Dàn ý Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao chi tiết nhất 1
I. Mở bài:
Giới thiệu về câu tục ngữ “ một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
Kho tàn ca dao tục ngữ của nước ta rất phong phú và đa dạng. những câu ca dao, tục ngữ của ông bà ta luôn mang một ý nghĩa hết sức chân thực và dễ hiểu. mỗi câu tục ngữ đều mang một lời khuyên, một sự nhắc nhở tốt. trong kho tàn ca dao tục ngữ có câu” một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”, đây là một câu tục ngữ có ý khuyên chúng ta phải biết đoàn kết. Câu tục ngữ như một lời khuyên cho những người nhục chí và khuyến khích những người có ý chí mạnh mẽ.
II. Thân bài:
1. Giải thích câu tục ngữ “ một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
- “ một cây” thì không thể làm “ nên non”
- “ ba cây” gộp lại thì mới có thể làm nên núi cao
=>Thể hiện rằng một khi số lượng thay đổi thì chất lượng cũng thay đổi theo
- “ chụm” từ được dung để thể hiện sự đoàn kết
- “ cây” đây là một biện pháp nhân hóa trở thành 1 biểu tượng sinh động thấm thía về tinh thần đoàn kết.
2. Chứng minh tinh thần đoàn kết của dân tộc ta
a. Trong lịch sử
- Nhân dân ta đã một lòng đoàn kết để đánh đuổi giặt ngoại xâm
- Các cuộc khởi nghĩa có sự đoàn kết như: khởi nghĩa Hai Bà Trưng, Nguyễn Huệ, Đinh Tiên Hoàng,...
- Bác Hồ có câu: “ đoàn kết đại đoàn kết, thành công đại thành công”
b. Trong thực tế cuộc sống
- Nhân dân ta đoàn kết trong lao động sàn xuất
- Họ cùng nhau góp sức đắp đê ngăn nước lũ để bảo vệ mùa màng...
- Chung tay bảo vệ môi trường, sinh vật, …
3. Bài học kinh nghiệm từ câu tục ngữ “ một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
Đoàn kết là sức mạnh vô địch, đoàn kết quyết định nên sự thành công.
III. Kết bài
- Nêu suy nghĩ của em về câu tục ngữ
- Bài học rút ra được từ câu tục ngữ
Dàn ý Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao hay nhất 2
I- MỞ BÀI
– Giới thiệu lí do trong kho tàng tục ngữ Việt Nam có nhiều câu nói về đoàn kết.
– Dẫn câu tục ngữ sẽ giải thích.
II- THÂN BÀI
Câu tục ngữ này chứa đựng kinh nghiệm gì?
– Một cây: một là số ít. Một cây là ít cây. Hiểu theo nghĩa bóng là ít người.
– Ba cây: ba là số nhiều. Ba cây là nhiều cây. Hiểu theo nghĩa bóng là nhiều người.
– Chụm lại: tập hợp lại, dựa vào nhau, hình dung như chúng ta chụm đầu để đi tới sự thống nhất ý chí. Hiểu theo nghĩa rộng là đoàn kết nhất trí.
– Nên hòn núi cao: nên là thành, trở thành. Hòn núi cao là biểu tượng của sự trường tồn, bền vững, lớn lao.
– Nghĩa của câu tục ngữ này là: đoàn kết sẽ thành công lớn. Đó là một kỉnh nghiệm đã được đúc kết từ trong lịch sử dựng nước giữ nước và đấu tranh sinh tồn của cha ông ta.
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Đoàn kết là gì? Tại sao phải đoàn kết?
– Là sự tập hợp thống nhất lực lượng, ý chí của nhiều người để đạt được mục đích đã định ra.
– Đoàn kết sẽ tạo nên sức mạnh về vật chất, tinh thần để vượt qua khó khăn, kết hợp trí tuệ tập thể, có nhiều sáng kiến giải quyết công việc.
Phải đoàn kết như thế nào mỏi tạo nên được sức mạnh để “nên hòn núi cao”? Bè phái, “địa phương chủ nghĩa” có phải là đoàn kết không?
III- KẾT BÀI
Là học sinh, ta thực hiện đoàn kết như thế nào?
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao hay nhất 1
Trong cuộc sống để có thể hoàn thành một khối lượng lớn công việc, hay một việc gì đó khó thì sự hợp tác và đoàn kết là điều không thể thiếu bởi có rất nhiều việc mà một cá nhân không thể nào tự hoàn thành được. Đúc kết bài học kinh nghiệm ông cha ta có câu:
“Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
Trước hết về nghĩa đen của câu tục ngữ trên thì ta có thể chú ý đến hai phần của câu tục ngữ gắn liền với hai số từ. Một số từ chỉ số ít và một là chỉ số nhiều. Ý rằng, một cây đơn lẻ thì không thể coi đó là núi được mà phải ba, hay ở đây là nhiều cây cùng chụm lại thì mới nên hòn núi cao. Câu tục ngữ mang theo bài học về sự đoàn kết giữa con người với nhau.Trong thực tế cuộc sống cũng như lao động, sản xuất và chiến đấu chính là minh chứng rõ ràng cho điều đó.
Trước tiên trong công cuộc dựng nước và giữ nước thì dân tộc ta đã phải đối mặt với rất nhiều kẻ thù lớn mạnh. Với một nghìn năm Bắc thuộc và gần một trăm năm kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ thì dân tộc ta đã trải qua rất nhiều cuộc chiến đấu oanh liệt. Địch mạnh hơn ta cả về số lượng, lẫn trang thiết bị vũ khí hiện đại. Trong thời kì phong kiến nước ta nhiều lần bị các triều đại phương Bắc xâm lược như: Tống, Nguyên, Hán… Chúng hòng đặt ách cai trị lên đất nước ta nhưng nhân dân ta đã đứng lên khởi nghĩa là giành được độc lập cho dân tộc. Đặc biệt là trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ nhân dân ta từ người già đến người trẻ từ nam giới đến nữ giới đều tham gia kháng chiến. Cuộc kháng chiến trường kì gian khổ với kẻ thù lớn mạnh nhưng dân tộc ta có tinh thần đoàn kết với ý chí quyết tâm giành độc lập dân tộc nên đã làm nên những chiến thắng lịch sử.
Không chỉ trong lịch sử đấu tranh của dân tộc mà trong lao động sản xuất thì doàn kết cũng là một yếu tố rất quan trọng. Đất nước ta có hệ thống sông ngòi dày đặc và đi đôi với đó là những thiên tai như bão, lũ lụt xảy ra hằng năm mà đặc biệt là miền Bắc. Để giảm thiểu những tổn thất từ những thiên tai đó và có thể sống ổn định tại một nơi thì ông cha ta đã bắt tay vào việc đắp đê. Những con đê ngày nay trở thành những con đường được trải nhựa, trải bê tông để đi lại và để bao bọc xóm làng, ngăn cách với các con sông. Những con đê trải dài hàng chục cây số nối dài, liên tiếp nhau. Công cuộc đắp đê từ thời tổ tiên, ông cha ta đã làm và phải tốn rất nhiều thời gian và công sức mới có thể hoàn thành được. Đó là công việc chung của cả cộng đồng sống tại vùng và người dân có sự đoàn kết với nhau để cùng chung tay tiến hành đắp đê điều bằng sức người và công cụ thô sơ là chủ yếu. Rồi những công trình thủy điện có sự kết hợp giữa sức mạnh con người với những khối óc của hàng vạn kĩ sư, công nhân viên và các chuyên gia.
Ngày nay không dù cho công nghệ hiện đại hơn rất nhiều và sức lao động của con người cũng được giảm thiểu đi nhiều nhưng tinh thần đoàn kết vẫn không thể thiếu. Để có những phát minh, sáng chế, những công trình vĩ đại thì không chỉ là thành quả của cá nhân mà còn là của cả một tập thể. Có biết bao những khó khăn, thiên tai. Công cuộc xây dựng và bảo vệ đất nước chính là nghĩa vụ và trách nhiệm của cả dân tộc và cần sức mạnh của toàn dân chứ không chỉ một vài nhóm người mà thành.
Là một học sinh đang ngồi trên ghế nhà trường thì đối với mỗi chúng ta việc đoàn kết là cực kì cần thiết. Đoàn kết không phải bao che nhau mà là cùng nhau để hoàn thành công việc được giao, để cùng nhau tiến bộ đi lên. Mỗi năm học nhà trường lại tổ chức rất nhiều chương trình, hoạt động nhằm nâng cao tinh thần đoàn kết trong trường học để học sinh có thể rèn khả năng làm việc nhóm, chung sống bình đẳng trong một tập thể để sau này khi học xong và đi làm thì có thể vận dụng nó.
Đoàn kết là yếu tố quan trọng để dẫn tới thành công và nó là truyền thống quý báu của dân tộc. Chính vì vậy mà chúng ta cần phải giữ gìn và phát huy tinh thần ấy. Đúc kết kinh nghiệm ấy Bác Hồ đã từng nói:
“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Thành công, thành công, đại thành công”
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao 2
Như ta được biết tinh thần đoàn kết là nguồn sức mạnh vô cùng to lớn. Điều này được thể hiện rõ trong quá trình đấu tranh và lao động sản xuất của người dân. Vì thế cha ông ta có câu:
”Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”
Trước hết ta phải hiểu nghĩa của câu tục ngữ. ” Một cây” chỉ số ít sự đơn lẻ yếu ớt không làm thành rừng cây ngọn núi. Còn ” ba cây” chỉ số nhiều tạo lên sức mạnh làm thành rừng cây. Còn ” chụm lại” thể hiện tinh thần đoàn kết, đồng lòng quyết tâm. Từ ý nghĩa đó, câu tục ngữ là hình ảnh ẩn dụ nói về tinh thần đoàn kết đồng lòng của con người, của dân tộc. Cha ông ta đã đúc rút ra câu tục ngữ hoàn toàn đúng. Vì trong mộtcông việc dù đơn giản hay khó khăn mà chỉ có một người tự lo, tự làm thì sẽ mất nhiều thời gian công sức mới hoàn thành, thậm chí không thể làm nổi vì không đủ sứclực và trí tuệ để vượt qua. Nhưng ngược lại nếu một công việc dù khó khăn đến mấy mà nhiều người đồng lòng đoàn kết quyết tâm thực hiện thì chắc chắn sẽ thành công bởi nó là sức mạnh trí tuệ của tập thể phát huy cao độ nhất.
Tinh thần đoàn kết đi đến chiến thắng được thể hiện rất rõ trong lịch sử đâu tranh dựng nước và giữ nước của cha ông ta. Từ xa xưa, nhờ có tinh thần đoàn kết mà cha ông ta đã dời non lấp biển mở mang bờ cõi làm nên những cánh đồng màu mỡ. Lịch sử đấu tranh từ thời bà Trưng, bà Triệu rồi các triều đại Triệu, Đinh, Lý, Trần bao đời gây nền độc lập rồi đến chiến thắng thực dân Pháp và đế quốc Mỹ đã cho ta thấy sức
mạnh của sự đoàn kết. Và sinh thời chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng khẳng định ” Đoàn kết là sức mạnh vô địch”
Ngày nay trên con đường phát triển công nghiệp hóa, hiện đại hóa hàng triệu con người Việt nam vẫn đang chung tay góp sức, vượt qua những khó khăn: ủng hộ người nghèo, ủng hộ miền trung gặp thiên tai lũ lụt, chúng ta chung tay xây dựng đất nước ngày càng giàu mạnh nêu cao truyền thống đại đoàn kết dân tộc.
Tuy nhiên trong xã hội vẫn không ít những kẻ luôn gây rối, phá hoại, thành quả lao động, cách mạng gây chia rẽ bè phái cộng động dân tộc, những kẻ phản động đó cần phải trừng trị.
Tuy nhiên đoàn kết gắn bó cũng không phải là kết bè, kết phái để chống đối tổ quốc, tập thể, bảo vệ quyền lợi cá nhân chống đối lại lợi ích tập thể.
Như vậy đoàn kết là truyền thống quý báu của dân tộc ta nó được phát huy hiệu quả trong suốt chiều dài lịch sử dựng nước và giữ nước. Là học sinh chúng ta cần đoàn kếtbạn bè để cùng nhau vươn lên trong học tập, tu dưỡng đạo đức, rèn luyện vì ngày mai lập nghiệp.
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao 3
Ca dao là một trong những viên ngọc sáng của kho tàng văn học dân gian Việt Nam. Ca dao Việt Nam phong phú về nội dung, đẹp về hình thức. Bên cạnh mảng ca dao trữtình, trào phúng,... còn có những bài ca dao về đề tài khuyên bảo, dạy dỗ của người đời về tinh thần đoàn kết. Đây là câu ca dao mà ta thường nhắc nhở nhau:
“Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.”
Vậy câu ca dao trên mang ý nghĩa gì? Suy ngẫm về câu ca dao này, chúng ta thấy hiện lên hai tầng nghĩa quen thuộc: nghĩa đen và nghĩa bóng. Tầng nghĩa đen khẳng định sự lẻ loi, đơn độc của một cái cây nếu nó đứng một mình. Bản thân cái cây đó thật nhỏ bé. Nhưng nếu có nhiều cây sẽ tạo nên một khu rừng. Thế nhưng hiểu ca dao theo nghĩa đen thì rất nông cạn. Tầng nghĩa bóng có ý nghĩa quan trọng hơn nhiều.
Câu ca dao khuyên chúng ta phải biết đoàn kết để tạo nên sức mạnh, để có thể chinh phục thiên nhiên, chống ngoại xâm, khắc phục khó khăn, cải tạo cuộc sống... để có cuộc sống ấm no, phong phú về vật chất lẫn tinh thần.
Thực tế, lịch sử dân tộc Việt Nam bốn nghìn năm dựng nước và giữ nước đã chứng minh điều đó. Từ thời dựng nước, đất nước ta luôn gặp nạn ngoại xâm. Những người dân Việt Nam đã biết kết hợp sức người để chống lại bè lũ cướp nước tới cùng. Dưới sự lãnh đạo của Lí Thường Kiệt, Trần Hưng Đạo, Nguyễn Trãi, Lê Lợi... nhân dân ta đoàn kết, lần lượt đuổi giặc Tống, Mông - Nguyên, Minh... ra khỏi đất nước. Từ năm 1858, giặc Pháp nổ phát súng đầu tiên vào Đà Nẵng, mở màn cuộc xâm lược của bọn thực dân châu Âu vào Việt Nam. Nhân dân ta đoàn kết với các bạn Lào, Campuchia đánh đuổi Pháp ra khỏi Đông Dương. Cuộc kháng chiến chống Pháp gần một trăm năm vừa kết thúc thì cuộc kháng chiến chông Mĩ cứu nước bùng nổ. Lần đầu tiên nhân dân ta phải đương đầu với những phương tiện và vũ khí tốì tân nhất thế giới. Cuối cùng, nhờ sự đoàn kết của nhân dân hai miền Nam - Bắc cũng như sự giúp đỡ của nhân dân các nước tiến bộ trên thế giới, chúng ta đã chiến thắng. Cả thế giới đều nể phục tinh thần đoàn kết và sự anh dũng của nhân dân Việt Nam. Sau đó, non sông chung một màu cờ, nhân dân ta tiếp tục đoàn kết hàn gắn vết thươngchiến tranh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa. Từ chỗ thiếu ăn, ngày nay chúng ta đã trở thành nước xuất khẩu gạo đứng ở tốp đầu thế giới. Chúng ta đã xây dựng đường dây tải điện 500KV Bắc - Nam, đưa ánh sáng đến tận vùng xa xôi, hẻo lánh nhất của Tổ quốc. Chúng ta khôi phục quôc lộ 1A, xây dựng cầu Mĩ Thuận, cầu Rạch Miễu... nối liền vùng đồng bằng sông Cửu Long với các vùng khác trong cả nước, mang lại hiệu quả kinh tế cao trong nhiều lĩnh vực...
Và còn biết bao công trình khác nữa mọc lên theo quá trình phát triển và hội nhập của đất nước. Tóm lại, chúng ta không thể nào nói hết được sức mạnh của tinh thần đoàn kết. Vậy nên, đọc câu ca dao, em suy nghĩ và rút ra nhiều bài học kinh nghiệm cho bản thân. Trong cuộc sống, chúng ta khó có thể sống và làm việc một cách đơn độc. Nếu làm việc nhỏ, cũng phải suy nghĩ chín chắn. Khi làm việc lớn, phải bàn bạc với những người lớn tuổi, giàu kinh nghiệm. Ngoài ra, em thấy cần vận dụng câu ca dao đúng tình huống. Chẳng hạn, khi làm bài kiểm tra, chúng ta không nên “đoàn kết” cùng các bạn mà phải biết tự làm bài hết khả năng của mình. Khi muốn giúp người khó khăn, già yếu neo đơn, em vận động mọi người đoàn kết tham gia. Đêm nằm suy nghĩ, em càng thấm thìa lời dạy của Bác Hồ kính yêu:
“Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết.
Thành công, thành công, đại thành công. “
Và em cũng không quên nhân sinh quan cao đẹp mà nhà thơ Tố Hữu gửi gắm mọi người trong bài thơ Tiếng ru:
“Một ngôi sao chẳng sáng đêm
Một thân lúa chín chẳng nên mùa vàng
Một người đâu phải nhân gian
Sống chăng một đốm lửa tàn mà thôi.”
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao 4
Từ ngàn xưa, con người đã nhận thức được rằng để có thể tồn tại và phát triển cần phải đoàn kết. Có đoàn kết mới vượt qua được những trở lực ghê gớm của thiên nhiên, xã hội… Chính vì thế, ông cha ta đã khuyên con cháu phải đoàn kết bằng câu ca dao giàu hình ảnh:
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Đoàn kết tạo ra sức mạnh, giúp ta làm nên những công việc lớn lao. Thực tế cuộc sống chiến đấu và lao động của dân tộc ta từ xưa đến nay đã chứng minh hùng hồn điều đó.
Đất nước Việt Nam có được như ngày hôm nay là do đâu? Non sông Việt Nam ta đẹp đẽ như ngày hôm nay là nhờ đâu ? Phải chăng chính là nhờ tinh thần đoàn kết tương trợ, thương yêu đùm bọc lẫn nhau của nhân dân ta từ Nam chí Bắc, mấy chục triệu người chung một lòng, chung một chí hướng đánh giặc. Trải qua mấy chục thế kỉ, đất nước ta nhiều lần bị các triều đại phong kiến phương Bắc như Tống, Nguyên, Minh, Thanh… xâm lược. Chúng muốn cướp đất nước ta, bắt nhân dân ta làm nô lệ. Chúng ỷ quân đông, thế mạnh, mưu đồ thống trị lâu dài nhưng dân tộc ta đã đoàn kết vùng dậy đấu tranh, làm nên chiến thắng. Đế quốc Nguyên – Mông nức tiếng hùng mạnh, đi đến đâu cỏ không mọc được đến đấy, đã từng thu phục bao nhiêu chư hầu, nhưng ba lần xâm lược nước ta là ba lần đại bại. Quân dân nhà Trần đoàn kết nhất trí, đồng tâm giết giặc. Từ các vị bô lão trong hội nghị Diên Hồng đến thiếu niên Trần Quốc Toản, từ lão tướng Trần Hưng Đạo đến chàng trai đan sọt làng Phù ủng… Tất cả đều đồng lòng Sát Thát và đã làm nên chiến thắng oanh liệt muôn đời.
Đến thế kỉ XX, dân tộc Việt Nam tuy đất không rộng, người không đông nhưng đã đánh bại hai đế quốc to là Pháp và Mỹ. Nếu chỉ tính sức mạnh quốc gia bằng sự giàu có, bằng trình độ kĩ thuật hiện đại, bằng vũ khí tối tân, bằng số lượng binh lính… thì Việt Nam ta đã tiến hành một cuộc chiến tranh không cân sức. Nhưng nhân dân ta đã đoàn kết thành một khối bền vững, cùng nhau chiến đấu để bảo vệ Tổ quốc. Hơn nữa, dân tộc ta đã đoàn kết với các dân tộc yêu lẽ phải trên khắp năm châu, trong đó có nhân dân tiến bộ Pháp và Mỹ… Vì thế, chúng ta đủ sức mạnh để làm nên chiến thắng vĩ đại.
Trong cuộc sống lao động, đoàn kết cũng giúp ta có sức mạnh phi thường. Nhìn con đê bên bờ sông Hồng làm nhiệm vụ ngăn lũ lụt cho cả vùng châu thổ Bắc Bộ, bảo vệ vựa lúa nuôi sống bao người, ta càng thấy rõ sức mạnh của tinh thần đoàn kết. Công trình thủy điện sông Đà đưa ánh sáng đến cho mọi nhà không thể náo hoàn thành được nếu thiếu bàn tay, khối óc của hàng vạn kĩ sư, công nhân Việt Nam và chuyên gia các nước bạn. Những giàn khoan trên biển Đông đưa dầu khí lên làm giàu cho đất nước cũng là công trình của sức mạnh đoàn kết. Chúng ta có thể kể thêm rất nhiều ví dụ khác nữa để chứng minh.
Câu ca dao giản dị nhưng chứa đựng bài học sâu sắc về sự đoàn kết. Đoàn kết là cội nguồn của sức mạnh, là yếu tố hết sức quan trọng trong cuộc đấu tranh sinh tồn và phát triển của con người. Bác Hồ đã từng căn dặn chúng ta: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công.
Nối tiếp truyền thống đoàn kết của cha ông, chúng em đã xây dựng tinh thần đoàn kết trong tổ, trong lớp, trong trường. Tình đoàn kết sẽ tăng thêm sức mạnh cho chúng em, giúp chúng em đạt được những kết quả tốt đẹp trong học tập và rèn luyện.
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao 5
Đất nước ta trải qua hơn bốn nghìn năm xây dựng và phát triển, trong những năm tháng đó đã biết bao máu xương của cha anh đổ xuống để đổi lại nền hòa bình và độc lập cho dân tộc. Tinh thần đoàn kết chính là sức mạnh, là “kim chỉ nam” đưa cả dân tộc vượt qua mọi giông tố lịch sử. Bài học đó được dân gian đúc kết qua câu ca dao:
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao
Dân gian đã sử dụng hai cặp hình ảnh đối lập để làm nổi bật ngụ ý sâu xa. “Một cây” là chỉ số ít, đơn lẻ, yếu ớt, một cây đâu đủ bóng mát để làm nên “non”. Còn “ba cây” là hình ảnh tượng trưng cho số nhiều, số đông, khi góp lại chúng sẽ tạo ra bóng mát lớn hơn, tạo ra được cả rừng cây để dựng xây nên “non cao”. Động từ “chụm” được sử dụng rất tinh tế, đó là trạng thái cùng nhau cúi đầu, bỏ qua cái “tôi” để góp sức tạo nên cái “ta” tập thể. Hình ảnh “non cao” như tượng trưng cho kết quả rực rỡ nhất bởi sự cố gắng, đoàn kết của một tập thể.
Ở nghĩa rộng hơn, câu tục ngữ chính là bài học về tinh thần đoàn kết. Con người chúng ta cũng vậy, “muốn đi nhanh thì đi một mình nhưng muốn đi xa hãy đi cùng nhau”. Một công việc dù đơn giản hay khó khăn, nếu chỉ có một người làm sẽ mất nhiều thời gian và kết quả chưa chắc đã tốt. Khi có nhiều người cùng suy nghĩ, chung sức thì kết quả đạt được sẽ cao hơn vì đó là kết quả lao động của một tập thể. Điều đó thể hiện sự chung sức chung lòng, tinh thần đoàn kết để cùng làm nên thành công.
Vậy tại sao cần phải có tinh thần đoàn kết? Bởi trong cuộc sống, nhiều hoàn cảnh khó khăn và thử thách, đòi hỏi chúng ta cần đoàn kết để cùng nhau vượt qua. Tinh thần đoàn kết của dân tộc được chứng minh qua những năm tháng đầy biến động của lịch sử. Đó là tinh thần đoàn kết, cả làng cùng góp gạo thổi cơm nuôi chàng Thánh Gióng đủ sức mạnh để đánh thắng giặc Ân. Đến những trận chiến lớn trong lịch sử, đều có sự góp sức góp công của cả dân tộc để vượt qua những kẻ thù lớn như đế quốc Nguyên – Mông, thực dân Pháp hay đế quốc Mĩ…. Lời kêu gọi của Bác Hồ trong những năm kháng chiến chống Pháp như lời hiệu triệu của non sông: “Bất kỳ đàn ông, đàn bà, bất kỳ người già, người trẻ, không phân biệt đảng phái, tôn giáo, dân tộc. Hễ là người Việt Nam thì phải đứng lên đánh thực dân Pháp để cứu Tổ quốc”. Đó là tinh thần yêu nước bất diệt của mỗi cá nhân được tụ hội và tạo nên một sức mạnh đoàn kết dân tộc to lớn. Bởi vậy, dù hoàn cảnh đất nước còn khó khăn, thiếu thốn nhưng chúng ta đã làm nên những chiến công rực rỡ, giữ vững được bờ cõi chủ quyền đến hôm nay.
Tinh thần đoàn kết trong cuộc sống mỗi chúng ta còn được thể hiện trong gia đình, lớp học. Cả gia đình hòa thuận, đoàn kết sẽ cùng nhau xây dựng một gia đình hạnh phúc. Một lớp học đoàn kết sẽ làm nên một tập thể vững mạnh, đạt được nhiều kết quả cao trong học tập. Một đội bóng cùng nhau phối hợp nhịp nhàng, tận dụng được điểm mạnh cảu mỗi người để phát huy sẽ làm nên một trận cầu chiếng thắng. Một nhóm học tập cùng nhau chia việc, thảo luận hết mình vì kết quả chung cao nhất…. Như vậy đoàn kết chính là dẹp bỏ lòng ích kỉ trong mỗi người, cùng nhau “chụm” lại để làm nên sức mạnh tập thể to lớn và chiến thắng mọi gian nan, thử thách.
Câu tục ngữ chính là bài học sâu sắc của cha ông ta về tinh thần đoàn kết, nhắc nhở mỗi chúng ta về cách sống trong môi trường xã hội. Mỗi người cần luôn luôn hòa mình với tập thể, đóng góp công sức vì lợi ích chung cả mọi người, bởi:
Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết
Thành công, thành công, đại thành công
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao hay nhất 6
Trong kho tàng văn học dân gian hay của cha ông ta rât phong phú, đó là những câu ca, câu thơ, câu đối, hò… và ý nghĩa lớn lao đó còn là những câu răn dạy hậu thế về đạo đức, về đối nhân xử thế, về kinh nghiệm sống… Đó là những đúc kết từ kinh nghiệm quý báu của cha ông chung ta để lại.” Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” chỉ là một trong số kho tàng đó, nhưng đây lại là kinh nghiệm sống lớn lao vơi mỗi con người.
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Xét về câu chữ và vần điệu, đó chỉ một câu thơ vần điệu hay, dễ nhớ, dường như là một cái nhìn với cảnh vật: Một cái cây lẻ loi lắm, làm sao có thể che phủ bóng mát nhiều, làm sao có được cái bóng của một khu rừng, một “non” ở đây được. Lúc đó cây sẽ sợ gió to, mưa lớn lũ lụt. Nhưng nếu có 3 cây hay nhiều hơn nữ, cái lẻ loi không còn nữa, mà luc này đã ra dáng vẻ oai vệ của một khu rừng rậm với bóng mát to, sức mạnh trước những cơn gió to, mưa lớn mà những cái cây vẫn hiên ngang, sững sững như núi, như non vậy.
Nhưng ông cha ta không phải chỉ gúp hậu thế vãn cảnh, nhận xét cái cây đơn giản vậy, mà đây chỉ là ông cha ta mượng hình tượng cái cây để làm minh chứng cho sự đoàn kết tạo nên sức mạnh con người. Đó là một lời răn dạy quí báu của cha ông. với cái cây là vậy, nhưng với một con người hay một tập thể nhỏ nếu chỉ vì những lợi ích riêng của mình, của tập thể mình thì kết quả cũng chỉ là cho mình hoặc cho tập thể thôi, không lớn lao được gì cả. Khi ếkt quả chỉ cho mình và cho tập thể thì đâu có gì là lớn lao? nếu chỉ vì mình, vì lợi tập thể nhỏ thì vơi sức lực nhỏ ấy cũng không làm được gì lớn lao cả. Cũng như một cái cây sao làm nên “non” được. Nhưng một khi lợi ích vượt ra ngoài một cá nhân, vượt ra ngoài tập thể để trở thành một tập thể lớn hơn thì chính vì mục đích đó lại hướng chúng ta, tập thể nhỏ lúc đầu chung tay với nhiều người, đồng lòng đồng sức, đoàn kết cùng làm thì kết quả sẽ lớn hơn nhiều. Kết quả công việc lớn hơn nhiều. Có sức mạnh tập thể, thì ta có một sưc mạnh vĩ đại như rừng cây vượt qua mọi cơn giông tố,cuồng phong, thác lũ. Nó cũng ví như câu chuyện cổ tích kể về người cha đã răn dạy con bằng bó đũa. Từng chiếc đũa bẻ gẫy dễ dang, nhưng 2 chiếc thì phải dùng sức hơn, 3 chiếc, bốn chiếc đến 10 chiếc thì khôgn sức mạnh nào bẻ gẫy nữa. Đó là tinh thần đoàn kết.
Trong lịch sử đấu tranh giữ nước và dựng nước, cha ông ta cũng dựa vào sức mạnh toàn dân mà làm nên trang sử sáng ngời. Những trang sữ ấy không viết lên bởi một người mà nó được làm nên từ một dân tộc.
Tinh thần đoàn kết anh em, bè bạn, gia dình, xã hội là quý báu, là lớn lao, là sức mạnh của mỗi con người trên thế giới này. Đó chính là lời răn dạy của cha ông với chúng ta. Chúng ta càng thấy yêu quý kho tàng văn học dân gian ấy chừng nào!
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao 7
“Một hòn đắp chẳng lên non
Ba hòn đắp lại nên cồn Thái Sơn”
Trong kho tàng ca dao tục ngữ Việt Nam, có rất nhiều câu nói về sự tương trợ, giúp đỡ lẫn nhau giữa người với người. Bàn về tư tưởng này, không thể không kể đến câu thành ngữ “Một cây làm chẳng lên non – Ba cây chụm lại nên hòn núi cao”. Vậy những ý nghĩa sâu xa chất chứa trong chiêm nghiệm này của ông cha ta là gì? Tại sao lại nói như vậy?
“Một cây” ở đây ý chỉ sự đơn lẻ, duy nhất, “ba cây” là phép nói ẩn dụ tượng trưng cho rất nhiều cái cây. Từ ba cây trở lên đã là số nhiều. Như vậy, về cơ bản có thể hiểu câu thành ngữ theo nghĩa một cái cây không thể tạo nên một quả đồi, nó vẫn chỉ là một cái cây đơn độc lẻ loi giữa trời đất, nhưng nếu có nhiều cây cùng đứng cùng nhau, chụm lại một chỗ thì sẽ tạo nên cả quả đồi, cả rừng cây.
Trên thực tế, con người không thể sống tách rời khỏi cộng đồng cũng như không thể làm nên việc lớn nếu không có sự chung tay góp sức của những người khác. Giống như trong chiến tranh, một vị tướng hay một người lính dù giỏi đến mấy cũng sẽ không thể đánh thắng được kẻ thù nhưng nếu cả nghĩa quân, cả dân tộc cùng nhau đồng lòng thì sẽ nhấn chìm những ý định xâm lăng của kẻ địch.
Câu thành ngữ ngợi ca tinh thần đoàn kết, gắn bó giữa người với người và trong một tập thể với nhau. Chỉ cần có tinh thần đoàn kết ắt con người sẽ cùng nhau vượt qua khó khăn gian khổ. Cũng chính trong ý nghĩa cổ động này, đại tướng Võ Nguyên Giáp từng động viên toàn quân ta trong kháng chiến “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” tinh thần đoàn kết càng cao thành quả đạt được càng lớn.
Câu thành ngữ làm ta nhớ đến câu chuyện Một bó đũa, khi người cha yêu cầu nắm ngườ con bẻ từng cây đũa một, mỗi cây đũa đều gẫy, còn khi cầm cả bó đũa lên chụm lại thì không một ai có thể bẻ được nó. Người cha đã giáo dục thành công việc nếu các con mình cùng biết chung tay góp sức, chung sức đồng lòng thì có thể vượt qua tất cả.
Câu thành ngữ đã ngợi ca những đức tính tốt đẹp, biết một người vì mọi người, chung lưng đấu cật, để cùng dẫn dắt nhau vượt qua gian nan thử thách làm nên việc lớn. Trên thực tế hiện nay, lối sống ích kỉ, toan tính đang có xu hướng gia tăng trong cộng đồng. Con người vụ lợi cho bản thân, vì lợi ích cá nhân của mình mà trở nên vị kỉ. Nhưng cuối cùng sức mạnh, kết quả mà cá nhân ấy đạt được, cho dù có thành công thì cũng không thể là tối đa. Nhưng nếu biết làm việc nhóm, biết kết hợp sức mạnh của cá nhân và cả đồng đội thì những thành tựu đạt được sẽ vĩ đại hơn bởi nó là thành quả của sự cố gắng của tất cả mọi người
Đây là một câu thành ngữ đầy tính triết lý mà sự thật vẫn luôn đúng trong mọi hoàn cảnh thời đại, giá trị vận dụng thực tế của nó vẫn đang được ngợi ca hiện nay. Trong một công ty, một nhóm, việc tất cả các thành viên biết kết hợp và vận dụng ưu điểm, thế mạnh của từng người áp dụng vào công việc chung của nhóm thì hiệu suất đạt được sẽ đồng nhất và cao hơn so với việc mỗi cá nhân tự lộn xộn hoạt động theo cá tính riêng của mình.
Dù thời bình hay thời chiến, dù trong xã hội xưa cũ trước đây hay thời buổi hiện đại ngày nay, dù ở một môi trường nhỏ hay những phạm vi rộng lớn thì đoàn kết và tương trợ lẫn nhau vẫn luôn là sức mạnh chiến thắng mọi khó khăn.
Câu thành ngữ đã chỉ dạy con người không chỉ trong hành vi lối sống mà còn trong đạo đức nhân cách. Là một học sinh, việc rèn luyện, học tập khả năng phối kết hợp với bạn bè, đồng đội từ trên ghế nhà trường là vô cùng quan trọng. Cũng giống như trò chơi kéo co, tất cả các thành viên trong một đội đều phải ra sức kéo, người đằng sau hỗ trợ người đằng trước, nếu thua cả đội cùng ngã và ngược lại nếu thắng sẽ là chiến tích của cả tập thể. Học sinh phải biết suy nghĩ cho tập thể, không thể lúc nào cũng vì thành tích cá nhân mà vị kỉ trong suy nghĩ và hành động. Muốn vậy, mỗi người phải biết giúp đỡ bạn bè để cùng nhau vươn lên, biết đoàn kết xây dựng tập thể vững mạnh, xuất sắc.
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao hay nhất 8
Thuở sơ khai con người phải tạo thành nhóm để tồn tại và phát triển, trong cuộc sống hiện đại con người vẫn phải liên kết với nhau đó là sự đoàn kết, tinh thần đoàn kết cùng với nhau là đức tính quý báu của những con người Việt ta.
Một cây làm chẳng nên non
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Đoàn kết mang lạ sức mạnh để thưc hiện các công việc lớn lao. Đất nước Việt Nam có được như ngày hôm nay là do đâu? Non sông Việt Nam ta đẹp đẽ như ngày hôm nay là nhờ đâu ? Phải chăng chính là nhờ tinh thần đoàn kết tương trợ, thương yêu lẫn nhau của nhân dân ta. Khi nước nhà có chiến tranhchục triệu người chung một lòng, chung một chí hướng đánh giặc. Trải qua ngàn năm đất nước ta bị các triều đại phong kiến phương Bắc như Hán, Tống, Nguyên, Minh, Thanh… xâm lược. Với sức người lớn mạnh chúng mưu đồ thống trị lâu dài nhưng dân tộc ta đã đoàn kết vùng dậy đánh bại kẻ thù để đi đến chiến thắng. Với đế quốc Nguyên – Mông hùng mạnh, đi đến đâu cỏ không mọc được đến đấy,nhưng ba lần xâm lược nước ta là ba lần đại bại. Quân dân nhà Trần đoàn kết nhất trí giết giặc, từ nhân dân cho đến triều đình tất cả đều chung sức chung lòng để đánh thắng kẻ thù xâm lược.
Trong thời gian hiện đại Việt Nam với vũ khí thô sơ và sự giúp đỡ bạn bè đã đánh bại hai đế quốc to là Pháp và Mĩ. Một cuộc chiến không cân sức nhưng Việt Nam đã đoàn kết lực lượng cùng nhau trường kì kháng chiến để đi đến thành công như ngày hôm nay. Dân tộc ta đã đoàn kết với các dân tộc yêu lẽ phải trên khắp năm châu, trong đó có nhân dân tiến bộ Pháp và Mĩ…làm nên chiến thắng đế quốc hùng mạnh trên thế giới.
Trong cuộc sống chúng ta cùng nhau lao động, đoàn kết xây dựng cuộc sống mới. Các công trình thủy điện sông Đà đưa ánh sáng đến cho mọi nhà phải có những bàn tay, khối óc của hàng vạn kĩ sư, công nhân Việt Nam và chuyên gia nước ngoài. Những giàn khoan trên biển Đông đưa dầu khí lên làm giàu cho đất nước cũng là công trình của sức mạnh đoàn kết, rất nhiều những thành quả lao động có đóng góp của tinh thần đoàn kết.
Câu ca dao trên thật ý nghĩa, đây cũng là bài học sâu sắc mà cha ông ta đã để lại về sự đoàn kết. Đoàn kết là sức mạnh, có sự đoàn kết con người mới tồn tại vá phát triển vững mạnh. Bác Hồ đã từng căn dặn chúng ta: Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công. Sức mạnh của đoàn kết chắc chắn sẽ mang đến thành công cho chúng ta.
Đối với các thế hệ học sinh cần ra sức học tập, rèn luyện, trong trường hợp đoàn kết với bạn bè, cùng giúp nhau tiến bộ. Sau này dựng xây đất nước phát triển vững mạnh.
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao ngắn gọn nhất 9
Đoàn kết là đức tính của người Việt, truyền thống đoàn kết lan tỏa từ thế hệ này đến thế hệ khác và được đúc kết thành câu: Một cây làm chẳng nên non, ba cây chụm lại nên hòn núi cao” thể hiện tầm vóc và sự quan trọng của sự đoàn kết với sự thành công.
Một cây làm chẳng nên non,
Ba cây chụm lại nên hòn núi cao.
Xét về nghĩa đen một cái cây lẻ loi, làm sao có được cái bóng của một khu rừng, một “non” dễ bị gió quật ngã nhưng nếu có 3 cây nhiều hơn và đủ sức đương đầu với mưa gió. Về nghĩa đen nếu sống đơn lẻ cây sẽ chắc chắn bị loại bỏ.
Ông cha ta dùng hình tượng cái cây để làm minh chứng cho sự đoàn kết tạo nên sức mạnh con người. Đó là một lời răn dạy quí báu, một con người nếu chỉ vì những lợi ích riêng của mình, của tập thể mình thì kết quả cũng chỉ là cho mình hoặc cho tập thể thôi, không lớn lao được gì cả. Khi biết hòa đồng và đoàn kết cùng với nhau sẽ tạo nên sức mạnh to lớn. Minh họa cho câu nói này đó là câu chuyện bó đũa, nếu bẻ bó đũa lẻ thì dễ gãy nhưng khi hợp cả bó lại rất khó bẻ gãy được. Con người cũng vậy, nếu biết sống đoàn kết giúp đỡ nhau lúc khó khăn vượt qua mọi chuyện. Tập thể đoàn kết sẽ tạo ra một đất nước vững mạnh. Những cá nhân sống ngoài tập thể chắc chắn sẽ yếu ớt và dễ bị loại bỏ.
Một cái cây sao làm nên “non” được nhưng lợi ích vượt ra ngoài một cá nhân, vượt ra ngoài tập thể để trở thành một tập thể lớn hơn thì chính vì mục đích đó lại hướng chúng ta, tập thể nhỏ lúc đầu chung tay với nhiều người, đồng lòng đồng sức, đoàn kết khi đó kết quả sẽ lớn hơn nhiều so với sự tưởng tượng của mỗi người. Khi chúng ta có sức mạnh tập thể, thì ta có một sức mạnh vĩ đại sẵn sàng đương đầu với thử thách, khó khăn trong cuộc sống, để thành công con người cần phải biết đoàn kết vì mục đích lớn mà phấn đấu. Đoàn kết là sức mạnh, muốn giữ được sự gắn kết mỗi thành viên cần cùng nhau tương trợ những lúc khó khăn, thử thách. Có như vậy sự đoàn kết có sức lan tỏa lớn và tạo thành sức mạnh to lớn trong cuộc sống.
Giải thích câu tục ngữ: Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao hay nhất 10
Tinh thần đoàn kết, gắn bó luôn là một trong những đạo lý truyền thống quý báu của dân tộc ta từ bao đời nay. Điều này cũng được ông cha ta thể hiện rất rõ qua kho tàng ca dao tục ngữ phong phú, và câu Một cây làm chẳng nên non/ Ba cây chụm lại nên hòn núi cao” chính là một trong số những câu ca dao ấy.
Câu ca dao này đã có từ bao đời nay, vô cùng quen thuộc trong cuộc sống hàng ngày. Vậy thì ông cha ta muốn nhắn nhủ với con cháu muôn đời điều gì? Xuất phát từ hình tượng cái cây, “một cây làm chẳng nên non” tức là ý nói con người trong cuộc sống nếu chỉ biết hoạt động riêng lẻ, độc lập, xa rời với tập thể thì sẽ chẳng thể nào thành công và đạt được điều mà mình mong muốn. Trong khi đó, “ba cây chụm lại nên hòn núi cao” , con người nếu biết gắn mình với tập thể chung, mọi người cùng nhau đoàn kết, gắn bó, tương trợ , giúp đỡ lẫn nhau thì sẽ cùng đạt được mục đích chung, đạt được thành quả. Như vậy, qua câu ca dao trên, ông cha ta đã khẳng định vai trò to lớn của nguồn sức mạnh tập thể, nó sẽ giúp con người ta vượt qua được bất kỳ khó khăn, thử thách nào.
Cuộc sống này không phải lúc nào cũng chỉ toàn màu hồng, chặng đường đi đến thành công không không bao giờ là trải đầy hoa hồng, có những khó khăn, thử thách mà một mình con người ta không thể nào vượt qua được và cần đến sự tương trợ của những người khác. Khi ấy, bản thân ta không chỉ được giúp đỡ mà còn học hỏi được thêm biết bao nhiêu kinh nghiệm phong phú, bổ ích từ những người xung quanh, giúp trau dồi bản thân mình trở nên tốt đẹp hơn. Tập thể là một nơi mà ở đó, mỗi người có thể nói lên được ý kiến của mình, có sự thống nhất, tập trung giữa mọi ý kiến khác nhau để đi đến một phương pháp hữu hiệu nhất. Cộng thêm đó là nhiệt huyết, quyết tâm của mỗi cá nhân thì việc đạt được thành công, mục đích đã đề ra không phải là điều quá khó khăn.
Khi con người biết sẻ chia, yêu thương, gắn bó, hợp tác với nhau, nó sẽ là nguồn sức mạnh to lớn có thể vượt qua được bất kỳ mọi khó khăn, gian khổ nào mà chưa chắc một cá nhân riêng biệt đã có thể vượt qua. Nó đôi khi lại có thể làm nên được những điều phi thường, giống như kỳ tích U23 Châu Á vừa qua, đội tuyển của chúng ta đã để lại dấu ấn sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam bằng ý chí, tinh thần thi đấu vì màu cờ sắc áo kiên cường, nhưng hơn tất cả, nếu như không có tinh thần đoàn kết, tương trợ lẫn nhau , liệu đội tuyển U23 có thể làm nên một chiến thắng lẫy lừng dù không phải trên sân cỏ nhưng là trong trái tim người hâm mộ như vậy hay không? Câu trả lời có lẽ sẽ là không, vì chỉ khi có tập thể, con người ta mới có chỗ dựa vững chắc, mới có tinh thần để phát huy hết mọi khả năng của mình. Trong thời chiến, chính khối đoàn kết toàn dân tộc là thứ vũ khí sắc bén nhất để chống đuổi, tiêu diệt kẻ thù xâm lược. Trong thời bình hôm nay, khối đại đoàn kết ấy được thể hiện trong việc toàn Đảng, toàn dân chung tay xây dựng một đất nước vững bền, phát triển về mọi mặt.
Trong khi đó, một cá nhân nếu như xa lánh tập thể, họ sẽ không thể có được cho mình những điều kiện tốt nhất, không thể học hỏi, tiếp thu, không có sự quyết tâm mọi lúc, mọi nơi và dễ dàng bỏ cuộc bất cứ lúc nào. Vậy nên, tinh thần đoàn kết là một điều mà mỗi người chúng ta cần phải trau dồi và phát huy cho chính bản thân mình. Xuất phát từ những điều nhỏ nhặt nhất như trong gia đình, trong một lớp học, trong một cơ quan,.., ai cũng cần biết gắn mình với tập thể, giúp đỡ người khác, không ngừng học hỏi, trau dồi kinh nghiệm để hoàn thiện bản thân mình.
Một đất nước có phát triển hay không phụ thuộc rất lớn vào sự đồng lòng, quyết tâm, hơn hết là đoàn kết, gắn bó của những tập thể trong đất nước ấy, tạo thành một khối đoàn kết vững mạnh. Câu ca dao của ông cha ta thật đúng đắn và sâu sắc làm sao , dù là thời điểm nào, giá trị của nó vẫn luôn còn vững bền.
