Phân tích Những đứa con trong gia đình

Chú Năm là nhân vật đại diện cho truyền thống và lưu giữ truyền thống gia đình cho thế hệ sau.

Chú Năm gắn liền với hình ảnh tiếng hò, không phải giọng hò trong trẻo mà là “giọng đã đục và tức như tiếng gà gáy”. Chú Năm đã lớn tuổi, giọng hò không hay nhưng chú rất hay hò. Việc hò này như một nét đẹp văn hóa của người dân Nam Bộ muốn gửi gắm tâm sự.

- Tiếng hò của chú Năm: “Không phải giọng hò trong trẻo trong đêm bay ra hai bên bờ sông, rồi dội lại trên cái ghe heo chèo mướn của chú. Câu hò nổi lên giữa ban ngày”.

- Ý nghĩa:

+ Một hiệu lệnh: hiệu lệnh tòng quân, hiệu lệnh lên đường.

+ Lời nhắn nhủ thiết tha: lời nhắn nhủ truyền thống gia đình tới hai chị em Chiến Việt.

+ Lời thế dữ dội: lời thề thủy chung son sắt với cách mạng, với dân tộc.

Chú Năm – người lưu giữ, ghi chép cuốn sổ gia đình: ghi lại những đau thương, mất mát và ghi lại những chiến công.

Nhân vật Chiến là người đảm đang, tháo vát, chu đáo.

Đây là câu nói của nhân vật Chiến nói với Việt trước ngày đi tòng quân: Tao đã thưa với chú Năm rồi. Đã làm thân con gái ra đi thì tao chỉ có một câu: Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à!

Thông qua được những phẩm chất đẹp đẽ của Chiến luôn được Nguyễn Thi miêu tả trong sự soi rọi với hình tượng đẹp nhất, phẩm chất kiên trung của người mẹ. Ở Chiến có nét gì đó giống người mẹ của cô. Đã ba lần Việt thấy chị Chiến giống mẹ, giống ở điệu bộ, cử chỉ, lời nói cách lo liệu công việc, chính chị cũng cảm giác hòa vào với mẹ. Theo lời chú Năm, cô "không khác mẹ một chút nào".

Vẻ đẹp đảm đang, tháo vát, chu toàn của nhân vật Chiến thể hiện qua chi tiết Chiến lo toan, thu xếp việc nhà trước ngày tòng quân. Việc gì Chiến cũng suy tính rõ và chu đáo, nhân vật Việt còn tưởng rằng má đã dặn chị như vậy.

Khắc họa nhân vật Chiến với những nét tính cách giống mẹ, tác giả Nguyễn Thi nhằm tô đậm nét kế thừa những phẩm chất đáng quý của người mẹ. Khẳng định thế hệ sau luôn kế thừa, tiếp bước cha ông.

Vẻ đẹp yêu thương chồng con hết mực là vẻ đẹp của má Chiến.

- Chi tiết thể hiện nét tính cách trẻ con của nhân vật Việt

+ Đêm trước ngày tòng quân, chị Chiến lo toan, thu xếp việc nhà chu đáo còn Việt vẫn vô tư, giao hết cho chị, không lo nghĩ nhiều dù ngày mai lên đường đánh giặc, đối diện với bao hiểm nguy.

+ Hành động: “lăn kềnh ra ván cười khì”, “chụp một con đom đóm trong lòng bàn tay, rồi ngủ lúc nào không biết.

Chi tiết thể hiện nét tính cách của người chiến sĩ dũng cảm, kiên cường ở nhân vật Việt: Việt bị thương nằm lại chiến trường, nhưng anh vẫn luôn trong tư thế chiến đấu: “Mày chỉ giỏi giết gia đình tao, còn với tao thì mày chỉ là thằng chạy.

Chi tiết cuối tác phẩm: Hai chị em khiêng má sang gửi nhà chú Năm. “Hai chị em khiêng má băng tắt qua dãy đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa cam, con đường hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác”.

* Chi tiết hai chị em Việt và Chiến khiêng bàn thờ má sang gửi nhà chú Năm là chi tiết giàu ý nghĩa:

- Không khí thiêng liêng đã biến Việt trở thành người lớn: “lần đầu tiên Việt thấy rõ lòng mình”, “Việt thấy thương chị lạ”, cảm thấy được trách nhiệm lớn lao của mình vì mối thù với thằng Mỹ “đang đè nặng trên vai”.

- Bàn thờ má còn là chứng tích tội ác do bọn giặc Mỹ tàn ác để lại, là động lực thúc đẩy chị em Việt ra đi đánh giặc để trả thù nhà, đền nợ nước.

- Hình ảnh còn có ý nghĩa tượng trưng, thể hiện sự trưởng thành của hai chị em là có thể gánh vác việc gia đình và viết tiếp khúc sông của mình trong dòng sông truyền thống gia đình. Hơn thế nữa, thế hệ sau cứng cáp, trưởng thành hơn và có thể đi xa hơn.

- Hình ảnh này còn là hình ảnh lãng mạn "ở tạm bên nhà chú” và đến khi “nước nhà độc lập con lại đưa má về”, đây là giai đoạn kháng chiến chống Mỹ ác liệt, nhưng Nguyễn Thi vẫn mang một niềm tin vào tương lai tất thắng.

Việt và Chiến là những người anh hùng đại diện cho thế hệ trẻ miền Nam Việt Nam trong thời kì kháng chiến chống Mỹ cứu nước.