Tiết 33. Bài 29. QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH LOÀI
I. Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này học sinh cần đạt được những yêu cầu sau:
1. Kiến thức:
- Giải thích được sự cách li địa lí dẫn đến sự phân hóa vốn gen giữa các quần thể như thế nào.
- Giải thích được tại sao các quần đảo lại là nơi lí tưởng cho quá trình hình thành loài và tại sao ở các đảo giữa các đại dương lại hay có các loài đặc hữu.
- Giải thích được quá trình hình thành loài bằng con đường lai xa và đa bội hóa.
- Giải thích được sự cách li về tập tính và cách li sinh thái dẫn đến hình thành loài mới như thế nào
2. Các kĩ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài:
- Kĩ năng thể hiện sự tự tin khi trình bày ý kiến trước nhóm, tổ , lớp.
- Kĩ năng lắng nghe tích cực, trình bày suy nghĩ/ ý tưởng.
- Kĩ năng tìm kiếm và xử lí thông tin về: sự cách li địa lí dẫn đến sự phân hóa vốn gen giữa các quần thể, nghiệm của Đôtđơ chứng minh cách li địa lí dẫn đến sự cách li sinh sản.
- Kĩ năng quản lí thời gian và đảm nhận trách nhiệm, hợp tác trong hoạt động nhóm.
3. Thái độ: Củng cố niềm say mê tìm hiểu thiên nhiên kì thú.
II. Phương pháp giảng dạy:
- Trực quan - tìm tòi
- Vấn đáp - tìm tòi
- Thảo luận nhóm.
III. Phương tiện dạy học:
- Một số hình ảnh về các sinh vật sống trên đảo.
IV. Tiến trình lên lớp:
1. Khám phá: (5p)
*Ổn định lớp:
*Kiểm tra bài cũ: Loài sinh học là gì? Chỉ dựa vào đặc điểm hình thái để phân loại loài có chính xác không? Tại sao?
2. Kết nối:
|
Hoạt động của thầy và trò |
Nội dung |
|
Hoạt động 1: Tìm hiểu về vai trò của cách li địa trong hình thành loài mới. GV: Cách li địa lí là gì? Cách li địa lí có vai trò gì trong quá trình hình thành loài mới? HS: nghiên cứu thông tin SGK, thảo luận nhóm và trả lời. GV: Yêu cầu học sinh giải thích câu lệnh SGK trang 126. Cho biết vì sao quần đảo là nơi lí tường để hình thành loài mới? HS: Nghiên cưu hình 29 và thông tin SGK trang 127, thảo luận, trả lời được: * Quần đảo là nơi lí tưởng cho quá trình hình thành loài mới vì: - Giữa các đảo có sự cách li địa lí tương đối nên sinh vật giữa các đảo ít trao đổi vốn gen cho nhau. - Khoảng cách giữa các đảo lại không quá lớn để các cá thể không di cư tới. - Một khi nhóm sinh vật tiên phong di cư tới đảo thì điều kiện sống mới và sự cách li tương đối về mặt địa lí dễ dàng biến quần thể nhập cư thành một loài mới. Hoạt động 2: Tìm hiểu đặc điểm của quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí: GV:Hình thành loài bằng con đường địa lí thường xảy ra với những loài có đặc điểm như thế nào? HS:Nghiên cứu thông tin SGk trang 127 trả lời. GV: Nhận xét và bổ sung kiến thức. |
I. HÌNH THÀNH LOÀI KHÁC KHU VỰC ĐỊA LÍ. 1. Vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới. * Cách li địa lí là những trở ngại về mặt địa lí như sông, núi, biển…ngăn cản các cá thể của các quần thể cùng loài gặp gỡ và giao phối với nhau. * Vai trò của cách li địa lí: - Sự cách li địa lí góp phần duy trìsự khác biệt về tần số alen và thành phần kiểu gen giữa các quần thể được tạo ra bởi các nhân tố tiến hóa. - Do các quần thể sống trong những khu vực địa lí khác nhau nên CLTN và các nhân tố tiến hóa khác có thể tạo nên sự khác biệt về vốn gen giữa các quần thể. - Khi sự khác biệt về di truyền giữa các quần thể được tích tụ dẫn đến xuất hiện cách li sinh sản thì loài mới được hình thành. 2. Đặc điểm của quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí: - Quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí thường xảy ra với những loài động vật có khả năng phát tán mạnh. - Quá trình hình thành loài bằng con đường cách li địa lí xảy ra một cách chậm chạp qua nhiều dạng trung gian chuyển tiếp. - Quá trình hình thành loài thường gắn liền với quá trình hình thành quần thể thích nghi. |
3. Thực hành / Luyện tập: (3p)
- Đọc kết luận SGK cuối bài.
- Giải thích vai trò của cách li địa lí trong quá trình hình thành loài mới?
- Tại sao cách li địa lí lại là cơ chế chủ yếu dẫn đến hình thành loài mới ở động vật?
4. Vận dụng: (2p)
- Trả lời các câu hỏi SGK cuối bài
- Đọc trước bài 30.
V. Rút kinh nghiệm:
