Phân tích tác phẩm "Nguyễn Đình Chiểu, ngôi sao sáng trong văn nghệ của dân tộc"

Phạm Văn Đồng đưa ra vấn đề: Nguyễn Đình Chiểu là một nhà thơ lớn của nước ta, phải được nghiên cứu và đề cao hơn nữa

Hình ảnh ẩn dụ “ngôi sao”,“những vì sao có ánh sáng khác thường”, “con mắt chúng ta phải chăm chú nhìn mới thấy”. Điều này cho thấy vẻ đẹp thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu không phải vẻ đẹp rực rỡ, bóng bẩy.

Lời giải:

          Theo tác giả, ngôi sao Nguyễn Đình Chiểu chưa sáng tỏ hơn trong bầu trời văn nghệ dân tộc vì:

- Chỉ biết đến Nguyễn Đình Chiểu là tác giả của Lục Vân Tiên và hiểu về tác phẩm Lục Vân Tiên còn thiên lệch

- Ít biết đến thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu

Tác giả Phạm Văn Đồng đưa ra 3 luận điểm chính trong phần giải quyết vấn đề:

- Nguyễn Đình Chiểu là con người yêu nước

- Cách đánh giá thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu

- Sức sống mạnh mẽ của tác phẩm Lục Vân Tiên

Quan niệm sáng tác thơ văn của Nguyễn Đình Chiểu:

- Thơ văn là chiến đấu, đánh thẳng vào giặc ngoại xâm và tôi tớ của chúng

- Cầm bút, viết văn là một thên chức

- Coi trọng sự nghiệp viết văn của mình, khinh miệt bọn lợi dụng văn chương để làm việc phi nghĩa

Cách đánh giá thơ văn yêu nước của Nguyễn Đình Chiểu:

- Tái hiện lại một thời đau thương và khổ nhục nhưng vô cùng anh dũng.

- Phần lớn thơ văn Đồ Chiểu là những bài văn tế ca ngợi những anh hùng tận trung với nước và than khóc những liệt sĩ đã trọng nghĩa với dân.

- Hình tượng những người nghĩa sĩ nông dân chỉ biết cuốc cày đã trở thành anh hùng cứu nước.

Giá trị nội dung của Lục Vân Tiên: Đây là tác phẩm dài nhất, lớn nhất thể hiện một phần cuộc đời, hiện thực và khát vọng, mơ ước của Nguyễn Đình Chiểu; với nhân dân miền Nam, tác phẩm rất được yêu mến, truyền tụng.

Kết thúc tác phẩm, tác giả rút ra bài học sâu sắc:

- Đốt nén hương lòng tưởng nhớ người con quang vinh của dân tộc

- Mối quan hệ giữa văn học và đời sống

- Vai trò của người chiến sĩ trên mặt trận văn hóa, tư tưởng

Phạm Văn Đồng đã so sánh Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc với Bình Ngô đại cáo của Nguyễn Trãi để khẳng định giá trị của bài văn tế.

Hạn chế của tác phẩm Lục Vân Tiên:

- Những luân lí mà Nguyễn Đình chiểu ca ngợi đã lỗi thời

- Có vài phần lời văn chưa hay