Video hướng dẫn giải
Phần I
Video hướng dẫn giải
MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU THAO TÁC LẬP LUẬN BÌNH LUẬN
Câu 1 (trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
- Bình luận trong các trường hợp trên nhằm đưa ra những ý kiến nhận xét, đánh giá, bàn luận về sự đúng/sai, hay/dở, lợi/hại của vấn đề.
Câu 2 (trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
a.
- Tác giả có ý thức tranh luận với quan niệm cho rằng việc lập khoa luật là không cần thiết
- Tác giả đã nêu ra vấn đề đúng, sai của đời sống và bàn bạc rất sâu. Theo đó vua chúa thống trị đất nước đều phải dựa vào luật, và thực hiện theo luật.
- Nhằm mục đích thuyết phục triều đình cho mở khoa luật.
b.
- Nguyễn Trường Tộ có lý do để đề nghị lập khoa luật bởi lúc bấy giờ, ai nấy đều đã thống nhất rõ ràng muốn trị nước thì phải dựa vào luật chứ không phải vào những lời nói suông trên giấy về trung hiếu hay lễ nghĩa, rằng luật pháp là công bằng và cũng là đạo đức.
c. Đoạn trích Xin lập khoa luật của Nguyễn Trường Tộ là một đoạn lập luận bình luận vì nó thể hiện rõ tính chất đề xuất vấn đề đồng thời nhận xét đánh giá giúp người đọc, người nghe hiểu, tán đồng với đề xuất của tác giả.
Câu 3 (trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Giải thích:
- Như vậy mới nắm vững được cách tổ chức luận cứ, luận điểm ⇒đạt tới mục đích đặt ra.
- Để vận dụng trong quá trình trình bày ⇒ tạo sự lôi cuốn, thuyết phục.
Câu 4 (trang 71 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
- Con người cần thiết bình luận, dám bình luận: để thể hiện chính kiến, quan điểm của mình và thuyết phục được người nghe về những vấn đề đó.
- Phải nắm kỹ năng bình luận thì bình luận hấp dẫn, lôi cuốn, thuyết phục khách quan.
Phần II
Video hướng dẫn giải
CÁCH BÌNH LUẬN
- Bước 1: Nêu hiện tượng/vấn đề cần bình luận
+ Nêu rõ thái độ và sự đánh giá của người bình luận với vấn đề được đưa ra.
+ Đảm bảo trung thực, khách quan, ngắn gọn, rõ ràng.
- Bước 2: Đánh giá vấn đề cần bình luận. Tùy từng vấn đề mà lựa chọn cách đánh giá:
+ Đứng về một phía, tìm lý lẽ, dẫn chứng để ủng hộ phía đúng, phê phán phía sai.
+ Kết hợp phần đúng của mỗi phía, loại bỏ phần hạn chế để đi tới sự đánh giá công bằng.
+ Đưa ra cách đánh giá phải/trái, đúng/sai, hay/dở của riêng mình sau khi đã phân tích các quan điểm, ý kiến khác nhau về đề tài cần bình luận.
- Bước 3: Bàn về hiện tượng/vấn đề cần bình luận
+ Bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết trước hiện tượng vừa đánh giá
+ Bàn về những điều có thể rút ra khi liên hệ với thời đại, hoàn cảnh sống, lứa tuổi của mình và của những người đang nghe bình luận.
+ Bàn về những ý nghĩa xa rộng, sâu sắc hơn mà hiện tượng/vấn đề có thể gợi ra.
Luyện tập
Video hướng dẫn giải
Câu 1 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Nhận xét “Bình luận chẳng qua là sự kết hợp của hai kiểu lập luận giải thích và chứng minh” là sai lầm bởi đây là ba kiểu bài khác nhau về mục đích và yêu cầu.
| Kiểu bài | Mục đích | Yêu cầu | Đối tượng |
| Giải thích | Giúp người nghe hiểu | Dễ hiểu | Người chưa hiểu |
| Chứng minh | Giúp người nghe tin | Thuyết phục | Người chưa rõ, chưa tin |
| Bình luận | Giúp người nghe đánh giá được vấn đề một cách chính xác, toàn diện, công bằng và bàn luận cùng họ về vấn đề. | Trôi chảy, hấp dẫn, sắc sảo, giàu nhiệt tình thuyết phục, giàu tính tranh luận. | Người đã biết, đã có ý kiến về vấn đề nhưng ý kiến của họ còn khác với ý kiến người bình luận. |
Câu 2 (trang 73 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Căn cứ vào những ý kiến đánh giá, bàn luận và mở rộng, có thể khẳng định đoạn trích có sử dụng thao tác bình luận:
- Vấn đề bình luận: tai nạn giao thông.
- Đánh giá:
+ Ý thức non kém của một số người dân Việt Nam khi tham gia giao thông là nguyên nhân quan trọng cướp đi sinh mạng nhiều người (đánh giá về nguyên nhân).
+ Đó là tổn thương quá lớn cho lực lượng lao động của đất nước (đánh giá về kết quả).
- Bàn bạc, mở rộng vấn đề: bàn về thái độ, hành động, cách giải quyết vấn đề.
+ Mỗi người tự điều chỉnh mình, "trước hết là tự cứu mình… tham gia giao thông".
+ Cần có chương trình truyền thông hiệu quả hơn.
Câu 3 (trang 74 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Bình luận thêm về vai trò của pháp luật và việc giáo dục pháp luật trong xã hội sau khi đọc Xin lập khoa luật:
- Thực trạng hiểu biết và thực hiện luật trong xã hội.
- Vai trò của luật pháp trong xã hội hiện đại.
- Mức độ hợp lý và hiệu quả của các bộ luật hiện nay.
- Giải pháp để việc thực hiện luật nghiêm minh trong xã hội.
