Giáo án Công nghệ 12 Bài 14: Mạch điều khiển tín hiệu mới nhất

Hoạt động của Giáo viên và Học sinh

Nội dung cần đạt

Hoạt động 1: Tìm hiểu về khái niệmvà công dụng của mạch điều khiển tín hiệu.

GV: Em hãy cho biết mạch điện tử điều khiển là gì?

HS: Trả lời theo sự hiểu biết của mình.

GV: Em hãy kể tên một số tín hiệu điều khiển bằng mạch điện tử mà em đã gặp?

HS: Theo dõi và ghi bài

GV: Đèn giao thông sử dụng mạch điều khiển tín hiệu vào công việc gì?

HS: trả lời

GV: Trong bảng điện tử thì mạch điều khiển có vai trò gì?

GV: Mạch điều trong bộ bảo vệ tủ lạnh có chức năng gì?

HS: Theo dõi và ghi bài

I. Khái niệm về mạch điều khiển tín hiệu

Ví dụ: Sự thay đổi tắt, sáng của đèn giao thông.

- Để điều khiển sự thay đổi trạng thái của các tín hiệu người ta dùng một mạch điện tử, mạch đó gọi là mạch điều khiển tín hiệu.

Hoạt động 2: Tìm hiểu nguyên lý chung của mạch điều khiển tín hiệu.

GV: Hãy nêu công dụng của mạch điều khiển tín hiệu?

HS: khi điện áp cao, điện áp thấp trong máy biến áp.

GV: Em hãy nêu một vài ví dụ về mạch thông báo tình trạng thiết bị khi gặp sự cố?

HS: Trả lời theo sự hiểu biết của mình.

GV: Em hãy nêu một vài ví dụ về mạch dùng làm đèn trang trí? HS:Bảng quảng cáo điện tử.

GV: Em hãy nêu một vài ví dụ về mạch thông báo những thông tin cần thiết cho con người thực hiện theo hiệu lệnh?

HS: Đèn giao thông đường bộ…

GV: Em hãy nêu một vài ví dụ về mạch thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc?

HS: Bảng điện tử ở máy giặt, nồi cơm điện

II. Công dụng

- Thông báo về tình trạng của thiết bị khi gặp sự cố.

- Thông báo về những thông tin cần thiết cho con người thực hiện theo hiệu lệnh.

- Làm các thiết bị trang trí bằng điện tử.

- Thông báo về tình trạng hoạt động của máy móc.

Hoạt động 3: Tìm hiểu nguyên lý chung của mạch điều khiển tín hiệu.

GV: Giới thiệu nguyên lý hoạt động hình 14- 3 sgk

HS: theo dõi

GV: Em hãy nêu nguyên lý chung của mạch điều khiển tín hiệu?

HS: Trả lời dựa trên hiểu biết của mình.

III, Nguyên lý chung của mạch điều khiển tín hiệu.

Sơ đồ khối nguyên lý chung của mạch điều khiển tín hiệu :

* Nguyên lý :

Sau khi nhận lệnh báo hiệu từ một cảnh báo của một cảm biến, mạch điều khiển sẽ xử lý tín hiệu đã nhận, điều chế theo một nguyên tắc nào đó. Sau khi xử lý xong tín hiệu được khuếch đại đến công suất hợp lý và đưa tới khối chấp hành. Khối chấp hành sẽ phát lệnh báo hiệu bằng chuông, bằng đèn, hàng chữ …

Ví dụ: mạch bảo vệ và điều khiển quá điện áp dùng trong gia đình.

Hoạt động của thầy và trò

Nội dung kiến thức

Hoạt động 1

Tìm hiểu khái niệm và công dụng của mạch điều khiển tín hiệu

Tại sao đèn giao thông có thể thay đổi từ màu xanh sang đỏ? Để làm được điều đó người ta đã làm gì?

GV: - Nêu khái quát về mạch điều khiển tín hiệu

- Giới thiệu các ví dụ về mạch điều khiển tín hiệu như sgk.

HS: Lấy 1 số ví dụ về mạch điều khiển tín hiệu trong thực tế đã gặp.

GV: -Nhận xét và đưa ra khái niệm về mạch điều khiển tín hiệu như sgk.

- Gợi ý cho HS nêu các ứng dụng của mạch điều khiển tín hiệu và giải thích minh hoạ.

Hoạt động 2

Giới thiệu nguyên lí của mạch điều khiển tín hiệu

GV: Giới thiệu sơ đồ khối đơn giản trong sgk lên bảng và giải thích chức năng của các khối.

HS: quan sát sơ đồ khối và cho biết nguyên lí làm việc của mạch.

GV: Lấy ví dụ mạch báo hiệu và bảo vệ quá điện áp hình 14-3 để minh hoạ.

I. KHÁI NIỆM VỀ MẠCH ĐIỀU KHIỂN TÍN HIỆU

- Mạch điện tử dùng để điều khiền sự thay đổi trạng thái của các tín hiệu gọi là mạch điều khiển tín hiệu.

- Ví dụ:

+ Điều khiển tín hiệu giao thông

+ Điều khiển bảng điện tử

+ Báo hiệu và bảo vệ điện áp

II. CÔNG DỤNG

- Thông báo về tình trạng thiết bị khi gặp sự cố.

Ví dụ: Điện áp cao, điện áp thấp, quá nhiệt độ, cháy nổ...

- Thông báo những thông tin cần thiết cho con người thực hiện theo hiệu lệnh.

Ví dụ: Đèn xanh, đỏ của tín hiệu giao thông...

- Làm các thiết bị trang trí bằng bảng điện tử.

Ví dụ: Các hình ảnh quảng cáo, biển hiệu...

- Thông báo về tìng trạng hoạt động của máy móc.

Ví dụ: Tín hiệu thông báo có nguồn...

III. NGUYÊN LÍ CHUNG CỦA MẠCH ĐIỀU KHIỂN

- Khi thiết kế, chế tạo mạch điều khiển tín hiệu đơn giản thường có nguyên lí sau:

- Ví dụ:Mạch báo hiệu và bảo vệ quá điện áp cho gia đình.

+ Chức năng các linh kiện:

BA- Biến áp hạ áp từ 220V xuống 15V để nuôi mạch điều khiển.

D₁, C- Điôt và tụ điện đổi điện xoay chiều thành điện một chiều

VR, R₁- Điện trở chỉnh ngưỡng tác động khi quá áp.

D₀, R₂- Điôt ổn áp và điện trở tạo dòng đặt ngưỡng tác đọng cho T₁, T₂.

R₃- Điện trở bảo vệ cho các Tranzito.

D₂- Điôt bảo vệ cuộn dây rơ le.

T₁, T₂- Tranzito điều khiển rơ le hoạt động.

K- Rơ le đóng, cắt nguồn.