Câu 1 (trang 22, SGK CTST Ngữ Văn 7, tập 1)
Đề bài: Xác định vần và nhịp của bài thơ và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ để xác định vần và nhịp
Lời giải chi tiết:
- Gieo vần:
+ Vần chân (cao - ngào, xanh - lanh, chi - thì, sà - cá, nhà - ta)
+ Vần lưng (chiền - chiện, vút - vút, cánh - xanh, cao - cao, chim - chim, chuyện - chuyện, bối - rối, tưng - bừng)
- Nhịp thơ 2/2
Câu 2 (trang 22, SGK CTST Ngữ Văn 7, tập 1)
Đề bài: Phân tích một hình ảnh trong bài thơ mà em cho là độc đáo nhất.
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ và chọn một hình ảnh em cho là độc đáo nhất
Lời giải chi tiết:
- Một số từ ngữ, hình ảnh độc đáo trong bài thơ: tiếng hót long lạnh như cành sương chói, tiếng hót làm xanh da trời, hồn xanh quê nhà
- Hình ảnh em cho là độc đáo nhất: tiếng hót làm xanh da trời tạo sự chuyển hóa của cảm giác sang thính giác, tiếng hót của chim chiền chiện làm bầu trời xanh hơn, thể hiện hồn quê hương
Câu 3 (trang 22, SGK CTST Ngữ Văn 7, tập 1)
Đề bài: Trong khổ thơ thứ hai và thứ tư, tác giả đã sử dụng những biện pháp tu từ nào? Những biện pháp đó có tác dụng gì trong việc thể hiện nội dung của hai khổ thơ?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ khổ thơ thứ hai và thứ tư để xác định biện pháp tu từ
Lời giải chi tiết:
- Biện pháp nhân hóa (Chim ơi, chim nói/ Chuyện chi, chuyện chi?/ Lòng vui bối rối; Lòng cho vui nhiều,...)
- Biện pháp điệp từ (cao hoài - cao vợi)
- Biện pháp so sánh (Tiếng hót long lanh như cành sương chói)
- Biện pháp ẩn dụ (Tiếng ngọc trong veo/ Chim gieo từng chuỗi…)
=> Tác dụng: góp phần ca ngợi vẻ đẹp của tiếng chim, thể hiện cảm xúc trong trẻo, tình yêu thiên nhiên, yêu quê hương của nhà thơ.
Câu 4 (trang 22, SGK CTST Ngữ Văn 7, tập 1)
Đề bài: Tìm những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả. Đó là cảm xúc gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ bài thơ để xác định từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc của tác giả
Lời giải chi tiết:
- Những từ ngữ, hình ảnh thể hiện cảm xúc tác giả:
+ “Lòng vui bối rối”
+ Tưng bừng lòng ta”
- Đó là cảm xúc vui vẻ, hạnh phúc khi nghe thấy tiếng chim chiền chiện
Câu 5 (trang 22, SGK CTST Ngữ Văn 7, tập 1)
Đề bài: Thông qua bài thơ, tác giả muốn gửi gắm thông điệp gì?
Phương pháp giải:
Đọc kĩ văn bản
Lời giải chi tiết:
Thông điệp của bài thơ: con người cần giao hòa với thiên nhiên để cảm nhận được vẻ đẹp của thiên nhiên, đồng thời thu nhận những cảm xúc mà thiên nhiên đem đến cho con người
