Ngày soạn: ...............................................
Ngày giảng: .............................................
Tiết 10- Bài 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM DÀI NGẮN THEO MÙA
I.MỤC TIÊU:
1.Kiến thức
- HS cần nắm được hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả của sự vận động của Trái đất quanh Mặt trời.
- Có khái niệm về các đường: Chí tuyến Bắc, Nam, vòng cực Bắc, vòng cực Nam.
2.Kĩ năng:
- Biết cách dùng Quả địa cầu và ngọn đèn để giải thích hiện thượng ngày đêm dài ngắn theo mùa.
3.Thái độ : giúp các em hiểu biết thêm về thiên nhiên,khí hậu của mỗi nước.
4.Định hướng phát triển năng lực;
- Năng lực chung: Tự học, hợp tác…
- Năng lực riêng: sử dụng hình ảnh, tranh vẽ
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của giáo viên : 1 số tranh ảnh SGK
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách, vở, đồ dùng học tập
Giải quyết vấn đề, trực quan, động não, đàm thoại gợi mở, làm việc cá nhân, nhóm, trình bày 1 phút
III: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
A Hoạt động khởi động ( Tình huống xuất phát)
1 Mục tiêu: Giúp HS nắm được hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa
2 Phương pháp, kĩ thuật: Vấn đáp qua tranh ảnh, cá nhân
3 Phương tiện: 1 số tranh ảnh về vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh mặt trời vào các ngày hạ chí và đông chí
+Tranh ảnh hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
4 Các hoạt động
Bước 1: Giao nhiệm vụ
Giáo viên cung cấp hình ảnh hình 24 sgk cho hs xác định đường xích đạo, đường chí tuyến, trục của Trái Đất, nhận xét hướng nghiêng của trục, đường sáng tối
=> Những đường này ảnh hưởng như thế nào đến hiện tượng ngày đêm và các mùa trên Trái đất.
Bước 2: HS quan sát tranh và bằng hiểu biết để trả lời
Bước 3: HS báo cáo kết quả ( Một HS trả lời, các HS khác nhận xét).
Bước 4: GV dẫn dắt vào bài.
B. Hình thành kiến thức mới:
HĐ1: Tìm hiểu Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất (Thời gian 25 phút)
1. Phương pháp kĩ thuật dạy học: Phương pháp Sử dụng tranh ảnh SGK, kĩ thuật học tập hợp tác
2. Hình thức tổ chức: Cá nhân, nhóm.
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS |
NỘ DUNG |
|
1. Ngày đêm dài ngắn khác nhau ở hai bán cầu Bước 1. Quan sát H24 và trả lời câu hỏi ? Tại sao trục Trái Đất và đường phân chia sáng tối không trùng nhau (Vì trục Trái Đất nghiêng trên mặt phẳng quĩ đạo là 66o33’ còn đường phân chia sáng tối là đường thẳngvuông góc với mặt đất) - Dựa vào hình 24 cho biết: ? Vào ngày 22/6 ánh sáng mặt trời chiếu thẳng góc vào mặt đất ở vĩ tuyến bao nhiêu? Vĩ tuyến đó là đường gì? ( cặp đôi): Quan sát hình hình 24. Điền vào phiếu học tập số 1(phụ lục) Bước 2. học sinh thực hiện nhiệm vụ trao đổi kết quả làm việc và ghi vào phiếu học tập số 1.Trong quá trình học sinh làm việc giáo viên quan sát theo dõi thái độ. Bước 3. Trình bày trước lớp, các học sinh khác nhận xét bổ sung. Bước 4: giáo viên nhận xét bổ sung và chuẩn kiến thức 2. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau: Bước 1: quan sát hình 25 SGK (4 nhóm) hoàn thành phiếu học tập số 2 phần phụ lục Bước 2. học sinh thực hiện nhiệm vụ trao đổi kết quả làm việc và ghi vào phiếu học tập.Trong quá trình học sinh làm việc giáo viên quan sát theo dõi thái độ. Bước 3. Trình bày trước lớp, các học sinh khác nhận xét bổ sung. GV: Vì sao có hiện tượng dài ngắn khác nhau theo vĩ độ? Bước 4: giáo viên nhận xét bổ sung và chuẩn kiến thức |
1. Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các vĩ độ khác nhau trên Trái Đất - Do đường phân chia sáng tối không trùng với trục Trái Đất nên các địa điểm ở nửa cầu Bắc và nửa cầu Nam có hiện tượng ngày đêm dài ngắn khác nhau theo vĩ độ - Các địa điểm nằm trên đường xích đạo quanh năm có ngày, đêm dài bằng nhau |
C. Các hoạt động luyện tập:
1. Lựa chọn câu trả lời đúng:
Câu1: Vào các ngày các ngày 22 tháng 6 độ dài ngày đêm ở 2 cực như thế nào?
a. 6 tháng đêm, 6 tháng ngày.b. 5 tháng đêm, 7 tháng ngày.
c. 4 tháng đêm, 8 tháng ngày.d. 7 tháng đêm, 5 tháng ngày.
Câu2: Các địa điểm nằm trên đường xích dạo quanh năm có ngày, đêm
a. dài ngắn khác nhau.b. dài ngắn như nhau.
c. ngày dài đêm ngắn.d. ngày ngắn đêm dài.
D. Hoạt động vận dụng mở rộng
1. Học sinh cho một số câu ca dao tục ngữ liên quan tới hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa và theo vĩ độ.
2. Giải thích câu tục ngữ: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối”
3. Tìm hiểu bài cấu tạo bên trong của Trái đất
Ngày soạn: ...............................................
Ngày giảng: .............................................
Tiết 11- Bài 9: HIỆN TƯỢNG NGÀY, ĐÊM
DÀI NGẮN THEO MÙA (Tiếp theo)
I.CHUẨN BỊ:
1.Kiến thức
- HS cần nắm được hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa là hệ quả của sự vận động của Trái đất quanh Mặt trời.
- Có khái niệm về các đường: Chí tuyến Bắc, Nam, vòng cực Bắc, vòng cực Nam.
2.Kĩ năng:
- Biết cách dùng Quả địa cầu và ngọn đèn để giải thích hiện thượng ngày đêm dài ngắn theo mùa.
3.Thái độ : giúp các em hiểu biết thêm về thiên nhiên,khí hậu của mỗi nước.
4.Định hướng phát triển năng lực;
- Năng lực chung: Tự học, hợp tác…
- Năng lực riêng: sử dụng hình ảnh, tranh vẽ
II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH
1. Chuẩn bị của giáo viên : 1 số tranh ảnh SGK
2. Chuẩn bị của học sinh: Sách, vở, đồ dùng học tập
Giải quyết vấn đề, trực quan, động não, đàm thoại gợi mở, làm việc cá nhân, nhóm, trình bày 1 phút
III: TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
A Hoạt động khởi động ( Tình huống xuất phát)
1. Mục tiêu: Giúp HS nắm được hiện tượng ngày đêm chênh lệch giữa các mùa
2. Phương pháp, kĩ thuật: Vấn đáp qua tranh ảnh, cá nhân
3. Phương tiện: 1 số tranh ảnh về vị trí của Trái Đất trên quỹ đạo quanh mặt trời vào các ngày hạ chí và đông chí
+Tranh ảnh hiện tượng ngày đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
4. Các hoạt động
Bước 1: Giao nhiệm vụ
Giáo viên cung cấp hình ảnh hình 24 sgk cho hs xác định đường xích đạo, đường chí tuyến, trục của Trái Đất, nhận xét hướng nghiêng của trục, đường sáng tối
=> Những đường này ảnh hưởng như thế nào đến hiện tượng ngày đêm và các mùa trên Trái đất.
Bước 2: HS quan sát tranh và bằng hiểu biết để trả lời
Bước 3: HS báo cáo kết quả ( Một HS trả lời, các HS khác nhận xét).
Bước 4: GV dẫn dắt vào bài.
B. Hình thành kiến thức mới:
HĐ 2: Ở hai miền cực, số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa(Thời gian 10 phút)
1. Phương pháp kĩ thuật dạy học: Phương pháp Sử dụng tranh ảnh SGK, kĩ thuật học tập hợp tác
2. Hình thức tổ chức: Cá nhân
|
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS |
NỘI DUNG |
|
Hoạt động : Hướng dẫn học sinh tìm hiểu mục 2: Bước 1: yêu cầu HS đọc thông tin mục 2 kết hợp tranh ảnh hình 25 và trả lời các câu hỏi - Vào các ngày 22-6 và ngày 22-12 độ dài ngày đêm của điểm D và D’ ở vĩ tuyến 66o33’ Bắc và Nam của 2 nửa cầu sẽ như thế nào? Vĩ tuyến 66o33’ Bắc và Nam là những đường gì? - Ngày 22-6 và ngày 22-12 độ dài ngày, đêm ở 2 điểm cực như thế nào? Bước 2. học sinh thực hiện nhiệm vụ trả lời câu hỏi. Bước 3. Trình bày trước lớp, các học sinh khác nhận xét bổ sung. Bước 4: giáo viên nhận xét bổ sung và chuẩn kiến thức |
2) Ở hai miền cực, số ngày có ngày, đêm dài suốt 24 giờ thay đổi theo mùa - Vào ngày 22/6 và 22/12 các địa điểm nằm ở vĩ tuyến 66o33’ Bắc và Nam có ngày hoặc đêm dài suốt 24 giờ - Các địa điểm nằm từ 66o33’ Bắc và Namđến 2 cực có số ngày có ngày, đêm dài 24 giờ dao động theo mùa từ 1 ngày đến 6tháng - Các địa điểm nằm ở cực B và N có ngày, đêm dài suốt 6 tháng |
Phụ lục:
Phiếu học tập số 1:
|
Địa điểm |
22/6 |
22/12 |
||
|
Độ dài |
Độ dài |
|||
|
Ngày |
Đêm |
Ngày |
Đêm |
|
|
Nửa cầu Bắc |
||||
|
Nửa cầu Nam |
||||
Trả lời phiếu học tập số 1
|
Địa điểm |
22/6 |
22/12 |
||
|
Độ dài |
Độ dài |
|||
|
Ngày |
Đêm |
Ngày |
Đêm |
|
|
Nửa cầu Bắc |
Dài |
Ngắn |
Ngắn |
dài |
|
Nửa cầu Nam |
Ngắn |
dài |
Dài |
Ngắn |
Phiếu học tập số 2:
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
|
Nửa cầu |
Điểm |
Vĩ độ |
Thời gian ngày, đêm |
Chênh lệch |
Mùa |
Kết Luận |
|
Bắc |
||||||
|
B |
40°B |
Ngày >đêm |
Nhiều |
|||
|
A |
20°B |
Ngày >đêm |
ít |
|||
|
Xích đạo |
C |
0°B |
Ngày = đêm |
xxx |
||
|
A’ |
40°N |
Ngày < đêm |
Ít |
|||
|
B’ |
20°N |
Ngày >đêm |
Nhiều |
|||
Gợi ý:Nếu HS không trả lời được phần kết luận thì GV có thể gợi ý cho HS
Trả lời:
Hiện tượng ngày, đêm dài ngắn ở các địa điểm có vĩ độ khác nhau
|
Nửa cầu |
Điểm |
Vĩ độ |
Thời gian ngày, đêm |
Chênh lệch |
Mùa |
Kết Luận |
|
Bắc |
Hạ |
Càng lên vĩ độ cao ngày càng dài ra, đêm càng ngắn lại |
||||
|
B |
40°B |
Ngày > đêm |
Nhiều |
|||
|
A |
20°B |
Ngày > đêm |
ít |
|||
|
Xích đạo |
C |
0°B |
Ngày = đêm |
xxx |
Quanh năm ngày dài bằng đêm |
|
|
A’ |
40°N |
Ngày < đêm |
Ít |
Đông |
Càng lên vĩ độ cao đêm càng dài ra, ngày càng ngắn lại |
|
|
B’ |
20°N |
Ngày < đêm |
Nhiều |
|||
C. Các hoạt động luyện tập:
1. Lựa chọn câu trả lời đúng:
Câu1: Vào các ngày các ngày 22 tháng 6 độ dài ngày đêm ở 2 cực như thế nào?
a. 6 tháng đêm, 6 tháng ngày.b. 5 tháng đêm, 7 tháng ngày.
c. 4 tháng đêm, 8 tháng ngày.d. 7 tháng đêm, 5 tháng ngày.
Câu2: Các địa điểm nằm trên đường xích dạo quanh năm có ngày, đêm
a. dài ngắn khác nhau.b. dài ngắn như nhau.
c. ngày dài đêm ngắn.d. ngày ngắn đêm dài.
d. Hoạt động vận dụng mở rộng
1. Học sinh cho một số câu ca dao tục ngữ liên quan tới hiện tượng ngày đêm dài ngắn theo mùa và theo vĩ độ.
2. Giải thích câu tục ngữ: “Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng, ngày tháng mười chưa cười đã tối”
3. Tìm hiểu bài cấu tạo bên trong của Trái đất
********************************
