Bài tập: Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập (2-9-1945). Nguyên nhân thắng lợi, ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của Cách mạng tháng Tám năm 1945

“Kết hợp đấu tranh chính trị với vũ trang, tiến hành khởi nghĩa từng phần, chớp thời cơ tiến tới Tổng khởi nghĩa” là bài học kinh nghiệm rút ra từ Cách mạng tháng Tám 1945.

Ngày 27 - 1 - 1947, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết Thư gửi các chiến sĩ cảm tử quân Thủ đô (Trung đoàn thủ đô), thăm hỏi tình hình ăn Tết, khen ngợi tinh thần gan dạ chiến đấu của các chiến sĩ và dặn dò những điều cần thiết.

 Bức thư có đoạn:

 "Các em là đội cảm tử. Các em cảm tử để cho Tổ quốc quyết sinh. Các em là đại biểu cái tinh thần tự tôn tự lập của dân tộc ta mấy nghìn năm để lại, cái tinh thần quật cường đó đã kinh qua Hai Bà Trưng, Lý Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Lê Lợi, Quang Trung, Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, truyền lại cho các em. Nay các em gan góc tiếp tục cái tinh thần bất diệt đó, để truyền lại cho nòi giống Việt Nam muôn đời về sau".

Ngay từ đầu năm 1930, với Cương lĩnh chính trị, Đảng ta đã xác định:

- Kẻ thù của cách mạng là chủ nghĩa đế quốc và phong kiến tay sai. Kẻ thù này được Đảng ta phân hóa và cô lập qua từng giai đoạn cụ thể.

- Khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền là điều tất yếu của các mạng. Trải qua các phong trào đấu tranh, đặc biệt là giai đoạn 1941 - 1945, bài học kinh nghiệm về khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền được thể hiện rõ nét nhất.

- Xây dựng khối đoàn kết dân tộc vững mạnh mà trong đó liên minh công - nông là nòng cốt. Vấn đề này cũng được Đảng nêu ra và đúc rút kinh nghiệm qua từng thời kì 1930 - 1931, 1936 - 1939, 1939 - 1945.

- Vấn đề giành chính quyền chính là cái đích cuối cùng của Đảng trong giai đoạn 1930 - 1945. Sau năm 1945, sau khi giành chính quyền, Đảng ta mới tiến hành quá trình giành và giữ chính quyền.

Đáp án A: cả hai cuộc cách mạng đều có ý nghĩa cổ vũ phong trào cách mạng thế giới.

Đáp án B: đối tượng đấu tranh chủ yếu của cách mạng tháng Tám 1945 là giai cấp vô sản.

Đáp án C: chỉ đúng đối với cách mạng tháng Tám. Còn cách mạng tháng Mười là lật đổ chính phủ lâm thời của giai cấp tư sản.

Đáp án D: là ý nghĩa của cách mạng tháng Mười Nga.

Trong Cách mạng tháng Tám (1945) ở Việt Nam, khởi nghĩa ở đô thị (Hà Nội, Huế, Sài Gòn...) có ý nghĩa quyết định đến thắng lợi chung trong cả nước, vì thành thị là nơi tập trung các trung tâm chính trị - kinh tế của kẻ thù.

Trong bảnTuyên ngôn Độc lập thông qua ngày 2/9/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết: Nước Việt Nam có quyền hưởng tự do và độc lập và sự thật đã trở thành nước tự do, độc lập. Câu trích trên thể hiện Sự quyết tâm của dân tộc Việt Nam để đấu tranh và giữ vững độc lập tự do.

Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945 đã mở ra bước ngoặt lớn của cách mạng, đưa dân tộc Việt Nam bước sang kỷ nguyên mới - kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội; nhân dân ta từ thân phận nô lệ đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình.

Tính chất của xã hội Việt Nam từ năm 1858 đến 1945 là thuộc địa nửa phong kiến.

Cách mạng tháng Tám (1945) của nhân dân Việt Nam là một cuộc cách mạng có tính chất nhân dân sâu sắc.

Cuộc Cách mạng tháng Tám năm 1945 ở Việt Nam có đặc điểm khởi nghĩa giành chính quyền từ nông thôn ra thành thị vì Giữa tháng 8/1945, khí thế cách mạng sôi sục. Căn cứ vào tình hình cụ thể của địa phương và vận dụng chỉ thị “Nhật –Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” nhiều địa phương tuy chưa nhận được lệnh đã phát động khởi nghĩa. 18/8/1945 Bắc Giang, Hải Dương, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi đã giành được chính quyền sớm nhất, 19/8 Hà Nội giành thắng lợi, 20/8 Huế giành chính quyền,…

- Cách mạng tháng Tám có sự kết hợp giữa đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, trong đó:

+ Lực lượng chính trị: đóng vai trò quyết định.

+ Lực lượng vũ trang: đóng vai trò quan trọng hỗ trợ lực lượng chính trị.

- Khởi nghĩa từng phần từ tháng 3 đến tháng 8 năm 1945 khi thời cơ vẫn chưa chín muồi, chuẩn bị trực tiếp cho tổng khởi nghĩa.

- Giành chính quyền từng bộ phận và kịp thời chớp thời cơ khởi nghĩa khi Nhật đầu hàng Đồng minh (15-8-1945).

=> Bài học kinh nghiệm quan trọng nhất trong chỉ đạo khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 của Đảng là kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, khởi nghĩa từng phần, giành chính quyền từng bộ phận, kịp thời chớp thời cơ khởi nghĩa.

Sự kiện Nhật Bản đầu hàng Đồng minh không điều kiện đã tạo thời cơ để VN thực hiện cuộc CMT8 thành công.

Sự kiện nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời đánh dấu cách mạng tháng Tám giành được thắng lợi hoàn toàn, hoàn thành nhiệm vụ giải phóng dân tộc.

Sự kiện đánh dấu chế độ phong kiến Việt Nam hoàn toàn sụp đổ là vua Bảo Đại tuyên bố thoái bị tại Ngọ Môn-Huế.

Ngày 2-9-1945, tại quảng trường Ba Đình (Hà Nội), chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, trịnh trọng tuyên bố và toàn thể nhân dân và thế giới: nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập.

Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập năm 1945 là nhà nước do nhân dân lao động làm chủ, nhà nước của toàn thể nhân dân.

Ngày 2-9-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh tuyên bố với toàn thể nhân dân và thế giới: nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa ra đời.

Ngày 25-8-1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh cùng với Trung ương Đảng và Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam từ Tân Trào về đến Hà Nội.

Theo đề nghị của Hồ Chí Minh, Ủy ban Dân tộc giải phóng Việt Nam cải tổ thành Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (28-8-1945).

Thắng lợi của Cách mạng tháng Tám đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng Việt Nam, mở đầu kỷ nguyên mới của dân tộc; kỉ nguyên độc lập, tự do; kỉ nguyên nhân dân lao động nắm chính quyền, làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh dân tộc; kỉ nguyên giải phóng dân tộc gắn liền với giải phóng xã hội.

=> Đáp án D là ý nghĩa của Hiệp định Giơnevơ năm 1954.

Lĩnh vực nào không nằm trong chủ trương của Đảng về công tác chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa tháng 8 năm 1945 là vận động sự ủng hộ của quốc tế.