Bài 6: Xu hướng biến đổi một số tính chất hóa học của nguyên tử các nguyên tố trong một chu kì và trong một nhóm

- Cấu hình e và vị trí của các nguyên tố:

₁₂Mg: 1s²2s²2p⁶3s²=> Chu kì 3, nhóm IIA

₁₆S: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁴ => Chu kì 3, nhóm VIA

₁₇Cl: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁵ => Chu kì 3, nhóm VIIA

₉F: 1s²2s²2p⁵ => Chu kì 2, nhóm VIIA

Vị trí tương đối của các nguyên tử các nguyên tố trong bảng tuần hoàn:

* Sự biến đổi bán kính trong bảng tuần hoàn:

- Trong cùng một nhóm, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân thì bán kính nguyên tử tăng dần

- Trong cùng một chu kì, theo chiều tăng của điện tích hạt nhân thì bán kính nguyên tử giảm dần

Như vậy bán kính nguyên tử các nguyên tố được sắp xếp như sau: Mg > S > Cl > F

Nhận thấy các nguyên tố cùng thuộc chu kì 2, riêng Na thuộc chu kì 3 => bán kính nguyên tử của Na lớn nhất

F là phi kim mạnh nhất => có độ âm điện lớn nhất => bán kính nguyên tử nhỏ nhất

O là phi kim => có độ âm điện lớn hơn Li => bán kính của O nhỏ hơn Li

=> Dãy sắp xếp các nguyên tử theo chiều tăng dần bán kính nguyên tử là : F, O, Li, Na.

Bán kính nguyên tử phụ thuộc vào lực hút giữa hạt nhân với các electron lớp ngoài cùng.

Trong một chu kì theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, độ âm điện tăng dần.

Đáp án C

₁₃X: 1s²2s²2p⁶3s²3p¹: Ô 13, chu kì 3, nhóm IIIA

₆Y: 1s²2s²2p²: Ô 6, chu kì 2, nhóm IVA

₈Z: 1s²2s²2p⁴: Ô 8, chu kì 2, nhóm VIA

₉T: 1s²2s²2p⁵: Ô 9, chu kì 2, nhóm VIIA

A đúng vì T là Fluor (F) là nguyên tố có giá trị độ âm điện lớn nhất trong bảng tuần hoàn ⇒ D sai

B đúng

- Trong một chu kì theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần, bán kính nguyên tử giảm dần ⇒ Thứ tự tăng dần của bán kính nguyên tử là T<Z<Y

- Trong một nhóm theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần, bán kính nguyên tử tăng dần ⇒ Thứ tự tăng dần của bán kính nguyên tử là Y<X

⇒ Thứ tự tăng dần của bán kính nguyên tử là T<Z<Y<X

C đúng

- Trong một chu kì theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần, tính kim loại giảm dần ⇒ Thứ tự tăng dần của tính kim loại là T<Z<Y

- Trong một nhóm theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần, tính kim loại tăng dần ⇒ Thứ tự tăng dần của bán kính nguyên tử là Y<X

⇒ Thứ tự tăng dần của tính kim loại là T<Z<Y<X

Cấu hình electron của Ar: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶

Cấu hình electron của X: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s¹ (X⁺ + 1e thành X): ô 19, chu kì 4, nhóm IA

Cấu hình electron của Y: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶4s² (Y²⁺ + 2e thành Y): ô 20, chu kì 4, nhóm IIA

Cấu hình electron của T: 1s²2s²2p⁶3s²: ô 12, chu kì 3, nhóm IIA

⇒ A sai

- Trong một chu kì theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử giảm dần ⇒ Thứ tự giảm dần về bán kính nguyên tử là X>Y

- Trong một nhóm theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, bán kính nguyên tử tăng dần ⇒ Thứ tự giảm dần về bán kính nguyên tử là Y>T

⇒ Chiều giảm dần bán kính nguyên tử là X>Y>T (B sai)

- Trong một chu kì theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, tính kim loại giảm dần ⇒ Thứ tự giảm dần về tính kim loại là X>Y

- Trong một nhóm theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, tính kim loại tăng dần ⇒ Thứ tự giảm dần về tính kim loại là Y>T

⇒ Chiều giảm dần tính kim loại là X>Y>T (C đúng)

- Trong một chu kì theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, độ âm điện tăng dần ⇒ Thứ tự giảm dần về độ âm điện là Y>X

- Trong một nhóm theo chiều tăng dần điện tích hạt nhân, độ âm điện giảm dần ⇒ Thứ tự giảm dần về độ âm điện là T>Y

=> Thứ tự giảm dần độ âm điện là T>Y>X (D sai)

Trong một nhóm theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, độ âm điện giảm dần.

Đáp án B

Tính chất của một nguyên tố mà nguyên tử dễ nhường electron để trở thành ion dương là tính kim loại

Đáp án A

Trong một nhóm A, theo chiều tăng dần của điện tích hạt nhân, tính kim loại tăng dần và tính phi kim giảm dần

Đáp án B

Theo đề bài:

Z_T +Z_Q = 58 (1)

- Nếu T, Q hơn nhau 8 nguyên tố, ta có:

Z_Q = Z_T +8 (2)

(1) và (2) ⇒ Z_T= 25, Z_Q = 33.

Cấu hình electron của T: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d⁵ (chu kì 4, nhóm VIIB)

Cấu hình electron của Q: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d¹⁰ 4p³ (chu kì 4, nhóm VA) (trái với giả thiết).

– Nếu T, Q hơn nhau 18 nguyên tố, ta có:

Z_Q = Z_T +18 (2’)

(1) và (2’) ⇒ Z_T = 20, Z_Q = 38.

Cấu hình electron của T: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶4s² (chu kì 4, nhóm IIA)

Cấu hình electron của Q: 1s² 2s² 2p⁶ 3s² 3p⁶ 4s² 3d¹⁰ 4p⁶ 5s² (chu kì 5, nhóm IIA)

T, Q phù hợp.

- Nếu Z_Q =Z_T +32. Lí luận tương tự và kết luận không phù hợp

Nhận thấy T, Q cùng thuộc nhóm IIA nhưng khác chu kì

Trong một nhóm A theo chiều điện tích hạt nhân tăng dần tính kim loại tăng dần ⇒ T có tính kim loại nhỏ hơn Q