Bài tập: Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 – 1921)

Sau khi cuộc cách mạng dân chủ tư sản 1905 - 1907 thất bại, nước Nga vẫn là một đế quốc quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II. Năm 1914, Nga hoàng đã đẩy nhân dân Nga vào cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước: kinh tế suy sụp; quân đội thiếu vũ khí và lương thực, liên tiếp thua trận, mất đất ... Mọi nỗi khổ (đè nặng lên các tầng lớp nhân dân, đặc biệt là nông dân, công nhân Nga và hơn 100 dân tộc trong đế quốc Nga. Phong trào phản đối chiến tranh, đòi lật đổ chế độ Nga hoàng lan rộng khắp nơi. Chính phủ Nga hoàng ngày càng trở nên bất lực, không còn khả năng tiếp tục thống trị được nữa.

Không thể chờ đợi và im lặng hơn được nữa ... Không có lối thoát nào khác ngoài cuộc đấu tranh của nhân dân. “Phải lật đổ chính phủ Nga hoàng để tổ chức nước Cộng hòa dân chủ Nga, thực hiện ngày làm 8 giờ và trao lại toàn bộ ruộng đất cho nông dân”. (Trích truyền đơn kêu gọi đấu tranh của Ban chấp hành Đảng bộ Pê-tơ-rô-grát ngày 14-2-1917).

Cách mạng tháng Mười ở Nga năm 1917 không phải là cuộc cách mạng dân chủ tư sản kiểu mới mà là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa.

Cách mạng tháng Hai nước Nga năm 1917 đã hoàn thành nhiệm vụ lật đổ chế độ phong kiến.

Đảng Bôn-sê-vích là đảng của giai cấp vô sản ở Nga.

Với thắng lợi của cách mạng tháng Hai năm 1917, chính quyền Nga hoàng bị lật đổ, nước Nga đã trở thành một nước cộng hòa với hai chính quyền cùng tồn tại là Xô viết đại biểu công- nông- binh và chính phủ tư sản lâm thời

Tháng 4 – 1917, Lê nin có bản báo cáo quan trọng, chỉ ra mục tiêu và đường lối chuyển từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa đi vào lịch sử với tên gọi là Luận cương tháng Tư.

Điểm khác nhau là Cách mạng tháng Hai dưới sự lãnh đạo của giai cấp vô sản (Đảng Bôn-sê-vích). Các cuộc cách mạng trước đó ở Âu-Mỹ thực hiện dưới sự lãnh đạo của giai cấp tư sản.

Đến trước cuộc cách mạng tháng Hai năm 1917, Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế, đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II.

Tháng 2 - 1917 (theo lịch Nga) một cuộc cách mạng dân chủ tư sản bùng nổ ở Nga. Sự kiện mở đầu là cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân ở Pê-tơ-rô-grat ngày 23 - 2 (lịch Nga).

Cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai thắng lợi. Tuy nhiên một tình hình chính trị chưa từng có đã diễn ra ở nước Nga. Đó là tính trạng hai chính quyền song song tồn tại: Chính phủ tư sản lâm thời và Xô viết đại biểu cho công nhân, nông dân và binh lính. Hai chính quyền này đại diện cho lợi ích của các giai cấp khác nhau nên không thể cùng tồn tại lâu dài.

Tháng 4-1917, Lê-nin trình bày trước Trung ương Đảng Bôn-sê-vích bản cáo “Nhiệm vụ của giai cấp vô sản trong cuộc cách mạng hiện này” - Luận cương tháng Tư, chỉ ra mục tiêu và đường lối chuyển biến từ cách mạng dân chủ tư sản sang cách mạng xã hội chủ nghĩa

Cuộc khởi nghĩa bắt đầu đêm ngày 24-10-1917. Các đơn vị cận vệ đỏ đã nhanh chóng chiếm được các vị trí then chốt ở Thủ đô. Đêm ngày 25-10, quân khởi nghĩa chiếm được Cung điện Mùa đông. Toàn bộ chính phủ tư sản lâm thời bị bắt (trừ Kê-ren-xki). Ngày 25-10 (7-11) trở thành ngày thắng lợi của cuộc Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười.

Tiếp theo, khởi nghĩa thắng lợi ở Mát-xcơ-va; đầu năm 1918, cách mạng giành được thắng lợi hoàn toàn trên đất nước Nga rộng lớn.

Lực lượng chính trị lãnh đạo giai cấp vô sản Nga trong hai cuộc cách mạng tháng Hai và tháng Mười ở Nga năm 1917 là đảng Bôn-sê-vích.

Năm 1914, nước Nga tham gia cuộc chiến tranh đế quốc, gây nên những hậu quả nghiêm trọng cho đất nước: kinh tế suy sụp, nạn đói xảy ra ở nhiều nơi…Quân đội liên tiếp thua trận đã khiến cho tình trạng khủng hoảng thêm trầm trọng. Phong trào phản đối chiến tranh dâng cao, trong khi chính phủ Nga hoàng ngày càng tỏ ra bất lực và không thẻ tiếp tục thống trị được nữa

Trước khi cách mạng bùng nổ, Nga vẫn là một nước quân chủ chuyên chế đứng đầu là Nga hoàng Ni-cô-lai II. Sự tồn tại của chế độ quân chủ và những tàn tích phong kiến không chỉ làm cho đời sống nhân dân Nga ngày càng khó khăn mà còn kìm hãm sự phát triển của chủ nghĩa tư bản. Đặc biệt, từ năm 1914, nước Nga tham gia cuộc chiến tranh đế quốc và liên tiếp thất bại trên chiến trường đã khiến cho đất nước rơi vào tình trạng khủng hoảng nghiêm trọng. Chính phủ Nga hoàng không còn khả năng thống trị như cũ được nữa => Đến năm 1917, Nga trở thành khâu yếu nhất trong sợi dây chuyền chủ nghĩa đế quốc mà cách mạng xã hội chủ nghĩa có thể chọc thủng

Cuộc cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai năm 1917 ở Nga có sự phát triển từ thấp đến cao, từ biểu tình (cuộc biểu tình của nữ công nhân Pê-tơ-rô-grát ngày 23-2) tiến lên tổng bãi công chính trị toàn thành phố (27-2) và phát triển thành khởi nghĩa vũ trang

Thành quả lớn nhất của cuộc cách mạng dân chủ tư sản tháng Hai năm 1917 ở Nga là đã lật đổ được chế độ quân chủ chuyên chế. Nga trở thành một nước Cộng hòa.

Trước cách mạng, Nga là nơi tập trung cao độ của những mâu thuẫn xã hội, bao gồm:

1- Mâu thuẫn giữa nông dân với địa chủ phong kiến

2- Mâu thuẫn giữa vô sản với tư sản

3- Mâu thuẫn giữa các dân tộc thuộc địa trong đế quốc Nga với đế quốc Nga

4- Mâu thuẫn giữa đế quốc Nga với các đế quốc khác

Cuộc cách mạng tháng Hai nổ ra mới chỉ lật đổ được chế độ phong kiến Nga hoàng, giải quyết được mâu thuẫn đầu tiến. Do đó đòi hỏi phải có một của cách mạng nữa để tiếp tục thực hiện những nhiệm vụ “hòa bình- ruộng đất- bánh mì” cho nhân dân.

Ý nghĩa quan trọng nhất của cách mạng tháng Mười là giải phóng giai cấp công nhân, nhân dân lao động Nga khỏi mọi gông xiềng nô lệ, đưa họ trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình. Lịch sử nước Nga đã sang trang: một chế độ xã hội mới được thiết lập với mục đích cao cả là xóa bỏ chế độ người bóc lột người, xây dựng một xã hội tự do, hạnh phúc và công bằng cho người lao động - chế độ xã hội chủ nghĩa.

Đối với các dân tộc thuộc địa trong đế quốc Nga, cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917 mang tính chất của một cuộc cách mạng giải phóng dân tộc. Vì nó đã giải phóng các dân tộc thuộc địa trong đế quốc Nga khỏi ách thống trị của Nga hoàng, mang lại cho họ quyền tự quyết có thể liên hiệp hoặc phân lập