Phần I - Trước khi đọc
Trả lời câu 1 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Trong thế giới tưởng tượng, những con vật kì ảo thường được hình dung là có nhiều đặc điểm kì lạ, biết nói tiếng người, có nhiều phép thần thông, biến hoá, có thể hại người hoặc giúp ích cho người.
Việc sáng tạo ra những con vật kì ảo thường đem lại sự hấp dẫn, thú vị cho câu chuyện. Hãy tưởng tượng, vẽ một con vật kì ảo và giới thiệu về con vật đó.
Phương pháp giải:
Em nhớ lại các bộ phim hoặc truyện mà mình từng trải nghiệm, trong đó có các con vật kì ảo như thuồng luồng, rồng thiêng, rùa thần… em có thể hình dung và vẽ lại chúng.
Giải chi tiết:
Em nhớ lại các bộ phim hoặc truyện mà mình từng trải nghiệm, trong đó có các con vật kì ảo như thuồng luồng, rồng thiêng, rùa thần… em có thể hình dung và vẽ lại chúng.
Trả lời câu 2 (trang 25 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Em nhớ lại các bộ phim hoặc truyện mà mình từng trải nghiệm, trong đó có các đồ vật kì ảo giúp ích cho nhân vật… em có thể hình dung và vẽ lại chúng.
Giải chi tiết:
Có thể dùng các đồ vật trong truyện: truyện Tấm Cám có khung cửi, truyện Cây bút thần có cây bút thần…
Phần II - Đọc văn bản
Trả lời câu 1 (trang 26 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Em theo dõi đoạn thứ hai để trả lời câu này.
Giải chi tiết:
Em dự đoán khi Thạch Sanh về ở với Lý Thông sẽ gặp rất nhiều chuyện vì Lý Thông kết bạn với Thạch Sanh là một sự tính toán của hắn.
Trả lời câu 2 (trang 28 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn văn và liệt kê đặc điểm của thế giới do vua Thủy Tề cai trị.
Giải chi tiết:
Thế giới do vua Thủy Tề cai trị có đặc điểm:
- Là một thế giới thần kì, nhiều phép thuật: dinh thự ở dưới nước, có nhiều phép thuật.
- Là thế giới giàu có, hiếu khách, công bằng, ơn nghĩa: vua Thủy Tề đãi Thạch Sanh nhiều vàng bạc.
Phần III - Sau khi đọc
Trả lời câu 1 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Từ văn bản đã học, em trả lời câu hỏi theo cảm nhận của bản thân.
Giải chi tiết:
- Em có thích truyện Thạch Sanh.
- Bởi vì truyện Thạch Sanh là truyện cổ tích có chứa đựng nhiều yếu hoang đường thần kỳ nhưng vẫn thể hiện được ước mơ của nhân dân về công bằng, về sức mạnh, là câu chuyện mà người hiền lành được đền đáp xứng đáng và kẻ ác thì bị trừng trị đích đáng.
Trả lời câu 2 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc kĩ đoạn đầu văn bản, chú ý xuất thân và hoàn cảnh nhân vật.
Giải chi tiết:
- Gia cảnh của Thạch Sanh đặc biệt ở chỗ đó là chàng là thái tử được Ngọc Hoàng sai xuống trần gian làm con trai đầu thai của cặp vợ chồng hiền lành quận Cao Bình mãi không có con.
- Khi chàng biết dùng búa, chàng được các vị thần tiên dạy cho các phép thần thông. Sau đó, chàng mồ côi cả cha lẫn mẹ và sống lủi thủi một mình ở túp lều bên gốc đa. Cả gia tài chỉ có cây búa mà cha để lại.
Trả lời câu 3 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Xem lại văn bản và liệt kê các con vật kì ảo xuất hiện trong truyện.
Giải chi tiết:
- Truyện Thạch Sanh có 2 con vật kỳ ảo là chằn tinh và đại bàng.
- Chúng đều có đặc điểm đều là những con vật ác độc, hung dữ, làm hại người và trả thù người đã làm hại đến chúng. Chúng đều bị Thạch Sanh tiêu diệt, cứu giúp những người hiền lành, lương thiện khác.
Trả lời câu 4 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Thử hình dung công chúa vẫn biết nói và sự việc sẽ diễn ra theo hướng khác.
Giải chi tiết:
Sau khi được Lý Thông kéo lên từ hang của đại bàng và đưa trở lại cung, công chúa đã bị câm. Theo em, nếu công chúa không bị như vậy thì công chúa sẽ nói ra việc Thạch Sanh bị Lý Thông hãm hại, lấp mất cửa hang và truyện sẽ kết thúc nhanh chóng, bớt đi phần nào kịch tính và thú vị.
Trả lời câu 5 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Xem lại văn bản và liệt kê các đồ vật kì ảo xuất hiện trong truyện.
Giải chi tiết:
Truyện Thạch Sanh có nhiều đồ vật kì ảo. Liệt kê các đồ vật đó:
- Đàn thần: Tiếng đàn giúp Thạch Sanh được giải oan, giải thoát giúp cho công chúa biết nói, vạch mặt Lý Thông. Đó là tiếng đàn công lí thể hiện quan niệm và ước mơ của nhân dân. Tiếng đèn làm cho quên 18 nước chư hầu phải cởi giáp xin hàng. Đó là vũ khí đặc biệt để cảm hóa kẻ thù. Tiếng đàn là đại diện cho cái thiện và tiếng chuông hòa bình.
- Niêu cơm thần: niêu cơm vạn người ăn cũng không thể hết. Thể hiện tấm lòng nhân đạo yêu chuộng hòa bình và ước mơ no ấm của nhân dân ta.
Trả lời câu 6 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Em kẻ lại bảng đối chiếu so sánh về hành động, tính cách và đặc điểm của hai nhân vật.
Giải chi tiết:
Trả lời câu 7 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Em xem đó là kết thúc có hậu hay không, và điều đó thể hiện mơ ước gì của nhân dân.
Giải chi tiết:
- Kết thúc truyện là một kết thúc có hậu khi chàng lấy công chúa, mẹ con Lý Thông bị trừng phạt.
- Điều đó thể hiện ước mơ về công lý xã hội của nhân dân ta. Thạch Sanh là hiện thân của vẻ đẹp toàn mĩ, lý tưởng, luôn đấu tranh chống lại cái ác, cái xấu, cứu người dân lương thiện. Mọi hành động chàng làm đều vì cuộc sống thanh bình, tốt đẹp của nhân dân sẽ có kết thúc “ở hiền gặp lành”.
Trả lời câu 8 (trang 30 SGK Ngữ văn 6 tập 2)
Phương pháp giải:
Đọc lại hai cách kết thúc trên và đưa ra nhận xét.
Giải chi tiết:
Bản của Anh Động (và nhân dân một số vùng Nam Bộ) kể: “Lý Thông được tha nhưng y về dọc đường mưa to, sấm sét đánh tan thây ra từng mảnh, mỗi mảnh hoá thành một con ễnh ương. Cho nên bây giờ mỗi khi có mưa to sấm sét, ễnh ương sợ, kêu lên những tiếng man dã....”. Kết thúc truyện trong bản này là một kết cục đáng sợ, thích đáng hơn mà những kẻ ăn ở xấu xa gian ác nhận phải. Xét về phương diện giáo dục, kết thúc này có thể có tính răn dạy cao hơn.
VIẾT KẾT NỐI VỚI ĐỌC
Phương pháp giải:
Viết đoạn văn đáp ứng hình thức theo yêu cầu và chọn một hình ảnh của dũng sĩ mà em ấn tượng nhất.
Giải chi tiết:
Nguyễn Ngọc Mạnh là người dũng sĩ trong đời thực để lại ấn tượng sâu đậm trong em. Anh chỉ là một người bình thường như bao chúng ta chứ không có phép thuật phi thường nào cả. Vậy mà khi chứng kiến hình ảnh em bé đang lơ lửng trên ban công, anh đã không ngại hiểm nguy, không kịp suy nghĩ mà lao lên nơi nhà xe bằng mái tôn bất chấp nguy hiểm. Trong phút giây nghìn cân treo sợi tóc, tinh thần, lòng trắc ẩn đã đánh thức bản năng anh hùng trong một con người bình thường. Và chính anh đã cứu sống em bé, cứu sống niềm tin trong tất cả chúng ta và giúp mọi người hiểu hơn về anh hùng đời thường.
