Tìm hiểu chung
Tóm tắt văn bản
Văn bản là bài điếu văn của Ăng-ghen đọc trước mộ Mác. Trong đó ông giới thiệu về khoảnh khắc Mác – một trong số những nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại đã đi vào giấc ngủ ngàn thu. Ăng-ghen đã khẳng định ba cống hiến vĩ đại của Mác với cuộc sống của nhân loại: Tìm ra quy luật phát triển của lịch sử loài người; Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra; Cống hiến vĩ đại nhất là sự kết hợp giữa lý luận và thực tiễn, biến lý thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng. Qua đó Ăng-ghen đã thể hiện niềm tiếc thương vô hạn đối với sự ra đi của Mác.
Câu 1
Video hướng dẫn giải
Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Bố cục của bài điếu văn:
- Đoạn 1 (từ đầu → "bậc vĩ nhân ấy gây ra"): Thông báo về cái chết của Mác và đánh giá ngắn gọn sự tổn thất khi Các Mác mất đi.
- Đoạn 2 (tiếp → "không làm gì thêm nữa"): Trình bày các cống hiến vĩ đại của Mác.
- Đoạn 3 (còn lại): Sự thương tiếc về sự ra đi của Mác.
Câu 2
Video hướng dẫn giải
Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Những đóng góp to lớn khiến Mác trở thành “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”:
- Tìm ra quy luật phát triển của loài người.
- Tìm ra quy luật vận động riêng của phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa hiện nay và của xã hội tư sản do phương thức đó đẻ ra.
- Cống hiến quan trọng hơn cả: sự kết hợp giữa lý luận với thực tiễn, biến lý thuyết cách mạng khoa học thành hành động cách mạng.
=> Các cống hiến của Mác mang tầm vóc khái quát thời đại, mở đường cho thời đại.
Câu 3
Video hướng dẫn giải
Câu 3 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Biện pháp tầng bậc trong bài điếu văn:
- Đưa ra ba đóng góp vĩ đại, đóng góp sau lớn hơn đóng góp trước.
- Trong mỗi đóng góp lại so sánh để làm nổi bật công lao của Mác: so sánh với Đác-uyn khi trình bày đóng góp 1, so sánh với các nhà kinh tế học tư sản, các nhà phê bình xã hội chủ nghĩa khi trình bày đóng góp 2.
=> Tác dụng: Nói lên tầm vóc vĩ đại, tư tưởng tiến bộ của CácMác.
Câu 4
Video hướng dẫn giải
Câu 4 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Thái độ và tình cảm của Ăng-ghen với Mác qua cách lập luận so sánh trong bài điếu văn:
- Khâm phục, ngưỡng mộ, kính trọng, ngợi ca.
- Tình cảm gần gũi, yêu mến, thương tiếc.
Câu 5
Video hướng dẫn giải
Câu 5 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Giải thích ý kiến “Ông có thể có nhiều kẻ đối địch nhưng chưa chắc đã có một kẻ thù riêng nào cả”:
- Toàn bộ cuộc đời Mác nhằm vào mục đích chống lại chế độ tư sản, giải phóng giai cấp vô sản chứ không hề chống lại ai hay thế lực nào vì mục đích cá nhân.
Luyện tập
Câu 1 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
Các cống hiến của Các Mác là tài sản tinh thần chung vô giá của nhân loại, không chỉ có giá trị lý luận mà còn có giá trị hành động, góp phần mở đường cho nhân loại không ngừng tiến lên phía trước.
Trong suốt cuộc đời mình, Các Mác đã dũng cảm chống lại bất công, cường quyền và bạo quyền; bênh vực những người lao động, những người cùng khổ. Mác đem đến cho họ niềm tin vào hạnh phúc trong một thế giới mới, thế giới mà ở đó, người lao động thực sự là chủ nhân của xã hội. Hoạt động của Mác không phải để phục vụ cho quyền lợi cá nhân mà cho quyền lợi của toàn nhân loại. Các Mác là “nhà tư tưởng vĩ đại nhất trong số những nhà tư tưởng hiện đại”.
Câu 2 (trang 95 SGK Ngữ văn 11 tập 2)
a) Mở bài:
- Giới thiệu tác giả: Ăng-ghen
- Nội dung chính của bài điếu văn
b) Thân bài
- Những thành tựu vĩ đại của Các Mác trong lịch sử:
- Vai trò của Mác:
+ Ông không chỉ là người tiên phong trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, hơn nữa ông còn là nhà chính trị, có vai trò quan trọng trong sự nghiệp giải phóng đất nước.
+ Ông không chỉ đóng vai trò trong hoạt động cách mạng
+ Sáng lập lên tổ chức công nhân
=> Đóng góp vô cùng to lớn đến với sự nghiệp cách mạng
- Thái độ đề cao và tình cảm tiếc thương của tác giả.
c) Kết bài:
- Ý nghĩa của tác phẩm
- Ảnh hưởng đến Việt Nam ra sao?
Tổng kết
Bằng lập luận chặt chẽ, kết hợp với biện pháp tăng tiến, Ăng-ghen đã giúp chúng ta nhận thức sâu sắc những cống hiến vĩ đại của Mác đối với nhân loại. - Biết ơn và biết trân trọng những thành quả cách mạng mà các bậc tiền bối đã tạo ra. |