Bài tập di truyền phả hệ

Ta có bố mẹ ở thế hệ thứ 2 cùng bị bệnh nhưng sinh ra con không bị bệnh → gen gây bệnh là gen trội.  
Ở cặp vợ chồng thế hệ thứ 3 bố bị bệnh nhưng con gái không bị bệnh nên gen đó không phải là gen nằm trên NST giới tính X (nếu nằm trên X thì con gái bị bệnh giống bố) → nằm trên NST thường. 

H: bình thường > h: khó đông

P: X^hY × X^HX^h

F: X-Y ; X^HX^h : X^hX^h

Con gái họ có thể không bị máu khó đông.

-> X^HX^h hoặc X^hX^h

A: bình thường > a: bệnh (Bạch tạng)

B: bình thường > b: mù màu

Con bị bệnh: Aa X^BX^b (bình thường) × Aa X^BY (bình thường). 

A: bình thường > a: máu khó đông (X)

Bố mẹ:             X^AX^a × X^aY

Con:                X^AX^a, X^aX^a, X^AY, X^aY

1 con trai bình thường : 1 con trai bệnh : 1 con gái bình thường : 1 con gái bệnh. 

Bố bình thường sẽ có kiểu gen X^MHY => loại A, D

2 người con trai của họ, 1 người bị mù màu, 1 người bị máu khó đông => người mẹ mang cả 2 alen gây bệnh (m, h)

A bình thường >> a mù màu đỏ lục

Bố bị bệnh, mẹ bình thường : X^aY x X^AX-

Sinh con trai bị bệnh : X^aY ↔ con trai nhận alen a từ mẹ

→ người mẹ có kiểu gen : X^AX^a

Xác suất họ sinh đứa con thứ hai là con gái bị bệnh mù màu là: ¼ = 25%

- Ở thế hệ I, bố mẹ bình thường => con bị bệnh => bệnh do gen lặn

- Cặp vợ chồng thứ 2 , bố mẹ bình thường con gái bị bệnh => gen gây bệnh nằm trên NST thường.

Quy ước gen A: bình thường, a bị bệnh

Xét cặp vợ chồng thế hệ thứ IV:

Chồng có bố bị bệnh => KG: Aa

Bên vợ: bố vợ có kiểu gen Aa, ông bà ngoại có kiểu gen 1/3AA: 2/3Aa => mẹ vợ có kiểu gen: (1AA: 1Aa) => vợ có kiểu gen: (3AA: 4Aa)

- Cặp vợ chồng IV: Aa x (3AA: 4Aa) , xác suất sinh con đầu lòng mang alen gây bệnh là 1- AA = 1- 5/14= 9/14

2 bệnh do hai alen lặn nằm trên hai cặp nhiễm sắc thể thường khác nhau

↔ 2 gen phân li độc lập với nhau

* Xét bệnh X: A bình thường >> a bị bệnh X

Người 14 bình thường (A-) có bố bị bệnh X

→ người 14 có KG là Aa

Người 15 bình thường (A-), bố mẹ bình thường (A-) có anh trai bị bệnh (aa)

→ bố mẹ người 15 : Aa x Aa

→ người 15 có dạng : (1/3AA : 2/3Aa)

Cặp vợ chồng 14 x 15 : Aa x (1/3AA : 2/3Aa)

Xác suất sinh con không mang alen gây bệnh (AA) là : ½ x 2/3 = 1/3

* Xét bệnh Y: B bình thường >> b bị bệnh Y

Người 14 bình thường (B-), mẹ bị bệnh Y (bb)

→ người 14 có KG là Bb

Người 15 : lập luận tương tự trên, có dạng : (1/3BB x 2/3Bb)

→ xác suất sinh con không mang alen gây bệnh (BB) là: ½ x 2/3 = 1/3

Vậy xác suất cặp vợ chồng 14 x 15 sinh con không mang alen gây bệnh 2 bệnh trên là :

1/3 x 1/3 = 1/9

Vậy xác suất cặp vợ chồng 14 x 15 sinh con mang alen gây bệnh là 8/9 = 88,89%

A bình thường >> a bị mù màu

Bố mẹ bình thường : X^AY      x X^AX-

Có 1 đứa con trai sinh ra bị mù màu : X^aY

→ Người mẹ phải có kiểu gen là X^AX^a

Theo lý thuyết, đời con của cặp vợ chồng trên có dạng: 1 X^AX^A : 1 X^AX^a : 1 X^AY : 1 X^aY

Nhận định chính xác nhất là A

A bình thường >> a bị teo cơ

B bình thường >> b bị mù màu

Do gia đinh sinh được 4 đứa con trai có kiểu gen là \(X_B^AY,X_b^AY,X_B^aY,X_b^aY\)

Mà người con trai nhận NST X từ mẹ

 → người mẹ phải cho các giao tử : \(X_B^A,X_b^A,X_B^a,X_b^a\)

→ người mẹ có kiểu gen là : \(X_B^AX_b^a\) hoặc \(X_b^AX_B^a\)

Và đã xảy ra quá trình hoán vị gen tại người mẹ

Người mẹ có kiểu hình bình thường

P: AaBbdd × AaBbDd sinh ra người con mang kiểu hình trội về 3 tính trạng (A-B-Dd)

Xác suất sinh người con thứ 2 có kiểu hình giống ng con đầu là: 3/4 ×3/4×1/2=9/32

Xác xuất để người con này dị hợp về 3 cặp gen trên là: 2/3×2/3= 4/9

Xác suất để người con này mang 3 alen trội (vì luôn có 1 alen trôi D) người con có kiểu hình trội về cả 3 tính trạng nên phải có kiểu gen AaBbDd và tỷ lệ là 2/3×2/3= 4/9

Xác xuất để người con này đồng hợp về cả 3 cặp gen là 0 vì Dd × dd không thể tạo ra đồng hợp trội DD (con đầu lòng mang 3 tính trạng trội)

Nhận định đúng là B :

Con gái đầu lòng của cặp vợ chồng này nhận gen quy định tính trạng “má lúm đồng tiền” từ mẹ.

Không thể xác định được gen qui định tính trạng má lúm đồng tiền nằm trên NST hay nằm ở trong ti thể (ngoài nhân) nhưng chắc chắn một điều rằng : con nhận gen qui định tính trạng từ bố mẹ

Đứa con không thể được sinh ra tử cặp bố mẹ trên là : X^mX^m ↔ con gái, mù màu

Quy ước gen: A: không bị u xơ nang, a : bị u xơ nang

                       B: không bị bạch tạng; b: bị bạch tạng.

P: AaBb × AaBb, xác suất sinh con bị 2 bệnh là: 1/4x1/4 = 1/16

Xác suất sinh 1 con bị 1 trong 2 bệnh là: 1/4x3/4x2 = 3/8

Xác suất họ sinh 2 người con có 1 người bị 1 trong 2 bệnh này và một người bị cả 2 bệnh là:

THIẾU LATEX

Tính trạng đơn gen

Xét cặp vợ chồng I.1 – I.2

Vợ chồng bình thường, sinh con II.5 bị bệnh

→ alen quy định gây bệnh là alen lặn

Mà người con bị bệnh là con gai, người bố bình thường

→ alen gây bệnh nằm trên NST thường

A bình thường >> a bị bệnh

→ (1) đúng

Đã xác định đựơc kiểu gen của 9 người:

Kiểu gen Aa : (1) (2) (8) (9) (10) (11)

Kiểu gen aa : (4) (5) (16)

→ (2) sai

Người (7) có dạng : (1/3AA : 2/3Aa)

Cặp vợ chồng II.7 x II.8 : (1/3AA : 2/3Aa) x Aa

→ người (14) có dạng : (2/5AA : 3/5Aa)

Người (15) có dạng : (1/3AA : 2/3Aa)

→ cặp vợ chồng III.14 x III.15 : (2/5AA : 3/5Aa) x (1/3AA : 2/3Aa)

Xác suất sinh con bị bệnh là 3/10 x 1/3 = 1/10 = 10%

→ (3) đúng

Xác suất sinh con đầu lòng không mang alen gây bệnh là: 7/10 x 2/3 = 7/15

→ (4) đúng

Vậy có 3 kết luận đúng

Ta có sơ đồ phả hệ:

Ở gia đình người chồng, bố chồng bình thường mà chị chồng bị bệnh => gen nằm trên NST thường.

A bình thường >> a bị bệnh

Người phụ nữ bình thường A- có :

- Mẹ bình thường A- , ông bà ngoại bình thường và có em trai bị bệnh aa

→ mẹ người phụ nữ có dạng (1/3AA : 2/3Aa)

- Bố bình thường A- , đến từ quần thể có tần số alen a = 10%

Cấu trúc quần thể này là : 0,81AA : 0,18Aa : 0,01aa

→ người bố có dạng (9/11AA : 2/11Aa)

- Bố mẹ người phụ nữ : (1/3AA : 2/3Aa) x (9/11AA : 2/11Aa)

Đời con theo lý thuyết : 20/33AA : 12/33Aa : 1/33aa

Vậy người phụ nữ có dạng là : (5AA : 3Aa)

Người nam giới bình thường A- có mẹ bị bệnh aa

→ người nam giới có kiểu gen là Aa

Cặp vợ chồng là : (5AA : 3Aa) x Aa

- Xác suất cặp vợ chồng này sinh con gái, không bị bệnh là:

1/2 x (1 – 3/16x1/2) = 29/64

Xác suất cặp vợ chồng này sinh con gái có kiểu gen Aa là :

            1/2 x (13/16x1/2 + 3/16x1/2) = 1/4

Vậy xác suất con gái cặp vợ chồng mang alen gây bệnh là :

            1/4 : 29/64 = 16/29 ↔ A đúng

• Xác suất sinh đứa thứ hai là trai không bị bệnh của cặp vợ chồng trên là 29/64

→ B đúng

- Xác suất để bố đẻ người vợ mang alen gây bệnh là 2/11

→ C sai

Có thể biết chính xác kiểu gen của :

Bên phía người vợ : cậu (aa), ông bà ngoại người vợ : Aa x Aa

Bên phía người chồng : mẹ chồng (aa), chị chồng (aa), chồng (Aa), bố chồng (Aa), ông bà ngoại người chồng : Aa x Aa => D đúng

Xét bệnh điếc bẩm sinh:

Cặp vợ chồng 5x6 bình thường sinh con bị bệnh → bệnh do alen lặn qui định

Mà người con bị bệnh là con gái → alen qui định bệnh nằm trên NST thường → (1) sai

A bình thường >> a qui định điếc bẩm sinh

Những người bình thường (A-), có bố/mẹ bị điếc bẩm sinh (aa) sẽ có kiểu gen là Aa

Những người bình thường (A-), có con bị điếc bẩm sinh (aa) sẽ có kiểu gen là Aa

Những người chắc chắn có kiểu gen Aa là: 2, 5, 6, 9, 12, 13

Vậy những người còn lại là 10 người có thể xảy ra TH tất cả có kiểu gen đồng hợp → (2) sai

Có 10 người xác định được kiểu gen liên quan đến bệnh điếc bẩm sinh là: 2, 5, 6, 9, 12, 13 và 1, 4, 8, 11 → (3) đúng

Người 10 có dạng là (1/3AA : 2/3Aa)

Cặp vợ chồng 9 x 10 : Aa x (1/3AA : 2/3Aa) → người 14 có dạng : (2/5AA : 3/5Aa)

Cặp vợ chồng 13 x 14 : Aa x (2/5AA : 3/5Aa) → người 16 có dạng: (7/17AA : 10/17Aa)

Gen qui định bệnh mù màu là gen lặn nằm trên NST giới tính X, người 16 là con trai, bình thường nên không mang gen này

→ xác suất để người 16 không mang alen gây bệnh là 7/17 = 41,18% → (4) đúng

Phát biểu đúng là (3), (4)

Quy ước gen: A: không bị điếc bẩm sinh, a: bị điếc bẩm sinh

B: không bị mù màu, b: bị mù màu

- Người vợ bình thường, có bố bị mù màu, có mẹ bị điếc bẩm sinh => người vợ mang alen gây 2 bệnh trên, có kiểu gen: \(Aa{X^B}{X^b}\)

- Người chồng, có em gái bị điếc bẩm sinh (aa) => bố mẹ chồng có kiểu gen Aa, vậy người chồng bình thường có kiểu gen: \((1AA:2Aa){X^B}Y\)

- Cặp vợ chồng này: \(Aa{X^B}{X^b} \times (1AA:2Aa){X^B}Y \Leftrightarrow (A:a)(2A:1{\rm{a}})(3{X^B} - :1{X^b}Y) \Leftrightarrow \left( {\frac{5}{6}A - :\frac{1}{6}aa} \right)(3{X^B} - :1{X^b}Y)\)

Vậy xác suất để cặp vợ chồng này sinh con không bị cả 2 bệnh là: 5/6 ×3/4 = 62.5%

- Quy ước gen:

+ A- không bệnh P; a – bệnh P, gen trên nhiễm sắc thể thường.

+ B- không bệnh Q; b – bệnh Q, gen trên X không Y.

(1) đúng, có 2 người xác định được chắc chắn kiểu gen là (2), (9).

(2) sai, có tối đa 6 người AA là (3), (4), (6), (7), (8), (10).

(3) sai, XS người số 10 mang gen gây bệnh P là 3/8.

(4) sai, cặp vợ chồng III₁₀ và III₁₁ là aaX^bY = 3/16 x 1/2 x 1/2 x 1/4 = 3/256

Quy ước gen: A: không bị bạch tạng; a: bị bạch tạng

                       D: không bị mù màu; d : bị mù màu.

Xét bệnh bạch tạng:

- Người vợ có mẹ bị bạch tạng nên có kiểu gen: Aa

- Người chồng cũng có mẹ bị bạch tạng nên có kiểu gen: Aa

- Xác xuất họ sinh con bình thường là 3/4

Xét bệnh mù màu:

- Người chồng bình thường có kiểu gen: \({X^D}Y\)

- Người vợ: ông ngoại bị bệnh mù màu nên người mẹ vợ có kiểu gen: \({X^D}{X^d}\), bố vợ bình thường có kiểu gen: \({X^D}Y\) → người vợ có kiểu gen: \(\left( {{X^D}{X^D}:{X^D}{X^d}} \right)\)

Vậy xác suất sinh con bình thường của họ là:             

TH1: kiểu gen của P: \(Aa{X^D}Y \times Aa{X^D}{X^D}\) xác suất sinh con bình thường là: 3/4

TH2: Kiểu gen của P: \(Aa{X^D}Y \times Aa{X^D}{X^d}\) xác suất sinh con bình thường là: 3/4 × 3/4

Vậy xác suất cần tìm là: \(\frac{1}{2} \times {\left( {\frac{3}{4}} \right)^2} + \frac{1}{2} \times {\left( {\frac{9}{{16}}} \right)^2} = \frac{{225}}{{512}}\)