Di truyền liên kết với giới tính

F₂ phân ly 3 đỏ : 1 trắng → đỏ trội hoàn toàn so với trắng; con trắng chỉ có ở giới đực → gen nằm trên vùng không tương đồng của NST X.

Quy ước: A- mắt đỏ; a- mắt trắng

Ruồi mắt trắng toàn ruồi đực: X^aY = 1/2X^a × 1/2Y

→ Con cái dị hợp: F₁: X^AX^a × X^AY → F₂: 1X^AX^A : 1X^AX^a : 1X^AY : 1X^aY

→ P: X^AX^A × X^aY

A sai

B sai, có 4 loại kiểu gen

C sai, cho ruồi mắt đỏ F₂ giao phấn ngẫu nhiên: (1X^AX^A : 1X^AX^a) × X^AY ↔ (3X^A : 1X^a) × (1X^A : 1Y)

→ Tỷ lệ kiểu gen: 3X^AX^A : 3X^AY : 1X^aY : 1X^AY 

D đúng, cho ruồi F₂ giao phối ngẫu nhiên: (X^AX^A : X^AX^a) × (X^AY : X^aY) ↔ (3X^A : 1X^a) × (1X^a : 1X^A : 2Y) tỷ lệ ruồi mắt đỏ là 1 – tỷ lệ ruồi mắt trắng = 1 – 1/4 × 3/4 = 81,25%

I. đúng. Tỉ lệ kiểu hình ở 2 giới F₁ không đều nhau → Tính trạng màu cánh di truyền liên kết với giới tính

II. đúng

+ Xét phép lai 2: cánh đỏ ×cánh xám → 1 cánh đỏ : 2 cánh xám : 1 cánh trắng

→ xám > đỏ > trắng

Quy ước gen: A: cánh xám > A₁: cánh đỏ> a: cánh trắng

+ Phép lai 1: \({X^A}{X^a} \times {X^A}Y \to 1{X^A}{X^A}:1{X^A}{X^a}:1{X^A}Y:1{X^a}Y\)(2 ruồi cái cánh xám: 1 ruồi đực cánh xám: 1 ruồi đực cánh trắng)

+ Phép lai 2: \({X^A}{X^a} \times {X^{{A_1}}}Y \to 1{X^A}{X^{{A_1}}}:1{X^{{A_1}}}{X^a}:1{X^A}Y:1{X^{{A_1}}}Y\) (1 ruồi cái cánh đỏ: 1 ruồi cái cánh xám: 1 ruồi đực cánh xám: 1 ruồi đực cánh trắng)

+ Phép lai 3: \({X^{{A_1}}}{X^a} \times {X^{{A_1}}}Y \to 1{X^{{A_1}}}{X^{{A_1}}}:1{X^{{A_1}}}{X^a}:1{X^{{A_1}}}Y:1{X^a}Y\) (2 ruồi cái cánh đỏ: 1 ruồi đực cánh đỏ: 1 ruồi đực cánh trắng)

III. đúng. Lai giữa cái ở phép lai 2 với đực phép lai 1:

\({X^A}{X^a} \times {X^A}Y \to 1{X^A}{X^A}:1{X^A}{X^a}:1{X^A}Y:1{X^a}Y\)(2 ruồi cái cánh xám: 1 ruồi đực cánh xám: 1 ruồi đực cánh trắng)

IV. đúng. Lai giữa cái ở phép lai thứ 2 với đực ở phép lai thứ 3:

\({X^A}{X^a} \times {X^{{A_1}}}Y \to 1{X^A}{X^{{A_1}}}:1{X^{{A_1}}}{X^a}:1{X^A}Y:1{X^{{A_1}}}Y\) (50% cánh xám: 25% cánh đỏ: 25% cánh trắng)

Tỷ lệ phân ly ở Fa:
Tỷ lệ phân ly màu thân ở 2 giới khác nhau → gen quy định màu thân nằm trên NST giới tính., F1 có thân đen → thân đen là trội hoàn toàn so với thân trắng.
Tỷ lệ lông dài: lông ngắn = 1/3 → độ dài lông do 2 cặp gen quy định →(2) đúng
Quy ước gen
A : Thân đen, a thân trắng.
B-D- lông dài ; B-dd, bbD-, bbdd : lông ngắn.
$P:{X^A}{X^A}BB{\text{DD}} \times {X^a}Ybb{\text{dd}} \to {F_1}:{X^A}{X^a}BbDd:{X^A}YBbDd$
Con đực F1 lai phân tích: ${X^A}YBbDd \times {X^a}{X^a}bb{\text{dd}}$
+ ở Fa có 2 x 4 = 8 kiểu gen. → (1) đúng
+ Kiểu hình lông ngắn thân trắng có các kiểu gen: $Bb{\text{dd}}{X^a}Y,bbDd{X^a}Y,bb{\text{dd}}{X^a}Y$ →(3) sai
+ Các cá thể lông dài ở Fa: ${X^A}{X^a}BbDd \times {X^a}YBbDd$
Số kiểu gen tối đa được tạo thành là: 4x9 = 36, số kiểu hình:4 x 2 =8 → (4) đúng

Tính các tỷ lệ: cánh dài /cánh ngắn: 9/7 , tỷ lệ có lông đuôi/ không có lông đuôi = 3/1
→ tính trạng cánh là do 2 gen tương tác bổ sung → (3) đúng
- Nếu 2 các gen quy định 2 tính trạng này PLĐL thì tỷ lệ KH là (9:7)(3:1)≠ đề bài → 1 trong 2 gen quy định tính trạng cánh nằm trên X
- P thuần chủng, F1 đồng hình cánh dài có lông đuôi → có lông đuôi là trội so với không có lông đuôi. Và các con đực chỉ có kiểu hình có lông đuôi → chỉ nhận giao tử mang alen trội về tính trạng này , mà ở giới cái mới có hoán vị gen → con cái XX, con đực XY,
- Quy ước gen: A-B- cánh dài, A-bb/aaB-/aabb: cánh ngắn.
D có lông đuôi, d: không có lông đuôi.
- Mà ở F1 đồng hình → 2 gen B và D nằm trên vùng tương đồng của X và Y → (1),(4) sai

Vậy kiểu gen của P là:P:  ♂$AAX_D^BY_D^B$ × ♀$aaX_d^bX_d^b$ → F1:♀$AaX_D^BX_d^b$ × ♂$AaX_d^bY_D^B$

- Ở F2: tỷ lệ con cái, cánh dài có lông đuôi (A-B-D) chiếm tỷ lệ 0.15 mà A-=0.75
→ B-D-=0.2, chỉ có con cái có hoán vị gen nên con đực cho $X_d^b = 0.5 \to X_D^B = \frac{{0.2}}{{0.5}} = 0.4 \to f = 20\% $→ (2) đúng.
- Cho con cái F1 lai phân tích:

♂$aaX_d^bY_d^b$×♀$AaX_D^BX_d^b,$ $f = 20\% $

→♂$(Aa:aa)$$(0.4X_D^BY_d^b:0.4X_d^bY_d^b:0.1X_D^bY_d^b:0.1X_d^BY_d^b)$

Vậy tỷ lệ con đực cánh dài, không có lông đuôi (A-B-dd) 0.1x 1/2 =0.05 = 5% → (5) sai.
Vậy tất cả có 2 ý đúng.

Cả 2 bệnh này ở người đều được quy định bởi gen nằm trên NST X không có alen tương ứng trên Y.
Người phụ nữ có
Mẹ bị mù màu, đông máu bình thường ↔$X_H^rX_ - ^r \leftrightarrow \left( {\frac{1}{2}X_H^rX_H^r:\frac{1}{2}X_H^rX_h^r} \right)$
Bố bị hemophilia A, không bị mù màu ↔$X_h^RY$

→ người phụ nữ có dạng là : $\left( {\frac{3}{4}X_h^RX_H^r:\frac{1}{4}X_h^RX_h^r} \right)$
Người phụ nữ đang mang thai 1 bé trai
→ bé trai nhận Y từ bố, chỉ cần xét X từ mẹ
Để người con không bị 2 bệnh trên ↔ người con phải nhận giao tử $X_H^R$ từ mẹ
→ người mẹ chỉ có thể là $X_h^RX_H^r$: ↔ tỉ lệ xảy ra trường hợp này là 3/4
Mà f = 3% → người mẹ cho giao tử $X_H^R = 1,5\% $:
→ vậy xác suất để người con trai đang mang thai kia sinh ra bình thường về 2 bệnh là :
1,5% x ¾ = 1,125% = 0,01125

Ruồi cái mắt đỏ thuần chủng có kiểu gen là X^AX^A.

T. H. Moocgan đã nghiên cứu trên ruồi giấm và phát hiện ra hiện tượng di truyền liên kết với giới tính.

P: X^DX^d × X^DY → 1X^DX^D:1X^DX^d:1X^DY:1X^dY → Có 4 loại kiểu gen.

Quy ước gen: A – bình thường; a – bị bệnh.

Người chồng: bình thường có kiểu gen XAY

Người vợ:

Bà ngoại bị bệnh  (XaXa) → mẹ vợ: XAXa × bố vợ: XAY → Người vợ: 1XAXA:1XAXa.

→ để họ sinh con bị bệnh thì người vợ phải có kiểu gen XAXa với xác suất 1/2.

Xét cặp vợ chồng: XAXa × XAY → XS họ sinh con đầu lòng không bị bệnh là: \(\left( {1 - \dfrac{1}{2} \times \dfrac{1}{2}X \times \dfrac{1}{2}Y} \right) = \dfrac{7}{8} = 87,5\% \)

Ở Châu chấu, NST giới tính ở giới cái là XX và giới đực là XO

Đời con có tỉ lệ 1 ruồi cái mắt đỏ : 1 ruồi cái mắt trắng : 1 ruồi đực mắt đỏ : 1 ruồi đực mắt trắng

Con cái chỉ có mắt đỏ → ruồi bố có kiểu gen X^AY

Con đực có mắt đỏ và mắt trắng → ruồi mẹ có kiểu gen X^AX^a

Đối với các gen nằm trên đoạn tương đồng của NST giới tính thì  di truyền tuân theo các quy luật của gen trên NST thường (sự di truyền giả NST thường). => B sai

Gen nằm trên đoạn không tương đồng của NST X : di truyền theo quy luật chéo => A sai

Gen nằm trên vùng tương đồng của NST giới tính X và Y tương tự với sự di truyền trên NST thường => C sai

Gen nằm trên vùng không tương đồng của NST giới tính Y: tính trạng do gen này quy định được di truyền theo quy luật di truyền thẳng. Tính trạng được di truyền trực tiếp cho 1 giới dị giao XY. Tính trạng được biểu hiện 100%. => D đúng

Chọn D

Cả hai gen đều biểu hiện ở cả hai giới  => Gen nằm trên X

Hai gen phân ly độc lập => 1 gen nằm trên NST giới tính, 1 gen nằm trên NST thường.

Số kiểu hình: 3.2

Số loại kiểu gen ở giới đực gấp hai lần số loại kiểu gen ở giới cái

=> Đực (XX= \(\frac{3}{2}\).(3+1) = 6) , Cái XY =3

Gen trên NST giới tính có 3 alen

Gen trên NST thường 2 alen (B- :bb)

=> A sai, số loại giao tử 2.2=4

B sai, số phép lai = số kiểu gen đực x số kiểu gen cái = 6.3.3.3 = 162

C sai, vì 1 gen nằm trên NST giới tính, 1 gen nằm trên NST thường.

D đúng

=> Chọn D