Dàn ý thuyết minh về con trâu
I. Mở bài: Giới thiệu chủ đề cần thuyết minh: con trâu làng quê.
Con trâu là loài vật gắn bó với người nông dân trên mọi nẻo đường, hình ảnh những con trâu chăm chỉ đi cày cùng với người nông dân trở thành biểu tượng của nền văn minh lúa nước lâu đời.
II. Thân bài
Thông tin nguồn gốc, đặc điểm
- Trâu nước ta là loài động vật có nguồn gốc từ trâu rừng đã được thuần hóa.
- Trâu cân nặng từ 200 đến 800 kg, thân hình to lớn, đầu bé, sừng dài. Lưng thẳng, ngực nở, đuôi dài. Phần lớn trâu có lông da màu đen xám.
- Trâu là loài động vật sinh con, mỗi năm 1 lứa.
Đặc tính của con trâu
- Loài trâu khỏe mạnh, sức chịu đựng cao, chăm chỉ cần cù.
- Ít bệnh, khả năng chống lại bệnh tật cao.
- Trâu rất hiền lành, phù hợp với khai hậu nóng ẩm.
- Trâu ăn ít, không tốn nhiều thời gian chăm sóc.
Ích lợi của con trâu
*Về vật chất
- Con trâu là tài sản quý giá: "con trâu là đầu cơ nghiệp"
- Làm sức kéo cho người nông dân tạo ra lúa gạo.
- Nguồn lợi từ thịt, da, sừng dùng làm đồ mỹ nghệ.
*Về tinh thần
- Con trâu gắn bó, hữu ích với người nông dân như là người bạn thật sự.
- Con trâu đi vào thơ ca, văn chương.
- Một số nơi còn tổ chức lễ hội chọi trâu như tại Đồ Sơn, Hải Phòng.
III. Kết bài: Cảm nghĩ về con trâu trong cuộc sống hiện đại
- Mặc dù cuộc sống hiện đại có nhiều máy móc hỗ trợ phục vụ sản xuất những con trâu vẫn có nhiều giá trị với người nông dân.
- Trâu là biểu tượng cho sự cần cù chăm chỉ trong sản xuất nông nghiệp của người nông dân.
1 - Thuyết minh về con trâu
Nhắc đến làng quê Việt Nam, nhắc đến những cánh đồng lúa trĩu hạt mùa trổ bông, chúng ta không thể không nhắc đến con trâu. Con trâu không chỉ gắn liền với đồng ruộng mênh mông mà còn gắn liền với những người nông dân cơ cực, chân lấm tay bùn. “Con trâu là đầu cơ nghiệp”, câu nói của các cụ thời xưa cho thấy hình ảnh con trâu gắn liền với sự nghiệp làm nông của người nông dân.
Mặc dù có rất nhiều hình ảnh cũng như tài liệu về những chú trâu thầm lặng này nhưng chưa có bất kì tài liệu nào nói đến xuất xứ, cũng như lý do tại sao con người ta lại đưa chú trâu ra làm “đầu cơ nghiệp”. Trâu là động vật thuộc lớp thú có vú, nhóm sừng rỗng, bộ guốc chẵn, màu đen hoặc xám đen với lông mao bao phủ toàn thân chúng. Da trâu dày, những chiếc lông tơ như áo choàng choàng lên thân thể mập mạp kia. Thấp thoáng trong choàng đẹp đẽ ấy là làn da căng bóng mỡ màng. Trâu có cái đuôi dài, phe phẩy như chiếc quạt để đuổi lũ ruồi nhặng bu lấy cặp mông tròn quay của chú. Hai tai dài cũng giúp cho cái đuôi rất nhiều trong việc đuổi lũ nhặng đi. Tai trâu khá thính giúp trâu nghe ngóng những tiếng động xung quanh chúng. Chú trâu nào cũng có cái sừng dựng lên, người nông dân nhận biết sự lành dữ ở loài trâu một phần cũng nhờ đôi sừng trên đầu. Trâu có sừng dài, uốn cong lưỡi liềm, giúp trâu làm dáng thì ít mà tự vệ chống lại kẻ thù thì nhiều. Trâu có đặc điểm nổi bật là không có hàm trên, có thể vì vậy mà trâu phải nhai lại. Thêm một điểm khác biệt trâu có một kiểu ngủ rất đặc biệt. Hai chân trước gập vào trong, đầu ghé lên để ngủ.
Đến mùa vụ, trâu làm việc gần như cả ngày không nghỉ ngơi. Hết mùa, trâu được nghỉ ngơi, được chăm sóc, được hưởng những ngày thong dong gặm cỏ non lững thững trên những con đường đê. Ai trong chúng ta cũng đều biết đối với người nông dân con trâu chính là cơ ngơi là sự nghiệp mà họ có, chính vì vậy việc chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo vệ là cần thiết. Người nông dân thiếu đi con trâu sẽ không làm được gì vì có sức kéo, sức cày bừa, sinh sôi để có thêm những lứa sau…Không những vậy, trâu còn là con vật linh thiêng trong các lễ hội chọi trâu. Thịt trâu ăn cũng khá ngon, thơm và bổ dưỡng, sừng và da trâu còn dùng để làm trang sức, quần áo. Không chỉ góp phần quan trọng trong đời sống vật chất mà còn có mặt trong đời sống tinh thần của người dân Việt Nam. Từ xa xưa, trâu hay còn gọi là sửu và có mặt trong muời hai con giáp. Con trâu gắn liền với tuổi tác của con người. Người mang tuổi trâu thường rất chăm chỉ cần cù. Trong đời sống văn hóa tinh thần, trâu còn là con vật thiêng liêng dùng để tế lễ thần linh trong ngày lề hội. Ngoài ra còn gắn liền với những lễ hội truyền thống Việt Nam ta như chọi trâu và đâm trâu. Ở Hải Phòng có lễ hội chọi trâu nổi tiếng ở Việt Nam. Hải Phòng là nơi có truyền thống văn hoá với di tích lịch sử và những danh lam thắng cảnh mang đặc trưng của vùng biển. Trong di sản văn hoá ấy, nổi bật nhất vẫn là lễ hội chọi trâu Đồ Sơn, nó mang đậm bản sắc văn hoá dân tộc. Đây là một sinh hoạt văn hoá, nghệ thuật truyền thống nói lên cuộc sống vật chất và tâm linh. Lễ hội chọi trâu Đồ Sơn được khôi phục lại và được Nhà nước xác định đây là một trong mừơi lăm lễ hội quốc gia, vì lễ hội này không chỉ là giá trị văn hoá, tín ngưỡng mà còn là điểm du lịch hấp dẫn.
Trâu đã trở thành biểu tượng cho sự trung thực, chân thành, chính trực cho sức mạnh và tinh thần thượng võ. Mặc dù nên công nghịêp hóa hiện đại hóa ngày càng phát triển nhưng con trâu vẫn là con vật không thể thiếu với người nông dân Việt Nam. Và hình ảnh con trâu cần cù, chung thủy mãi luôn in sâu trong mỗi người dân Việt Nam.
2 - Thuyết minh về con trâu
Từ biết bao đời nay, hình ảnh con trâu kéo cày đã trở nên quá quen thuộc đối với mỗi chúng ta. Đặc biệt hơn nữa, con trâu được xem là con vật thiết yếu của người nông dân trong việc đồng áng, cày bừa. Ngày xưa, nhà nào có một con trâu được xem là giàu có, bởi lẽ “con trâu là đầu cơ nghiệp”, có trâu tức là có ruộng đất. Và chính vì thế cho nên việc tậu trâu cũng được xem là một trong ba việc lớn trong đời của người đàn ông.
Trâu đã xuất hiện từ lâu trong những làng quê Việt Nam. Về nguồn gốc xuất xứ của trâu tại Việt Nam thì hiện có rất nhiều tài liệu khác nhau, tuy nhiên đa phần các tài liệu đều cho rằng, trâu ở Việt Nam có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc giống trâu đầm lầy. Trâu là động vật nhai lại, thuộc họ Bò, có bộ Guốc chẵn và thuộc nhóm sừng rỗng. Loài trâu có đặc tính hiền lành và có phần chậm chạp. Mỗi con trâu trưởng thành có trọng lượng trung bình từ 200kg đến 500kg. Trâu không có hàm răng trên và có sức khỏe khá tốt, khá bền. Chính vì vậy mà trâu được dùng để kéo cày, chở củi hay chở lúa ngô vào mùa thu hoạch.
Không chỉ cung cấp sức kéo cho con người, trâu còn là một trong những nguồn thực phẩm tốt của con người. Thịt trâu có giá trị dinh dưỡng, bởi có chứa hàm lượng đạm cao gấp đôi so với thịt lợn, trong khi đó hàm lượng chất béo lại rất thấp. Chất đạm và chất béo có nhiều hơn cả trong sữa trâu. Người ta thường dùng da trâu để làm mặt trống, làm giày. Còn sừng trâu thì làm các đồ mĩ nghệ như lược, tù và…
Đối với người nông dân, trâu là một người bạn thân thiết. Từ kéo cày, kéo phân, chở hoa màu…đều do trâu đảm nhiệm. Trong khi đó, thức ăn của trâu rất giản dị. Cỏ là thức ăn chủ yếu và ngoài ra còn có cám, cây chuối thái nhỏ, rơm, rạ… Trong kí ức tuổi thơ của những đứa trẻ mục đồng thì con trâu cũng là một người bạn hết sức thân thiết. Hình ảnh những đứa trẻ hồn nhiên ngồi trên lưng trâu thổi sáo, thả diều, chơi cờ lau đã góp phần làm nên một vẻ đẹp bình dị và mộc mạc của những làng quê Việt Nam.
Không chỉ gắn bó với đời sống hiện thực của con người, con trâu còn gắn liền với với đời sống tinh thần của người dân Việt. Trâu là một trong 12 con giáp và gắn liền với tuổi tác của nhiều người. Ở nhiều nơi, trâu còn là con vật dùng để tế lễ thần linh trong ngày lễ hội như lễ hội xuống đồng, lễ hội cơm mới… Không những thế, những chú trâu còn tham gia vào các hoạt động văn hóa thể thao. Hội chọi trâu ở Đồ Sơn – Hải Phòng là một lê hội lớn, hàng năm thu hút rất nhiều người tham gia. Trong SEA Games 22, chúng ta cũng dùng đến hình ảnh chú trâu vàng để biểu tượng cho sự trung thực, cho sức mạnh và tinh thần thượng võ của con người Việt Nam.
Ngày nay, việc làm đồng áng và kéo chở hoa màu người ta dùng đến các loại máy móc hiện đại hơn. Tuy vậy, con trâu vẫn là người bạn thân thiết bao đời nay với người nông dân. Hình ảnh những chú trâu cần cù, chăm chỉ làm việc dưới lũy tre làng vẫn mãi in đậm trong kí ức của mỗi người dân Việt Nam.
3 - Thuyết minh về con trâu
Trâu là loài động vật quen thuộc đối với làng quê, cánh đồng ruộng Việt Nam. Đặc biệt là đối với người nông dân, trâu là động vật không thể thiếu trong việc làm ruộng, cày bừa, vì thế trâu được nhắc đến trong câu thành ngữ Việt Nam xưa “Con trâu là đầu cơ nghiệp”.
Trâu xuất hiện từ rất lâu ở đồng quê Việt Nam, hình ảnh con trâu dường như không xa lạ đối với người dân ở đây. Trâu thuộc họ Bò, phân bộ nhai lại, nhóm sừng rỗng, bộ Guốc chẵn, là động vật ở nhóm Thú có vú vì nó nuôi con bằng sữa. Nó có nguồn gốc từ trâu rừng thuần hóa, thuộc giống trâu đầm lầy. Trâu to, khỏe, vạm vỡ, thấp ngắn, bụng to, mông dốc. Những điểm này rất thích hợp đối với công việc của chú trâu.
Nhắc đến con trâu là ai cũng nghĩ ngay đến một hình ảnh làm việc siêng năng, cần cù cùng với người nông dân, đó là chú trâu hiền lành cùng với việc cày bừa trân đồng ruộng đầy vất vả. Trâu xuất hiện trên đồng ruộng làng quê Việt Nam, nó cày bừa thật chăm chỉ. Khi lưỡi cày cắm xuống đất, nó nhanh nhẹn kéo cày thành từng luống đất đều đặn tăm tắp, khiến người nông dân rất hài lòng. Trâu làm việc từ sáng đến tối, dường như không mệt nhiều. Khi người nông dân ra lệnh trâu về, nó hiểu ý chủ, liền nhanh nhẹn lên bờ. Như nhớ đường về nhà nên trâu đi rất nhanh và nó biết về đúng nơi mà được coi là “Thiên đường riêng” của mình, đó là cái chuồng trâu thật đẹp và sạch sẽ, với những thức ăn ngon mà người chủ đã chuẩn bị sẵn, đó là những ngọn cỏ thật tươi.
Con trâu còn gắn bó với tuổi thơ của những trẻ mục đồng. Hình ảnh với những buổi chiều nắng dịu, lũ trẻ ngồi trên lưng trâu thổi sáo, chơi cờ lao, thả diều đã là một hình ảnh đẹp, được các họa sĩ khắc lên những bức trang sinh động, mộc mạc, tự nhiên, một bức tranh làng quê rất đẹp. Đặc biệt, lũ trẻ còn gắn bó thân thiết với chú trâu khi tắm sông. Chúng tắm và nô đùa với trâu dưới nước như những người bạn thân chứ không phải là một loài động vật nông nghiệp.
Thú vị hơn nữa, con trâu còn xuất hiện trong một số lễ hội, đình đám các Sea Game. Ở Đồ Sơn, có lễ hội Chọi Trâu, diễn ra vào mồng chín tháng tám hằng năm. Lễ hội diễn ra nhằm chọn ra những chú trâu khỏe ở các vùng. Ngoài ra, còn có hội đua trâu, đâm trâu ở Tây Nguyên. Lễ hội này thật có ý nghĩa. Những chú trâu được giết để lấy thịt tế các vị thần linh trong bản, nhằm cầu phúc cho một năm an lành, trù phú.
Nói đến lợi ích của con trâu thì người ta nghĩ ngay đến sức mạnh của nó. Trâu có sức kéo trong cày bừa, làm ruộng, nó còn kéo xe, gỗ, giúp ít nhiều. Ngoài ra, nó còn cung cấp thịt cho ngành thực phẩm. Trâu còn cung cấp sữa, làm đồ mĩ nghệ như sừng, da,…
Trâu có nhiều lợi ích về ngành kinh tế, trong nông nghiệp làm ruộng và nhiều ngành khác, nên chúng ta cần phải bảo vệ, chăm sóc tốt chúng. Cần có biệc pháp ngăn chặn sự tuyệt chủng ở loài trâu để duy trì nòi giống họ Trâu giúp chúng ta luôn có được những lợi ích từ những chứ trâu mập mạp khỏe mạnh này.
Hiện nay, với sự phát triển của công nghiệp hóa hóa, hiện đại hóa nên có nhiều máy móc tân thời xuất hiện, hình ảnh chú trâu đã dần không còn xuất hiện trên làng quê Việt Nam. Nhưng trong tâm trí của người nông dân thì chú trâu vẫn là người bạn thân thuộc nhất, đối với lũ trẻ thì trâu lại là người bạn quen thuộc, gắn bó thân thiết trong kí ức tuổi thơ của chúng. Sự gắn bó, tâm sự của người nông dân Việt Nam còn thể hiện qua bài thơ vô cùng giản dị, đầy sinh động này:
“Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy ai mà quả công
Bao giờ cây lúa còn bông
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn”
4 - Thuyết minh về con trâu
Từ bao đời nay hình ảnh người nông dân đã trở thành một điển hình khi các hình ảnh ấy trở thành một nét văn hóa đặc sắc được gìn giữ như một di sản. Và gắn liền với hình ảnh của người nông dân ấy chính là hình ảnh con trâu. Trâu trở thành người bạn người đồng hành và cả là con vật nuôi yêu quí của những gia đình nông dân chân lấm tay bùn.
Từ thời xa xưa câu thơ sau như một lời vắn tắt về hình ảnh và mối quan hệ thân thiết giữa trâu với người:
“Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta
Cấy cày vốn nghiệp nông gia
Ta đây trâu đấy ai mà quản công
Bao giờ cây lúa còn bông
Thì còn ngọn cỏ ngoài đồng trâu ăn"
Những câu thơ ấy thật giản dị và khái quát lên đời sống của người nông dân cùng với nghiệp nông gia của mình thì hình ảnh con trâu là một hình ảnh điển hình. Ngoài là hình ảnh của những con trâu theo người đi cày đi bừa, sớm nắng chiều mưa vẫn miệt mài với công việc cày kéo của mình thì Trâu còn xuất hiện với những lúc thảnh thơi và nên thơ. Đó là những lúc những em bé mục đầu vắt vẻo trên lưng trâu với tiếng sáo ngân vang giữa những đồng quê thanh bình. Hình ảnh đó thật nên thơ mà cũng thật lãng mạn trữ tình.
Trâu là loài động vật to lớn, tùy thuộc vào giống loại mà kích thước của chúng và màu sắc của chúng cũng khác nhau. Có những con màu xám bóng loáng những con màu bạc và có cả những chú trâu mộng lực lưỡng bước những bước đi chậm rãi.
Trâu Việt Nam với hai chiếc sừng dài và cong vút, chúng cũng có màu gần giống với màu da của những chú trâu. Một điểm đặc biệt của trâu đó là trâu chỉ có một hàm răng còn một hàm thì không. Điều này gắn với câu chuyện trí khôn của ta đây mà nhiều người vẫn thường nhắc tới.
Thức ăn chủ yếu của Trâu là cỏ, chính vì vậy chúng ta thường thấy trên những triền đê hay ven sông thì từng đàn trâu ăn cỏ rất nhiều. Theo đó thì trâu rất khỏe chúng có thể kéo những xe đầy thóc lúa hoặc ngô khoai vào những ngày thu hoạch. Ngoài ra chúng còn có thể theo người nông dân ra đồng để cày bừa và chuẩn bị cho một mùa vụ mới.
Những con trâu to khỏe nhất được những gia đình nông dân chăm bẵm chu đáo. Ngoài thời gian mùa vụ chính trâu bò được dùng để kéo xe. Ngoài ra trâu Việt Nam còn gắn với những lễ hội lớn như chọi trâu ở Đồ Sơn hay là những lễ tế trâu có từ ngàn đời xưa nay.
Mỗi khi nhắc tới hình ảnh của chúng thì chúng ta nghĩ ngay tới hình ảnh của người nông dân việt Nam. Thật không thể có gì có thể thay thế được chúng trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Những câu chuyện những caai ca dao dân ca có nhắc tới loài này cũng trở nên đẹp đẽ và đầy tình cảm.
5 - Thuyết minh về con trâu
Trong tất cả các loài động vật, có thể nói chúng tôi là loài vật có ích nhất trong việc đồng áng, chúng tôi là "đầu cơ nghiệp" là biểu tượng của sự cần cù, chăm chỉ. Các bạn có biết tôi là ai không? Xin thưa, tôi là trâu đây – con trâu ở làng quê Việt Nam.
Tuy gọi là trâu nhưng tổ tiên tôi lại thuộc họ bò, sừng rỗng, thuộc bộ nhai lại, lớp thú có vú. Riêng tôi, tôi thuộc nhóm trâu Việt Nam, loài trâu rừng thuần hóa, thuộc nhóm trâu đầm lầy. Trâu cái nặng trung bình từ 350-400kg. Còn trâu đực thì khoảng 400-450kg.
Tôi có khuôn mặt tựa như hình thang ngược. Đôi mắt tôi to tròn, hiền dịu, mi mỏng. Mũi tôi lúc nào cũng ươn ướt như người bị sổ mũi. Cặp sừng hình lưỡi liềm tạo cho tôi một phong cách rất oai vệ. Tôi được tạo hóa khoác lên người một bộ lông màu xám hay màu xám đen. Thân hình tôi lực lưỡng, vạm vỡ để thích hợp với các công việc nặng nhọc. Tuy vậy nhưng tôi lại sở hữu một chiều cao có đôi chút khiêm tốn. Bụng thì không nhỏ chút nào, mông dốc, đầu vú nhỏ. Để đền đáp lại công lao nuôi dưỡng của các bác nông dân tôi cống hiến thịt. Thịt trâu tôi cũng bổ không kém gì thịt bò đâu nhé! Mà còn không bị phong ngứa nữa cơ. Tôi duy trì nòi giống giúp các bác nông dân, trâu 3 tuổi đã có thể đẻ lứa đầu. Mỗi lứa khoảng từ 3 – 6 nghé. Nghé sơ sinh nặng từ 22 – 25kg. Tôi còn cống hiến cả sữa, bộ da để làm mặt trống, cặp sừng để làm đồ mỹ nghệ xuất khẩu đấy. Phân của tôi cũng được dùng làm phân bón. Tôi thật có ích phải không? Là người Việt Nam không ai không biết câu ca dao:
"Trâu ơi ta bảo trâu này
Trâu ra ngoài ruộng trâu cày với ta".
Người nông dân nuôi tôi chủ yếu để cày ruộng, kéo cày. Từ sáng sớm, lúc bạn gà vừa cất tiếng gáy, tôi đã theo các bác nông dân ra đồng. Tôi làm việc rất chăm chỉ. Trời nắng tôi cũng làm, trời mưa tôi cũng làm, không ngại khó khăn, gian khổ. Trâu tôi một ngày trung bình có thể cày từ 3 – 4 sào đất. Nhưng ở Tây Nguyên, tôi lại được nuôi chủ yếu để kéo gỗ, có thể từ 0,5 – 1,3m3 với đoạn đường từ 3 – 5km.
Trâu tôi không chỉ xuất hiện với việc đồng áng, mà tôi còn xuất hiện ở các lễ hội vì thế trong dân gian đã có câu ca dao:
"Dù ai buôn đâu, bán đâu
Mùng 9 tháng 8 chọi trâu thì về".
Tôi xuất hiện ở lễ hội chọi trâu Đồ Sơn (Hải Phòng). Ở lễ hội này dù thắng hay thua, tôi vẫn bị xẻ thịt để chia cho mọi người gọi là lộc. Tôi còn là biểu tượng của SEAGAMES 22 Việt Nam vừa rồi đó các bạn ạ.
Không chỉ có hai hình ảnh thân quen trên, mà tôi còn xuất hiện với hình ảnh là người bạn đối với tuổi thơ nông thôn. Chiều chiều, sau mỗi ngày làm việc chăm chỉ ở ngoài đồng, tôi được các cậu bé dắt đi ăn cỏ, uống nước, tắm táp. Các cậu còn dắt tôi đi thả diều, các cậu ngồi chễm chệm trên lưng tôi. Dùng lưng tôi làm chỗ ngồi học bài, thổi sáo. Tiếng sáo của các cậu đã tạo nên bức tranh sống động thật thanh bình ở nông thôn.
Nói đến sức khỏe của loài trâu chúng tôi, dân gian hay có câu nói "khỏe như trâu" nhưng đôi lúc tôi cũng cần được dưỡng sức. Nếu không được chăm sóc kỹ lưỡng, tôi rất dễ mắc bệnh. Mỗi ngày, cứ 2 tiếng làm việc là phải cho tôi nghỉ 15 phút. Sau một tuần làm việc là phải cho tôi nghỉ xả hơi 1 ngày. Không nên cho tôi làm việc liên tục. Sức trâu có hạn mà. Vào mùa hè, các bạn phải giữ chuồng trại của tôi sạch sẽ, thoáng mát, để muỗi không đốt tôi. Còn vào mùa đông, các bạn phải giữ ấm cho tôi bằng cách cho thêm rơm vào chỗ tôi nằm nếu không tôi bị cảm thì khốn.
Ngày nay, với đà công nghiệp ngày một phát triển hơn, nhiều loại máy móc được ra đời dần thay thế công việc của trâu tôi. Nhưng tôi mãi gắn bó với đời sống nông thôn dân dã, vẫn mãi là bạn của tuổi thơ nông thôn và của người nông dân Việt nam.
