BÀI 9: CON NGƯỜI LÀ CHỦ THỂ CỦA LỊCH SỬ
LÀ MỤC TIÊU PHÁT TRIỂN CỦA XÃ HỘI
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
Học xong bài này, HS cần:
1.Về kiến thức:
- Con người là mục tiêu của sự phát triển xã hội
2. Về kỹ năng
- Chứng minh được con người sáng tạo ra công cụ lao động sản xuất, và tầm quan trọng của nó đối với sự hình thành và phát triển xã hội.
- Nắm được thông tin và chứng minh sự quan tâm của Đảng và nà nước ta đối với sự phát triển toàn diện con người
3. Về thái độ
- Các em nhận ra được tầm quan trọng của mình với xã hội, biết tôn trọng cuộc sống của mình, tôn trọng mọi người, cố gắng phấn đấu hơn nữa trong học tập.
II. CÁC NĂNG LỰC HƯỚNG TỚI PHÁT TRIỂN Ở HS
Năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo, năng lực làm việc nhóm, năng lực phê phán, đánh giá, năng lực quan sát, năng lực biết chấp nhận người khác.
III PHƯƠNG PHÁP/ KỸ THUẬT DẠY HỌC TÍCH CỰC CÓ THỂ SỬ DỤNG
Giảng giải, vấn đáp, đặt vấn đề, thảo luận lớp, đàm thoại, thuyết trình, động não.
IV. PHƯƠNG TIỆN DẠY HỌC
- SGK lớp 10, Sách giáo viên lớp 10
- Máy tính, máy chiếu, phần mềm MS.PowerPoint, Giấy khổ to, bút bảng
- Tranh ảnh, tranh ảnh tư liệu liên quan đến nội dung bài học
V TỔ CHỨC DẠY HỌC
1.Ổn định tổ chức lớp, kiểm tra sĩ số
2.Kiểm tra bài cũ
3.Giảng bài mới
|
Hoạt động của GV và HS |
Nội dung bài học |
|
1. Khởi động: * Mục tiêu: - Kích thích HS tự tìm hiểu về con người là chủ thể của lịch sử, là mục tiêu phát triển của xã hội. - Rèn luyện năng lực tư duy, động não cho HS. * Cách tiến hành: Qua thực tế cuộc sống và hiểu biết của mình các em biết gì về tổ tiên của loài người? Em có tin vào câu chuyện “Con Rồng Cháu Tiên” không? Theo em con người có vai trò như thế nào đối với sự phát triển của xã hội ngày nay? Để hiểu rõ hơn những vấn đề này chúng ta cùng tìm hiểu bài 9: “Con người là chủ thể của lịch sử, là mục tiêu phát triển của xã hội. 2. Hoạt động hình thành kiến thức Hoạt động 1: Thảo luận lớp tìm hiểu con người là mục tiêu của sự phát triển của xã hội. *Mục tiêu: - HS hiểu được con người là mục tiêu phát triển xã hội, mục tiêu của chủ nghĩa xã hội nói chung và xã hội ta nói riêng là nhằm phát triển toàn diện con người. - Rèn luyện năng lực tư duy nhận thức cho HS. * Cách tiến hành: - GV tổ chức cho lớp thảo luận câu hỏi: Em hãy cho biết những nhu cầu của bản thân mà em mong muốn gia đình và xã hội đem lại? - Em mong muốn được sống trong một xã hội như thế nào? - Vấn đề chung hiện nay mà nhân loại quan tâm hiện nay là gì? - Chúng ta cần có biện pháp như thế nào để khắc phục tình trạng đó? - HS đọc truyện “An-pho-net Nô-ben, một nhà khoa học vì con người” (trang 58-59 SGK, NXB Giáo dục 2008). Em có suy nghĩ gì khi đọc truyện này? - Theo em, vì sao nói con người là mục tiêu của sự phát triển xã hội? - HS trả lời các câu hỏi, lấy ví dụ. - GV kết luận: VD: Đan San đi bắt nữ thần mặt trời Trong thực tế vẫn tồn tại nhiều bất công bất bình đẳng VD: Trong XHTB quần chúng lao động vẫn phải chịu nhiều tầng áp bức bóc lột Hiện nay, trong thực tế vẫn còn nhiều yếu tố khác đe doạ tự do hạnh phúc và cả tính mạng con người VD: + tình trạng ô nhiễm môi trường + mức sống kém + thất nghiệp ngày càng nhiều Hoạt động 2: Phương pháp đàm thoại, thảo luận tìm hiểu chủ nghĩa xã hội với sự phát triển toàn diện của con người. *Mục tiêu: - HS hiểu được xây dựng một xã hội “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bẳng dân chủ, văn minh”. - Mục tiêu của xã họi chúng ta là nhằm phát triển toàn diện con người. - Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp hợp tác, năng lực giải quyết vấn đề cho HS. * Cách tiến hành: - GV đặt câu hỏi: Lịch sử loài người trải qua những chế độ xã hội nào? Nêu các đặc trưng cơ bản của các xã hội đó? - Từ đặc trưng trên, em thấy xã hội nào là ưu việt nhất, vì con người? - HS trả lời. - GV giảng giải cho HS hiểu lịch sử loài người đã trải qua 5 chế độ xã hội, tuy nhiên trong các chế độ xã hội như CHNL, PK, TBCN con người vẫn bị áp bức bóc lột, vẫn tồn tại bất công. Chỉ có xã hội xã hội chủ nghĩa mới thực sự coi trọng con người là động lực, mục tiêu phát triển xã hội. - CNTB tuy phát triển vượt bậc về kinh tế, khoa học kỹ thuật… nhưng vẫn chứa đựng nhiều mâu thuẫn gay gắt không thể giải quyết được. VD:+ chạy đua vũ trang + khủng bố bạo loạn + sản xuất vũ khí hạt nhân … Con người luôn đấu tranh vươn tới xã hội công bằng, tốt đẹp hơn có cuộc sống ấm no tự do hạnh phúc, đó chính là chủ nghĩa xã hội. - GV hỏi: Theo em con người đang hướng tới xây dựng một xã hội như thế nào? - HS trả lời - GV KL con người luôn hướng tới xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện bản thân. Xã ấy chỉ có thể là XHCN - GV đưa ra những đặc trưng của chủ nghĩa xã hội + Cơ sở vật chất-kĩ thuật của CNXH là nền sản xuất công nghiệp hiện đại + XHXHCN đã xoá bỏ chế độ TBCN, thiết lập chế độ công hữư về tư liệu sản xuất chủ yếu + XHXHCN tạo ra cách tổ chức lao động và kỷ luật lao động mới + XHXHCN thực hiện nguyên tắc phân phối theo lao động + Nhà nước XHCN mang bản chất giai cấp công nhân, tính nhân dân rộng rãi và tính dân tộc sâu sắc; thực hiện quyền lực và lợi ích của nhân dân + XHXHCN là chế độ đã giải phóng con người thoát khỏi áp bức bóc lột, thực hiện công bằng, bình đẳng, tiến bộ xã hội, tạo điều kiện con người phát triển toàn diện. - GV hỏi Em hãy kể những chính sách của Đảng và Nhà nước ta thể hiện sự quan tâm của con nguời? - HS trả lời - GV ghi ý kiến của HS lên bảng phụ - GV KL + Chính sách xoá đói giảm nghèo + Chính sách xã hội như: phòng chống tệ nạn xã hôi, tiêm chủng cho tre em, thành lập trung tâm bảo trợ xã hội, đền ơn đáp nghĩa… + Chính sách phổ cập giáo dục … Những chính sách trên thể hiện sự quan tâm của Đảng và Nhà nước tới sự phát triển của con người *Tích hợp nội dung học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo chủ đề “Bác Hồ với quan niệm về sự phát triển con người”. Cụ thể: Bác Hồ mong muốn và phấn đấu: “Sao cho nước ta được hoàn toàn độc lập, dân ta được hoàn toàn tự do, đồng bào ai cũng có cơm ăn, áo mặc, ai cũng được học hành”. (Trích Chuyện kể về Bác Hồ, Nxb Văn học năm 2008, trang 16). - GV KL toàn bài Từ thời mông muội con người đã đấu tranh kiên cường với tự nhiên, đấu tranh đòi tự do hạnh phúc Để tồn tại và phát triển con người không ngừng lao động sản xuất, tạo ra các giá trị vật chất và tinh thần. Không ngừng làm biến đổi tự nhiên, xã hội và biến đổi luôn cả bản thân mình Xây dựng một chế độ xã hội không còn áp bức bóc lột, công bằng, dân chủ, văn minh là mục tiêu cao cả của CNXH và cũng chỉ có CNXH mới biến ước mơ đó thành sự thực. |
2. Con nguời là mục tiêu của sự phát triển xã hội a. Vì sao con người là mục tiêu phát triển của xã hội - Từ khi xuất hiện đến nay, con người luôn khao khát được sống sống tự do hạnh phúc. Trong thực tế vẫn tồn tại những bất công, bất bình đẳng và những yếu tố khác đe doạn tự do hạnh phúc và cả tính mạng con người. - Con người cần phải đấu tranh không ngừng vì tự do hạnh phúc của bản thân, mọi chính sách hành động của các và cộng đồng quốc gia, dân tộc. - Con ngườilà chủ thể của lịch sửnên con người cần phải tôn trọng, cần phải bảo đảm các quyền và lợi ích chính đáng của mình, phải là mục tiêu phát triển của xã. Bởi mục đích của mọi sự tiến bộ xã hội suy đến cùng là vì hạnh phúc của con người. b. Chủ nghĩa xã hội với sự phát triển toàn diện của con người - XH loài người đã trải qua 5 chế độ xã hội, nhưng chỉ có xã hội xã hội chủ nghĩa mới thực sự coi trọng con người là động lực, mục tiêu phát triển xã hội. - Xây dựng một xã hội theo mục tiêu “Dân giàu, nước mạnh, xã hội công bẳng dân chủ, văn minh”, mọi người có cuộc sống tự do, hạnh phúc, có điều kiện phát triển toàn diện cá nhân là mục tiêu cao cả của chủ nghĩa xã hội ở nước ta hiện nay. KL: Nước ta là nước nghèo đang trong giai đoạn quá độ lên CNXH. Tuy vậy Đảng và nhà nước ta luôn coi trọng con người, coi con người là vị trí trung tâm, là mục tiêu phát triển của xã hội Xây dựng một xã hội: dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh là mục tiêu hướng tới của Đảng và nhà nước ta hiện nay |
3. Hoạt động luyện tập:
* Mục tiêu:
- Luyện tập để HS củng cố những kiến thức đã biết về vai trò con người là mục tiêu phát triển xã hội, biết cách ứng xử phù hợp trong mọi tình huống giả định.
- Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực làm việc nhóm, năng lực giải quyết vấn để cho HS.
* Cách tiến hành:
- GV tổ chức cho HS làm bài tập:
- HS làm bài tập, trả lời, nhận xét đánh giá và thống nhất đáp án.
- GV chính xác hóa đáp án:
Bài tập 1: Hãy đánh dấu (x) vào cột “đúng”, “sai” trong bảng dưới đây:
Con người là mục tiêu của sự phát triển xã hội, cho nên con người:
|
Đúng |
Sai |
|
|
a. Cần phải được tôn trọng |
||
|
b. Luôn đấu tranh để chống lại sự áp bức, bất công |
||
|
c. Không còn hoàn toàn lệ thuộc vào tự nhiên |
||
|
d. Cần phải được đảm bảo các quyền chính đáng của mình |
||
|
e. Cần phải lao động có mục đích và không ngừng sáng tạo. |
4. Hoạt động vận dụng:
* Mục tiêu:
- Tạo cơ hội cho HS vận dụng kiến thức và kỹ năng có được vào các tình huống,bối cảnh mới- nhất là vận dụng vào thực tế cuộc sống.
- Rèn luyện năng lực tự học, năng lực giao tiếp và hợp tác, năng lực làm việc nhóm, năng lực giải quyết vấn đề, năng lực quản lý và phát triển bản thân.
* Cách tiến hành:
1/ GV nêu yêu cầu:
a. Tự liên hệ:Em hãy lấy ví dụ để chứng minh sự quan tâm của Đảng và Nhà nước ta đối với trẻ em mà em biết?
b. Nhận diện xung quanh:
Hãy nêu nhận xét của em về các chính sách của Đảng và Nhà nước để phát triển con người ở địa phương?
C. GV định hướng HS
- HS đồng tình và tích cực tham gia các hoạt động vì sự tiến bộ phát triển của con người, của đất nước, của nhân loại.
- HS làm bài tập 3 trong SGK trang 60.
5. Hoạt động mở rộng:
- Sưu tầm tài liệu liên quan đến nguồn gốc con người, và chiến lược phát triển con người
