tưởng đạo lí là một quá trình kết hợp với những thao tác lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc đời.”
- Cách nhận biết:

+ Vấn đề nhận thức: lí tưởng, mục đích sống, ước mơ
+ Vấn đề về đạo đức, tâm hồn, tính cách: lòng yêu nước, lòng nhân ái, vị tha
bao dung, độ lượng, tính trung thực,…
+ Vấn đề về các quan hệ gia đình: tình mẫu tử, tình phụ tử,…
+ Vấn đề về các quan hệ xã hội: tình đồng bào, tình thầy trò,…
+ Vấn đề về cách ứng xử: đối nhân xử thế với con người trong cuộc sống.
- Hình thức: Một câu ca dao, tục ngữ, danh ngôn, bài thơ, truyên ngắn,…

- Mở bài cho bài văn nghị luân về một tư tưởng, đạo lí cần đạt những yêu cầu sau:
+ Dẫn dắt vào vấn đề cần nghị luận.
+ Nêu vấn đề cần nghị luân (Trích dẫn)
+ Phải làm gì về vấn đề được đưa ra nghị luận ( có tính chuyển ý)

- Khác nhau cơ bản về nội dung nghị luận

+ Nghị luận về tư tưởng đạo lí: kết hợp những thao tác lập luận làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc đời.

+ Nghị luận về hiện tượng đời sống: sử dụng tổng hợp các thao tác lập luận để làm cho người đọc hiểu rõ, hiểu đúng, hiểu sâu và đồng tình với ý kiến của người viết trước những hiện tượng có ý nghĩa xã hội.

- Bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí có nội dung bàn luận về một tư tưởng đạo lí, văn hóa,.. của con người.
- Các bài văn nghị luận nói chung hay bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí nói riêng đều có bố cục 3 phần, các luận điểm, luận cứ, luận chứng phải đúng đắn,
chính xác, sáng tỏ,…
- Sử dụng 6 thao tác lập luận cơ bản.
- Lời văn, câu văn cần phải cô đúc, ngắn gọn.

- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí hình thức sẽ thuộc 2 dạng:

+ Dạng ngắn như các câu nói, câu tục ngữ, ca dao,…

+ Dạng dài là các truyện ngắn mang tính triết lí. Và làm rõ các vấn đề liên quan đến tư tửơng, đạo lí.

Đề : "Suy nghĩ của em về bệnh ngôi sao của các nhân vật nổi tiếng hiện nay" thuộc nghị luận về một hiện tượng đời sống.

- Có 4 bước để trình bày bài văn nghị luận về một tư tưởng, đạo lí được sắp xếp như sau:

        B1. Giải thích tư tưởng, đạo lí cần bàn luận.

        B2. Phân tích và chứng minh các mặt đúng của tư tưởng, đạo lí cần bàn luận.

        B3. Bình luận và đánh giá (bàn bạc, mở rộng, đề xuất ý kiến,… )

        B4. Rút ra bài học nhận thức và hành động.

- Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là một quá trình kết hợp với những thao tác lập luận để làm rõ những vấn đề tư tưởng, đạo lí trong cuộc đời.

 - Nghị luận về một tư tưởng, đạo lí là đưa ra những mặt đúng của tư tưởng, đạo lí cần bàn, chứ không đưa ra những mặt hại.