Đề thi giữa học kì 2 Ngữ Văn 10 Cánh diều năm 2022 - 2023 có đáp án (Đề 4)

TT

Kĩ năng

Nội dung

Mức độ nhận thức

Tổng % điểm

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

TN

TL

TN

TL

TN

TL

TN

TL

1

Đọc hiểu

Thơ văn Nguyễn Trãi

3

0

5

0

0

2

0

0

60

2

Viết

Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện

0

1*

0

1*

0

1*

0

1*

40

Tổng

15

5

25

15

0

30

0

10

100%

Tỉ lệ %

20%

40%

30%

10%

Tỉ lệ chung

60%

40%

TT

Chương/ chủ đề

Nội dung/ đơn vị kiến thức

Mức độ đánh giá

Nhận biết

Thông hiểu

Vận dụng

Vận dụng cao

1

Đọc hiểu

Thơ văn Nguyễn Trãi

Nhận biết:

- Nhận biết được bối cảnh lịch sử, văn hóa, về tác giả và thể loại thông qua việc đọc hiểu các tác phẩm tiêu biểu của Nguyễn Trãi.

- Nhận biết đặc điểm và tác dụng của biện pháp tu từ liệt kê.

Thông hiểu:

- Phân tích và đánh giá được giá trị nội dung, nghệ thuật một số tác phẩm của Nguyễn Trãi.

- Hiểu được vẻ đẹp con người, thơ văn và những đóng góp của ông cho sự phát triển của văn học dân tộc.

Vận dụng:

- Đề cao tinh thần yêu nước, niềm tự hào về văn hóa và lịch sử dân tộc, về người anh hùng dân tộc – danh nhân văn hóa Nguyễn Trãi.

3TN

5TN

2TL

2

Viết

Viết bài văn nghị luận phân tích, đánh giá một tác phẩm truyện

Nhận biết:

- Xác định được kiểu bài nghị luận văn học và vấn đề nghị luận.

- Xác định được vấn đề cụ thể (nội dung, hình thức) mà bài viết sẽ phân tích, đánh giá.

Thông hiểu:

- Suy nghĩ và thực hiện theo các bước viết bài văn nghị luận văn học.

Vận dụng:

- Vận dụng những kĩ năng tạo lập văn bản, vận dụng kiến thức của bản thân về những trải nghiệm văn học để viết được bài văn nghị luận văn học hoàn chỉnh đáp ứng yêu cầu của đề.

- Nhận xét, rút ra bài học từ trải nghiệm của bản thân.

Vận dụng cao:

- Có lối viết sáng tạo, hấp dẫn lôi cuốn; kết hợp các yếu tố miêu tả, biểu cảm để làm nổi bật ý của bản thân với vấn đề cần bàn luận.

- Lời văn sinh động, giàu cảm xúc, có giọng điệu riêng.

1TL*

3TN

5TN

2TL

1TL

Tỉ lệ (%)

20%

40%

30%

10%

Tỉ lệ chung

60%

40%

SỞ GD&ĐT TỈNH ……………………..

ĐỀ SỐ 4

ĐỀ THI GIỮA HỌC KÌ II

Năm học: 2022 – 2023

Điểm

C. Thơ Nôm

0,5 điểm

D. Cuộc sống điền viên nơi thôn quê

0,5 điểm

C. Hình ảnh gần gũi, quen thuộc

0,5 điểm

B. Cảnh vật, lòng người

0,5 điểm

B. Quang cảnh thanh tĩnh như cảnh chùa, lòng người trong sạch như lòng thầy chùa chân tu

0,5 điểm

D. Hai câu thực, hai câu luận

0,5 điểm

A. Tình yêu thiên nhiên say đắm, nồng nàn của bậc hiền nhân

0,5 điểm

B. Hiện lên rất đa dạng, sinh động, có sức sống riêng

0,5 điểm

HS phân tích nghệ thuật đối đặc sắc và vẻ đẹp tâm hồn thi nhân qua hai câu thực:

- Hai câu thực:

Đêm thanh hớp nguyệt nghiêng chén

Ngày vắng xem hoa bẻ cây

- Nghệ thuật đối – chính đối: Mỗi câu trình bày một sự việc ở thời điểm khác nhau nhưng cùng nói lên một ý – lối sống thanh cao của tao nhân mặc khách diễn ra nơi thôn quê với trăng gió, cây và hoa…

+ Đêm trăng thanh uống rượu nghiêng chén uống cả ánh trăng. Trăng soi bóng trong chén, lắng vào hồn thi nhân… uống rượu thưởng trăng.

+ Ngày ngắm hoa, chăm cây, tỉa cành…

1,0 điểm

- HS tự cảm nhận bằng cảm cảm xúc riêng của mình nhưng cần thể hiện các nét chính về bức chân dung tinh thần của Nguyễn Trãi qua bài thơ.

- Tham khảo các ý chính sau:

+ Lòng người trong sạch như lòng thầy chùa chân tu, không vướng bận danh lợi.

+ Mở rộng tâm hồn, giao hòa cùng cảnh vật thôn quê: uống rượu ngắm trăng, hoa; chăm cây cảnh; ngắm chim làm tổ trên cây; cá bơi từng đàn dưới nước,…

+ Không quan tâm sự đời thấy lòng thanh thản với những thú vui đẹp,…

1,0 điểm

Điểm

Mở bài giới thiệu được vấn đề. Thân bài triển khai được vấn đề. Kết bài khái quát lại vấn đề và nêu bài học nhận thức.

0,25 điểm

b. Xác định đúng yêu cầu của đề: Phân tích, đánh giá nhân vật Trương Phi qua đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành” (Tam quốc diễn nghĩa – La Quán Trung).

0,25 điểm

+ Giới thiệu tác giả La Quán Trung (tên tác giả, con người, sự nghiệp văn học) và đoạn trích “Hồi trống Cổ Thành” (vị trí, nội dung đoạn trích).

+ Giới thiệu nhân vật Trương Phi: Là nhân vật chính của đoạn trích.

* Khi nghe tin Quan Công đến

+ Thái độ: chẳng nói chẳng rằng.

+ Hành động: mặc áo giáp dẫn nghìn quân lên ải Bắc.

→ Hành động vội vàng, nóng vội.

* Khi gặp Quan Công

+ Thái độ: mắt trợn tròn, râu hùm vểnh ngược.

+ Hành động: hò hét như sấm, múa sà mâu tới đâm Quan Công.

+ Cách xưng hô: Mày – tao, nó, thằng, không coi Quan Công là người bề trên.

+ Nguyên nhân: vì nghi ngờ Quan Công phản bội.

→ Là một người nóng nảy nhưng đó là biểu hiện của sự cương trực, kiên quyết.

+ Buộc tội Quan Công: Sử dụng những lập luận sắc bén, hợp tình hợp lí.

• Bỏ anh → Bất nghĩa

• Hàng Tào → Bất trung

• Được phong hầu tước → Tham lam

• Đến đây đánh lừa; đâu có tốt bụng; đến để bắt ta → Bất nhân

→ Là người ngay thẳng, yêu ghét rõ ràng, trắng đen rạch ròi.

* Khi Sái Dương xuất hiện

+ Suy nghĩ: Nghĩ Quan Công đem quân đến bắt mình.

+ Hành động: Múa bát xà mâu hăm hở xông lại đâm Quan Công.

+ Yêu cầu: Đánh ba hồi trống để Quan Công chém chết tướng giặc thể hiện lòng thành, thẳng tay đánh trống để thách thức Quan Công.

→ Thái độ mạnh mẽ, kiên quyết, dứt khoát của con người ngay thẳng.

→ Việc Sái Dương xuất hiện đẩy mâu thuẫn giữa hai nhân vật Trương Phi - Quan Công lên đến đỉnh điểm.

→ Sái Dương là nút thắt để Quan Công giải mối hàm oan, Quan Công nhờ đó mà giải được nỗi oan cho mình, Trương Phi cũng thể hiện được khí chất khảng khái của người anh hùng.

* Khi Quan Công giết được Sái Dương

+ Thái độ, hành động: rỏ nước mắt, thụp lạy Quan Công.

→ Thái độ bao dung, phục thiện đúng lúc.

→ Trương Phi là con người giàu tình cảm, nóng nảy, thô lỗ nhưng khôn ngoan và biết trọng lẽ phải.

* Nghệ thuật xây dựng nhân vật

+ Khắc họa nhân vật qua lời nói và hành động.

+ Xây dựng những diễn biến tình tiết độc đáo, kịch tính để nhân vật bộc lộ tính cách.

+ Xây dựng nhân vật theo hướng điển hình hóa, Trương Phi đại diện cho những con người nóng nảy nhưng trọng nghĩa, khẳng khái.

+ Ngôn ngữ sinh động, cách kể chuyện hấp dẫn.

+ Khái quát nội dung và nghệ thuật xây dựng nhân vật Trương Phi.

+ Bàn luận về tính cách Trương Phi trong đời sống thực tế hiện nay.

2,5 điểm

d. Chính tả, ngữ pháp: Đảm bảo chuẩn chính tả, ngữ pháp tiếng Việt.

0,5 điểm

e. Sáng tạo: Diễn đạt sáng tạo, sinh động, giàu hình ảnh, có giọng điệu riêng.

0,5 điểm