Video hướng dẫn giải
Phần I
Video hướng dẫn giải
HAI THÀNH PHẦN NGHĨA CỦA CÂU
Câu 1 (trang 6 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
* So sánh hai câu trong từng cặp câu sau và trả lời câu hỏi:
- Câu a1 và a2 cùng đề cập đến sự việc Chí Phèo từng ao ước có một gia đình nho nhỏ. Trong đó:
+ Câu a1 biểu lộ sự việc nhưng chưa tin tưởng chắc chắn đối với sự việc (hình như)
+ Câu a2 đề cập đến sự việc như nó đã xảy ra.
- Câu b1 và b2 cùng đề cập đến sự việc “tôi” nói thì người ta bằng lòng. Trong đó:
+ Câu b1 biểu lộ sự phỏng đoán với độ tin cậy cao (chắc)
+ Câu b2 thể hiện sự nhìn nhận, đánh giá bình thường với sự việc.
Luyện tập
Video hướng dẫn giải
Câu 1 (trang 9 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
*Phân tích nghĩa sự việc trong từng câu thơ ở bài Thu điếu:
| Câu | Nghĩa sự việc |
| 1 | Chỉ hai trạng thái: "ao thu lạnh lẽo" – "nước trong veo". |
| 2 | Đặc điểm của chiếc thuyền: "bé" |
| 3 | Chỉ đặc điểm "biếc" và quá trình "theo làn hơi gợn" của sóng. |
| 4 | Chỉ đặc điểm "vàng" và quá trình "khẽ đưa vèo" của lá. |
| 5 | Chỉ trạng thái "lơ lửng" của "tầng mây" và đặc điểm "xanh ngắt" của trời. |
| 6 | Chỉ đặc điểm "quanh co" của ngõ trúc và trạng thái "vắng teo", không có khách. |
| 7 | Chỉ tư thế "tựa gối, buông cần". |
| 8 | Chỉ hành động "đớp" của cá. |
Câu 2 (trang 9 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
* Tách nghĩa tình thái và nghĩa sự việc trong những câu sau:
a. "Có một ông rể quý như Xuân kể cũng danh giá thực, nhưng cũng đáng sợ lắm".
- Nghĩa sự việc: có ông rể quý như Xuân là danh giá nhưng cũng sợ.
- Nghĩa tình thái: công nhận ("kể cũng", "thực", "đáng").
b. "Có lẽ hắn cũng như mình, chọn nhầm nghề mất rồi".
- Nghĩa sự việc: cả hai chọn nhầm nghề.
- Nghĩa tình thái: phỏng đoán chưa chắc chắn ("có lẽ").
c. "Dễ họ cũng phân vân như mình, vì đến chính ngay mình, mình cũng không biết rõ con gái mình có hư hay là không!"
- Sự việc 1: Họ cũng phân vân như mình → Tình thái 1: phỏng đoán ("dễ").
- Sự việc 2: mình không biết con mình hư hay không → Tình thái 2: nhấn mạnh ("đến chính ngay").
Câu 3 (trang 9 SGK Ngữ Văn 11 Tập 2)
* Chọn từ ngữ thích hợp điền vào chỗ trống để câu sau thể hiện đúng hai thành phần: nghĩa sự việc và nghĩa tình thái.
- Đáp án: "hẳn"
=> Tình thái khẳng định chắc chắn.
