I. Định luật I Newton
- Nội dung:
Nếu một vật không chịu tác dụng của lực nào hoặc chịu tác dụng của các hợp lực bằng 0, thì vẫn đang đứng yên sẽ tiếp tục đứng yên, đang chuyển động sẽ tiếp tục chuyển động thẳng đều.
- Trạng thái đứng yên hoặc chuyển động thẳng đều được gọi là trạng thái cân bằng của vật.
- Ý nghĩa của định luật: Lực không phải nguyên nhân gây ra chuyển động mà là nguyên nhân làm thay đổi vận tốc chuyển động của vật.
II. Quán tính
Tính chất bảo toàn trạng thái đứng yên hay chuyển động của vật được gọi là quán tính của vật.
- Do có quán tính và mọi vật có xu hướng bảo toàn vận tốc cả về hướng và độ lớn.
- Ví dụ: Khi xe bus đang chuyển động mà bị phanh gấp, người ngồi trên xe sẽ bị đổ người về phía trước.
III. Định luật II Newton
- Nội dung định luật:
Gia tốc của một vật cùng hướng với lực tác dụng lên vật. Độ lớn của gia tốc tỉ lệ thuận với độ lớn của lực và tỉ lệ nghịch với khối lượng của vật.
- Biểu thức định luật: \(\overrightarrow a = \dfrac{{\overrightarrow F }}{m}\)
- Xét về mặt toán học, biểu thức trên có thể được viết như sau: \(\overrightarrow F = m\overrightarrow a \)
Trong trường hợp vật chịu nhiều lực tác dụng \(\overrightarrow {{F_1}} ,\overrightarrow {{F_2}} ,\overrightarrow {{F_3}} \)… thì \(\overrightarrow F \) là hợp lực của các lực đó.
\(\overrightarrow F = \overrightarrow {{F_1}} + \overrightarrow {{F_2}} + \overrightarrow {{F_3}} + ...\)
IV. Khối lượng và mức quán tính
- Các vật khác nhau chịu tác dụng của cùng một lực không đổi, thì vật có khối lượng lớn hơn thì sẽ có gia tốc nhỏ hơn, tức là vật càng khó thay đổi vận tốc, nghĩa là vật có mức quán tính lớn hơn và ngược lại.
Khối lượng của vật là đại lượng đặc trưng cho mức quán tính của vật.
V. Định luật III Newton
Trong mọi trường hợp, khi vật A tác dụng lên vật B một lực thì vật B cũng tác dụng trở lại vật A một lực. Hai lực này là hai lực trực đối
- Biểu thức: \(\overrightarrow {{F_{AB}}} = - \overrightarrow {{F_{BA}}} \)
- Đặc điểm của 2 lực trực đối: cùng phương, ngược chiều, cùng độ lớn và điểm đặt trên 2 vật khác nhau.
VI. Lực và phản lực
- Theo định luật III Newton, trong tương tắc giữa hai vật, một lực gọi là lực tác dụng, lực còn lại được gọi là phản lực.
- Cặp lực trực đối cũng được gọi là cặp lực – phản lực.
Bảng: So sánh giữa cặp lực cân bằng và cặp lực – phản lực
