Đề thi cuối học kì 2 Ngữ Văn 10 Chân trời sáng tạo năm 2022 - 2023 có đáp án (Đề 1)

ĐỀ 1

MA TRẬN ĐỀ THI HỌC KÌ II

BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ THI HỌC KÌ II

Đọc văn bản sau và trả lời các câu hỏi bên dưới:

LÀM SUY YẾU LÒNG ĐỐ KỊ

Cuộc sống sẽ trở nên khó khăn một cách không cần thiết khi bạn cứ liên tục so đo cuộc sống của mình với người khác. Bản chất của sự so sánh không xấu nếu nó không khiến bạn cảm thấy tự ti khi mình thua kém người khác. Tiền bạc, ngoại hình, tài năng hoặc tiếng tăm đều có thể dẫn đến sự đố kị. Ngay cả khi mọi người đều sở hữu một khối lượng tài sản ngang nhau thì lòng đố kị vẫn tiếp tục tồn tại. Vấn đề này rất nhạy cảm nhưng lại gây không ít khó khăn cho cả người đố kị lẫn người bị đố kị. Tuy nhiên, bạn có thể cải thiện được nó. Thực ra, lòng đố kị có thể trở thành một nguồn động lực trong cuộc sống của bạn. Hãy nhìn vào các chiến lược đơn giản hóa dưới đây để đối phó với lòng đố kị, cả trong chính bản thân bạn lẫn ở những người khác.

Hãy nhìn vào sự cân bằng thật sự giữa ánh sáng và bóng tối. Người ta không bao giờ ghen tị với những điều tồi tệ; họ chỉ ghen tị với những điều tốt đẹp mà người khác có. Bạn cần biết rằng không phải ai cũng toàn gặp những điều tốt đẹp và mọi điều tốt đẹp trong cuộc sống đều có cái giá của nó. Trong khi ấy, người có lòng đố kị muốn có được chúng mà không phải trả bất kì cái giá nào. Một nghệ sĩ violon bậc thầy trả giá cho tài năng và tiếng tăm của ông bằng vô số những giờ khổ luyện hay một thời thơ ấu túng quẫn. Liệu bạn có ghen tị với những điều đó hay không? Một người có quyền lực và sức ảnh hưởng cũng có nhiều kẻ thù nguy hiểm; người ấy cần có vệ sĩ và các hệ thống bảo vệ. Liệu bạn có muốn những điều đó không?

Hãy sử dụng phương pháp Esau-Jacob. Lòng đố kị khiến ta không muốn dành cho người khác sự công nhận mà họ xứng đáng. Nếu bạn đối xử với mọi người bằng một thái độ thiện chí, bạn sẽ khiến họ hài lòng. Hãy áp dụng phương pháp chống lại lòng đố kị bằng cách tự nhủ với bản thân: “Tôi không ghen tị với những gì họ có!”. Hãy lặp đi lặp lại câu nói này trong đầu cho đến khi nội tâm của bạn hoàn toàn đồng ý với nó. Câu nói của Esau trong Kinh Cựu Ước cũng có thể giúp ích cho bạn trong việc đối phó với lòng đố kị: “Ta đã có đủ, hỡi người anh em. Hãy giữ lấy những gì anh có cho bản thân mình” (Esau đã nói điều này với anh trai của mình là Jacob, người đã từng lừa gạt Esau).

Hãy phát huy món quà của Goethe. Johann Wolfgang von Goethe đã chỉ ra rằng tình yêu là điều duy nhất hữu ích khi ta đương đầu với những người giỏi giang. Bạn có thể dùng sự thấu suốt này để làm giảm lòng đố kị của mình. Hãy dành cho người khác những lời khen tặng chân thành: đối với ngoại hình, phong thái, văn hóa, phong cách của họ. Hãy chuyển lòng đố kị thành lời tán dương và sự công nhận (dù ở một khía cạnh nào đó, nó chính là bản chất thật sự của lòng đố kị, nhưng ở dạng bị bóp méo). Lòng đố kị của bạn có thể biến thành một phẩm chất cá nhân dùng để đánh giá cao những điều đặc biệt, tốt đẹp ở người khác. Hãy tạo nên món quà cá nhân của chính mình theo cách này. Mọi người sẽ rất trân quý và tôn trọng bạn vì thái độ đó.

Hãy sử dụng nguyên tắc của sự hợp tác. Cảm giác đố kị thường hủy hoại mối quan hệ của bạn khi bạn suy nghĩ tiêu cực về đối phương và ít nói chuyện với người đó hơn. Hãy nói chuyện với người mà bạn ghen tị và chân thành hỏi họ: “Đó là những gì tôi rất thích ở bạn. Làm sao mà bạn có thể đạt được điều đó nhỉ? Bạn đã xoay xở như thế nào?”. Thậm chí, sẽ tốt hơn nếu bạn làm việc cùng với người mà bạn ghen tị nhất. Nếu người đó thật sự giỏi thì bạn sẽ được lợi khi làm việc chung với họ. Hãy học hỏi từ họ và hãy sử dụng lòng đố kị của bạn như một động lực để thành công.

Câu 1. Phương thức biểu đạt chính của văn bản trên là:

A. Tự sự

B. Biểu cảm

C. Miêu tả

D. Nghị luận

Câu 2. Mục đích của văn bản “Làm suy yếu lòng đố kị” là:

A. Thuyết phục người đọc tin, hiểu, đồng tình với ý kiến của mình: làm suy yếu lòng đố kị

B. Giúp người đọc nhận thức sâu sắc về lòng đố kị

C. Giúp người đọc tránh được những quan điểm sai lầm về lòng đố kị

D. Giúp người đọc hiểu biết thực tế

Câu 3. Luận đề của văn bản được thể hiện ở:

A. Đoạn đầu văn bản

B. Nhan đề

C. Cuối văn bản

D. Dàn trải trong cả văn bản

Câu 4. Đâu không phải là phương pháp để làm suy yếu lòng đố kị?

A. Hãy sử dụng phương pháp Esau-Jacob

B. Hãy phát huy món quà của Goethe

C. Hãy cố gắng để đạt được thành công của người khác

D. Hãy sử dụng nguyên tắc của sự hợp tác

Câu 5. Có thể đảo trật tự các luận điểm của văn bản “Làm suy yếu lòng đố kị” không? Vì sao?

A. Được, vì các luận điểm đó không tuân theo logic nhất định

B. Không được, vì các luận điểm đó tuân theo logic nhất định

C. Được, vì có thể sắp xếp chúng theo tầm quan trọng từ cao xuống thấp

D. Không được, vì các luận điểm đó đã được sắp xếp theo trật tự thời gian

Câu 6. Câu “Một nghệ sĩ violon bậc thầy trả giá cho tài năng và tiếng tăm của ông bằng vô số những giờ khổ luyện hay một thời thơ ấu túng quẫn” nhằm mục đích gì?

A. Là câu luận điểm nêu lên vấn đề chính

B. Là lí lẽ, nhằm làm sáng tỏ con người cần phải cân bằng thật sự giữa ánh sáng và bóng tối

C. Là lí lẽ, khẳng định con người không nên đố kị với người có hoàn cảnh khó khăn hơn mình

D. Là dẫn chứng gián tiếp để làm sáng tỏ luận điểm hãy tránh xa sự đố kị

Câu 7. Câu “Hãy nói chuyện với người mà bạn ghen tị và chân thành hỏi họ: “Đó là những gì tôi rất thích ở bạn. Làm sao mà bạn có thể đạt được điều đó nhỉ? Bạn đã xoay xở như thế nào?” thuyết phục người đọc điều gì?

A. Hãy nhìn vào sự cân bằng thật sự giữa ánh sáng và bóng tối

B. Hãy sử dụng phương pháp Esau-Jacob

C. Hãy phát huy món quà của Goethe

D. Hãy sử dụng nguyên tắc của sự hợp tác

Câu 8. Vì sao tác giả đưa ra lời khuyên “Hãy chuyển lòng đố kị thành lời tán dương và sự công nhận”?

A. Vì để chúng ta nhận được sự yêu mến từ những người xung quanh

B. Vì lòng đố kị của bạn có thể biến thành một phẩm chất cá nhân dùng để đánh giá cao những điều đặc biệt, tốt đẹp ở người khác

C. Vì lòng đố kị sẽ ảnh hưởng đến các mối quan hệ xung quanh của ta

D. Vì lòng đố kị sẽ là một sự động lực để giúp ta thành công

Câu 9. Anh/ chị có đồng ý với nhận định của tác giả “Bản chất của sự so sánh không xấu nếu nó không khiến bạn cảm thấy tự ti khi mình thua kém người khác” không? Vì sao?

Câu 10. Anh/ chị rút ra được bài học gì sau khi đọc văn bản trên?

Anh/ chị hãy viết một bài văn phân tích, đánh giá nội dung và nghệ thuật của một tác phẩm kịch đã đọc, đã xem.

HƯỚNG DẪN CHẤM