I. Chuyển động biến đổi
Chuyển động có vận tốc thay đổi được gọi là chuyển động biến đổi
Ví dụ: Đoàn tàu bắt đầu rời ga
Thả vật rơi từ trên cao xuống dưới:
II. Gia tốc của chuyển động biến đổi
1. Khái niệm gia tốc
- Đại lượng a cho biết sự thay đổi nhanh hay chậm của vận tốc theo thời gian được gọi là gia tốc.
- Biểu thức: \(a = \dfrac{{\Delta v}}{{\Delta t}} = \dfrac{{{v_t} - {v_0}}}{{t - {t_0}}}\)
- Đơn vị: m/s2
- Vì \(\Delta \overrightarrow v \) là đại lượng vectơ nên gia tốc \(\overrightarrow a \) cũng là đại lượng vectơ
\(\overrightarrow a = \dfrac{{\Delta \overrightarrow v }}{{\Delta t}}\)
2. Bài tập ví dụ
Một xe máy đang chuyển động thẳng với vận tốc 10 m/s thì tăng tốc. Biết rằng sau 5 s kể từ khi tăng tốc, xe đạt vận tốc 12 m/s.
a) Tính gia tốc của xe.
b) Nếu sau khi đạt vận tốc 12 m/s, xe chuyển động chậm dần với gia tốc có độ lớn bằng gia tốc trên thì sau bao lâu xe sẽ dừng lại?
Phương pháp:
Biểu thức tính gia tốc: \(a = \dfrac{{\Delta v}}{{\Delta t}} = \dfrac{{{v_t} - {v_0}}}{{t - {t_0}}}\)
Cách giải:
a) Ta có: v0 = 10 m/s; vt = 12 m/s; Δt = 5 s
=> Gia tốc của xe là: \(a = \dfrac{{\Delta v}}{{\Delta t}} = \dfrac{{{v_t} - {v_0}}}{{t - {t_0}}} = \dfrac{{12 - 10}}{5} = 0,4(m/{s^2})\)
b) Ta có: v0 = 12 m/s; vt = 0 m/s.
Do xe chuyển động chậm dần nên a = - 0,4 m/s2
Thời gian xe đi được đến khi dừng hẳn là: \(\Delta t = \dfrac{{\Delta v}}{a} = \dfrac{{0 - 12}}{{ - 0,4}} = 30(s)\)
